Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1900, Page 92
mennsku annaðhvort gagnvart Noregskonungi eða íslandi.
Það var áhættuminna að hlýðnast konungi, því það mátti
í’órður vita, að þá mundi hann halda lífi og limum, en
hinsvegar mátti hann búast við því, að mega sitja kyr í
Noregi, efhannfæri á konungs fund, og næði eigi fullu
trausti konungs. Aptur á móti var hættan miklu meiri,
ef Þórður hefði óhlýðnazt konungi og barizt fyrir frelsi
íslands, því sundrung var svo mikil meðal íslendinga.
Hann hafði að visu helming þeirra með sjer, sem hann
hefði mátt treysta, en hann gat eigi fengið þá aila í lið
með sjer. Hann þurfti varla að ót.tast, að konungur
mundi senda her manns til íslands, en hins vegar var
það auðsætt, að konungur mundi þá þegar leyfa Gissuri
að hverfa lieim og láta hann fara með erindi sitt. Bar-
átta hefði þá byrjað á mili þeirra Gissurar, og stóð Þórð-
ur þá eigi illa að vígi; hann hafði enn meiri styrk en
Gissur, þótt hann hefði reist alla Sunnlendinga vestan
Þjórsár móti Þórði, en óvíst er, hvor fengið hefði meira
lið austan Þjórsár eða úr Austfirðingafjórðungi. Rn var-
kárni mikla þurfti á þeim tímum til þess að varast svik
og atlögur á næturþeli. Og þótt Gissur hefði fallið úr
sögunni, þá gat konungur ávalt keypt einhvern íslending
til þess að reyna að myrða Þórð, þvi svo mikil var
spillingin þá meðal íslendinga, að einhverjir þeirra voru
ávalit falir. En hversu feguni hefði eigi vevið dauðdagi
og æflferill Þórðar kakala, hefði hann dáið fyrir frelsi
fóstnrjarðar sinnar, heldur en að deyja af drykkjuskap
undir handarjaðri Hákonar konungs, eins og raun varð
á. Slíkt hefði verið sólskinsblettur á sögu íslands á 13.
öld, og íslendingar hefðu þá misst frelsi sitt með meiri
sóma en ella.
Ef Þórður hefði haft vit og þekkingu Snorfa Sturlu-
senar og þá ást á frelsi landsins, sem var samfara þekk-
ingu Snorra, þá er all liklegt, að svo hraustur hermað-