Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1900, Page 55

55
þeirn fyrir sjónir. Safnandi Móse-bókanna hefir samkvæmt
þeirri aðferð, sem almennust var meðal sagnaritara í
Austurlöndum, tekið upp heimildir sínar orðréttar, kafla
fyrir kafla og vers fyrir veis, án þess að breyta nokkru;
með mikillí nákvæmni heflr hann reynt að ná eins miklu
efni og mögulegt var úr heimildarritum þeim, er fyrir
hendi voru, og þar sem ólíkar trásagnir um sama sögu:
atriðið lágu fyrir, hefir hann í stað þess að hagnýta sér
völina, sett frásögurnar hvora við hliðina á annari eða
reynt að flétta þær saman í eina heild. En með því að
hann heflr aldrei hirt um að taka tillit til mismunandi
stefna eða ólíks sjónarmiðs hjá höfundum heimildarrita
sinna, hafa missöglin og mótsagnirnar hlot.ið að komá
fram. Allar hinar mörgu mótsagnir í sögubókum gamla
testamentisins, sem við þessa athugun verða mjög svo
skiljanlegar, stafa þannig ekki eingöngu af misgáningi
eða klaufaskap safnanda ritanna, heldur eru þær meðfram
bein og, oss iiggur við að segja, eðlileg afleiðing þeirrar
sagnaritunar-aðferðar, sem hann hefir fylgt, — aðferðar,
sem á þeim tíma þótti bæði góð og gild.
Sennilegast er, að ekki hafl einn maður fjallað um
skrásetningu Móse-bókanna, heldur nefnd skriftlærðra
manna, sem til þess hafa verið kosnir að safna saman
helgum ritum þjóðarinnar; og þar sem hinn „skriftlærði"
Esra var til þess kjörinn, að flytja „lögmálsbók Móse“ frá
Babýlon vestur til Jei úsalem, er ekki ósennilegt, að hann
hafi einnig setið í nefnd þessari.
Hvort nokkuð af innihaldi Móse-bókanna verði eignað
Móse sjálfum eða hve mikið — um það verður ekkert
sagt með vissu. Allar likur eru þó til þess, að ýmis-
legt af því, sem höfundarnir hafa tekið upp í rit sín, sé
mjög gamalt t.. a. m. bæði boðorðin og sáttmálsbókin;
en að þau séu beinlínis frá tímum Móse, verður ekki