Eimreiðin - 01.05.1908, Blaðsíða 64

144
vaðmálum. T’ví fer tjarri. i mörk vaðmáls jafngilti á víkinga-
öldinni ekki nema ^/s úr mörk silfurs eða var jöfn i eyri silfurs.
Aftur var I mörk vaðmáls = 8 aurar vaðmáls. en hver eyrir
vaðmáls = 6 álnir vaðmáls.
Pað, sem höf. segir um »landaurana« (bls. 99), er vafalaust
alveg rétt, og mætti sýna fram á það með enn skýrari rökum.
Landaurarnir stafa óefað frá tíð Haralds hárfagra (sbr. Islendinga-
bók Ara) og íslendingar máttu greiða þá bæði þegar þeir komu
til Noregs og þegar þeir fóru þaðan, venjulegast V2 mörk í hvort
sinn. Fyrir þessu mætti færa miklu greinilegri sannanir, en því
skal hér slept rúmsins vegna.
Stundum furðar mann á, að sumt skuli ekki vera tekið með,
t. d. íslenzka orðið »slafak«, sem augsýnilega er keltneskt orð,
»bóti« (fornfr. »bote«), »smokkr« (ssmokkr var á bringu«, Rígsþ.
16), sem auðsjáanlega taknar einskonar bol (en ekki »brjóstdúk«,
eins og það er þýtt í orðabókum) og hefir verið brúkað í þeirri
merkingu á Islandi alt fram á 19. öld. Pað er og sama orð og
engils. »smoc« (e. »smock«, a woman’s shirt, sjá Skeat: Etymol.
Dict.). — Mundi og ekki »ármaðr« í merkingunni bústjóri og skatt-
heimtumaður konungs vera sama og hið írska orð »armand« (sbr.
bls. 237) og sjálf ármannstaðan eiga rót sína að rekja til vestrænna
fyrirmynda? Ármannsnafnið (og að nokkru leyti staðan) virðist
sérstök fyrir Noreg, því annarstaðar á Norðurlöndum virðast slíkir
bústjórar að hafa heitið »brytjar«, og heldur ekki að öllu leyti
samsvarað ármanninum norska sem embættismanni konungs. Bæði
nafnið og staðan gæti verið runnið af útlendri rót, þótt svo hittist
á, að báðir hlutar þess (»ár« eða »árr« og »maðr«) séu ættgengir
í norrænni tungu.
Paö væri freistandi að ræða enn frekar um þetta merkilega
rit og kenningar þess, og einkum að flytja lesendum Eimr. nokkuð
af öllum þeim fróðleik, er það hefir inni að halda. En því miður
leyfir rúm vort eigi slíkt; enda mundi stuttur útdráttur ekki gera
hálft gagn. Menn verða að lesa bókina sjálfa, og mun enginn sá,
er áhuga hefir á norrænum fræðum, þykjast hafa þeim tíma illa
varið, er til þess gengur.
V. G.