Eimreiðin - 01.09.1904, Síða 13

i73
úrlega ekki stutt, meö því hann getur ekki hækkað verðlagið fyrir
utan landssteinana.
Ef menn nú, til dæmis að taka, legðu toll á baðmullardúka
og skófatnað með það tvent fyrir augum, að útvega landssjóði
meiri tolltekjur og að efla innlendan iðnað, þá er það augljóst, að
það mundi ríða hvort í bága við annað. Væri tollurinn sæmilega
hár, mundu náttúrlega verða settar á fót baðmullarvefstofur og
skófataverksmiðjur; en að sama skapi og farið væri að framleiða
vörurnar þannig innanlands, að sama skapi misti landssjóður af
tolltekjum sínum. En þar við bættist og, að með því að fram-
leiðslukostnaður verksmiðjanna, sökum þess hve markaðurinn væri
lítill, yrði langtum meiri að tiltölu en erlendra verksmiðja, þá
mundi verðlag á þessum vörum samt hækka. Slík verðhækkun
á vörum hefur auðvitað alveg sömu verkanir og nýr skattur á þá,
sem vörurnar verða að nota, munurinn sá einn, að af þeim skatti
fær landssjóður engan eyri, heldur gengur hann allur til þess að
ala verksmiðjueigandann og vinnulýð hans. Eini ávinningurinn er
þá sá, að þessir menn fá lífsviðurværi, en það er svo dýrkeypt,
að það mundi eigi allsjaldan verða meiri ábati fyrir landið í heild
sinni, að setja þetta fólk á eftirlaun og fá vörurnar aðfluttar frá
öðrum löndum, þar sem ódýrara er að búa þær til.
En það tjón, sem tollverndin mundi baka, er þó engan veg-
inn upp talið enn. Tollverndin mundi líka draga fjármagn og
vinnukraft frá öðrum atvinnugreinum. I’etta er einmitt aðalástæðan
fyrir því, að tollvernd á íslandi mundi verða að langtum meira
tjóni en annarstaðar: Landið á svo miklar náttúrlegar auðsupp-
sprettur, sem mikið vantar á, að hafi verið hagnýttar, að það yrði
að teljast stórkostlegt glappaskot hjá löggjafarvaldinu, ef það færi
með óeðlilegum ráðstöfunum að knýja fram atvinnugreinir, sem
eru miður náttúrlegar fyrir landið, í stað þess að beita öllum
kröftum sínum til þess, að bæta og efla hina eðlilegu atvinnuvegi
þess. Og geti einhver iðnaður ekki þrifist án tollverndar, þá eru
yfirgnæfandi líkur fyrir því, að hann sé óeðlilegur fyrir landið —
annaðhvort af því, að markaðurinn sé of lítill, eða að önnur fram-
leiðsluskilyrði vanti, eða þá loks af því, að það borgi sig betur
fyrir fjáraflið og vinnulýðinn að snúa sér að annarri iðju. Meðan
svo er á statt, að landbúnaður og fiskiveiðar geta veitt næstum
takmarkalausum vinnukrafti og fjármagni nóg að starfa, mega
menn ekki draga fjármagnið og vinnakraftinn frá þeim til atvinnu-