Eimreiðin - 01.05.1910, Page 43

Ymsar einfaldar sálir í landi voru og auðtrúa fengu mikið
vatn í munninn, þegar þessi tíðindi spurðust og hugðu nú á nýjar
smíðar uppi í skýjunum. En skynsamari mennirnir létu sér fátt
um finnast. Peir vissu það vel, að engir þjóðmálamenn í Dan-
mörku mundu lengra fara í samningum við okkur heldur en
Hannes Hafstein var búinu að þoka þeim alls og alls.
Hvernig var hægt að vita þaðf — Vér, sem ekkert vatn
fengum í munninn, vissum það af ýmsum ástæðum. það var ber-
sýnilegt af ýmsum ástæðum nálægum og fjarlægum, bæði vakandi
mönnum og dreymandi. Vér höldum okkur nú við vökuna í þessu
máli og rifjum upp fyrir okkur það sem gerist. Pað gerðist t. d.
fyrir fáum árum, að Georg Brandes skrifaði nokkrar greinar í höf-
uðblað danskra vinstrimanna, um landsréttindi vor. Hann er, svo
sem kunnugt er um alla Norðurálfu og Vesturálfu heims og jafn-
vel víða veröld, mesti andans maður Dana og frjálslyndastur og
víðsýnastur í allsherjarmálum og mannréttinda.
Og hvernig leit þessi mikli maður á hlut vorn? Hann leit á
rétt vorn eins og — broddborgari.
Pað er svo sem auðvitað, að stjórnmálamenn, sem bera
ábyrgð á því, að kóróna konungsins klofni ekki í sundur í sínum
höndum — það er svo sem auðvitað, að þeir, þó frjálslyndir séu
kallaðir, muni ekki líta á málefni vor miklu mildari augum, heldur
en þessi stórstígi andans maður. Hann hafði á herðum sér aðeins
laufléttan tillögurétt, en þeir, sem við völdin sitja, hafa á baki sínu
blýþungan athafnarétt og framkvæmdaábyrgð.
Eó komast nefndarmenn vorir að betri kjörum í sambands-
laganefndinni, heldur en líklegt var, eftir hljóðinu að dæma, sem
Brandes gaf frá sér. En það vissum vér sambandslagamenn, að
fram úr þeim mörkum mundi alls ekki verða komist, sem danskur
hugsunarháttur kallar fremsta hlunn.
Hannes okkar Hafstein var búinn að teygja danskan hugsun-
arhátt á fremsta hlunn, áður en Zahle komst til valda. Eess
vegna var okkur sama um þessi síðustu stjórnarskifti í Danmörku.
Bó að frjálslyndir menn kæmust að, situr samt danskur hugs-
unarháttur við stýrið, þvílíkur sem birtist í greinum Brandesar
í »Pólitiken« um árið.
KONUNGURINN MEÐ OKKUR. Orsökin til þess, að okkar
menn komust svo langt, sem raun varð á í sambandslaganefnd-
|nni, hún var sú, m. a., að konungurinn gekk í milli og gerðist