Eimreiðin - 01.09.1904, Side 7

ab liggi í fasteigninni samkvæmt áðurtaldri virðing, en án þess að
veðskuldin sé dregin frá. fessi skattur ætti auðvitað ekki aðeins
að hvíla á íbúðarhúsum í kaupstöðum og verzlunarstöðum, heldur
og á verzlunarhúsum, verksmiðjum og þvíuml. Aftur er það vafa-
mál, hvort það eins og nú er á statt yrði varið að leggja svip-
aðan skatt á landbúnaðinn, eða hækka hina núverandi skatta á
honum að sama skapi, og úr þeirri vafaspurning er allerfitt að
skera fyrir mann, sem er of langt í burtu til þess að geta verið
nógu kunnugur öllu þar að lútandi.
Jafnframt því að leggja á slíkan fasteignaskatt til landssjóðs
ættu menn aö gera breyting á hinu núverandi bæjargjaldi af fast-
-eignum í Reykjavík; þetta gjald, sem er frá 1877, er að vísu
reglulegur eignarskattur, en það er eftir óheppilegri danskri fyrir-
mynd eingöngu lagt á eftir flatarstærð bygginganna og flatarvídd
hinna óbygðu grunna, án tillits til verðmætis þeirra, og getur því
-ekki álitist sérlega réttlátt. I'að mundi því ekl-ci vera alllítill
ávinningur, bæði að því er það snertir, að láta gjaldið koma rétt-
látlega niður, og til þess að gera skattaskipunina einfaldari, ef
menn í stað þessa bæjargjalds (lóðargjalds), settu nýtt gjald, er
væri alveg eins farið eins og fasteignaskatti þeim til landssjóðs,
sem hér hefur verið stungið upp á 0: að gjaldið væri miðað við
verðmæti fasteignanna án tillits til veðskuldar.
Hinn umræddi fasteignaskattur til landssjóðs gæti, án þess
að verða of tilfinnanlegur fyrir þjóðina, þegar í byrjun numið
óo—80,000 kr. á fjárhagstímabilinu og mundi áreiðanlega fara sí-
vaxandi eftir því sem framförin yrði meiri. Álagning hans mundi
ennfremur gera það að verkum, að mögulegt yrði að koma í
framkvæmd hugsun, sem brytt hefur á á alþingi, og sem sjálfsagt
mundi reynast hentug, sem sé að koma á skipun beinna skatta,
sem á líkan hátt og hið núverandi samsafn af tekju- og fasteigna-
sköttum hjá Englendingum mætti hækka um svo og svo margar
krónur af hverju hundraði á þeim fjárhagstímabilum, er augsýni-
legt væri, aÖ útgjöldin mundu fara verulega fram úr tekjunum.
Þessi grundvallarregla er í sjálfri sér mjög heilbrigð, af því alþingi
fengi með þessu móti einmitt hinn rétta mælikvarða til að dæma
eftir þann sæg af tillögum um ný útgjöld, sem jafnan koma fram
á hverju þingi: sem sé, hvort gera skuli þessum útgjöldum svo
hátt undir höfði, að metin þeirra vegna vilji leggja á sig aukna
skattabyrði. En þessari grundvallarreglu um aukning á gildandi