Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1900, Page 39

39
og efni svo frábrugðinn fjórum fyrstu bókunum, að alt
virðist benda á, að í 5. Mós. leiði safnandi fimmbókarits-
ins nýjan höfund fram á sjónarsviðið, höfund, sem í engu
öðru virðist eiga skylt við höfunda þá, sem á undan eru
komnir, en þvi, að hann þekkir sum af ritum þeirra. Hann
heíir þannig þekt rit þess höfundar, sem frá upphafi til enda
brúkar guðs-nafnið Jahve, og sömuleiðis rit þess höfund-
ar, sem frá upphafi tii enda brúkar guðs-nafnið Elóhím.
Aftur á móti virðist hann með öllu vera ókunnugur þriðja
og stærsta heimildarriti fjögra fyrstu bókanna, sem sé
riti þess höfundar, er frá upphafi fram að 2. Mós. 6. brúk-
ar guðs-nafnið Elóhím, en upp frá því guðs-nafnið Jahve.
Þess vegna er í 5. Mós. aldrei skírskotað til þeirra sögu-
legra viðburða,sem getið er um í þessu riti einu, en ekki hin-
um, og fjöldi einstakra lagafyrirmæla í 5. Mós. ríða al-
gerlega í bága við ýms af lagafyrirmælum þessa heimildar-
rits. En þótt höf. 5. Móse-bókar hafi auðsjáanlega þekt
bæði hin heimildarritin og þótt mjög mikið af lagasetn-
ingu 5. Mós. eigi rót sína að rekja til eldri lagasetning-
ar í téðum ritum, sem höf. ýmist tekur upp orðrétt með
ítarlegri ákvæðum í einstökum greinum eða stærri eða
minni viðaukum, svo að með réttu megi kalla 5. Mós.
„hið endurtekna lögmál“ (Deuteronomium), — þá ber þó
að álíta höf. þessarar bókar sjálfstæðan höfund og rit
hans sjálfstætt verk. Safnandi fimmbókaiitsins hefir skeytt
það aftan við samsteypu hinna heimildarritanna, sem
vér höfum, þar sem eru fjórar fyrstu bækurnar, og að eins
á örfáum stöðum bætt inn í það smáköflum úr hinum
öðrum heimildarritum sínum eða frá eigin brjósti. f’að
er þannig eiginlega að eins í niðurlagi bókarinnar, þarsem
skýrt er frá dauða Móse, að hinna annara heimildarrita
verður vart.
í 5. Mós. er skýrt frá því, hversu Móse við lok dval-
ar sinnar á eyðimörkinni og æfi sinnar brýnir fyrir lýðn-