Eimreiðin - 01.05.1910, Blaðsíða 23

99
legurn ritum, og fékk hann þungar ákúrur hjá ýmsum sérfræð-
ingum um, að hann hefði lýst fósturþrónninni óvísindalega og
hlutdrægnislega til hags fyrir sínar eigin tilgátukenningar. Háckel
hafði sett fram þá kenningu, að hvert dýr í fósturlífi gengi í
gegnum stigbreytingar alls dýraríkis, frá hinu lægsta til hins hæsta,
og fósturlífið væri þannig endurtekning af breytiþróunarsögu dýra-
lífsins; en þetta er ekki alveg rétt. Hvert dýr sýnir reyndar
myndbreytingar í fósturlífinu, en þær eru ekki svo víðtækar; hver
einstaklingur gengur aðeins gegnum aðalformur þeirrar dýradeildar,
er hann heyrir undir, frá hinu almenna til hins sérstaka; á milli
fósturmyndanna hjá aðalflokkum er djúp staðfest, sem enn hefir
eigi tekist að brúa.
Hér látum vér staðar numið, og höfum aðeins getað drepið á
fáein atriði, er snerta rannsóknir manna um breytiþróun og Dar-
wínskenningu á síðari árum; rúmsins vegna höfum vér aðeins getað
talið fá dæmi. Um þessar fræðigreinar koma út á hverju ári, í
hinum miklu mentalöndum, ritgerðir og bækur, svo hundruðum
skiftir. Pví betur sem menn krufðu hinar eldri kenningar og stað-
reyndir, því örðugra veitti þeim að skilja framþróunina, grundvöll
og undirstöðuatriði hinnar lifandi náttúru. Náttúrufræðingar sjá nú,
að hinar eldri kenningar eru eigi fullnægjandi, og verða þess varir
um leið, að langt er í land, þangað til fullkominn skilningur fæst,
Eins og vér fyr gátum, er úrvalskenning Darwíns nú að þrotum
komin; þó einstöku náttúrufræðingar af hinni eldri kynslóð með
hangandi hendi, svo sem af gömlum vana, stöku sinnum mæli
henni liðsyrði, þá finna flestir þeirra þó svo margar undantekn-
ingar og svo mikla örðugleika, að þeir einnig hjálpa tíl að kippa
fótunum undan þessari fræðikenningu. Svo er einnig um margar
aukakenningar og aðstoðartilgátur Darwíns, sem líka áttu að skýra
orsakir breytiþróunarinnar, að þær hafa nú fæstar nokkurt veru-
legt fylgi- Allir játa samt, að Darwín hafi með ritum sínum og
rannsóknum meira en nokkur , annar [ýtt fram breytiþróunarhug-
myndinni og skýrt hana með dæmum, þó honum hafi ekki frem-
ur en öðrum hepnast að finna orsakir hennar. Jafnhliða Darwín
og síðar hefir komið fram fjöldi af fræðikenningum og tilgátum,
sem eiga að skýra ýmislegt, er snertir úrvalskenninguna; fara
sumar á ýmsan hátt í bága við Darwínskenningu, en aðrar eru
henni meðmæltar að meira eða minna leyti. Meðal hinna allra
helztu náttúrufræðinga, er komið hafa fram með ýmsar skýringar-