Tölvumál - 01.10.1994, Blaðsíða 24

Október 1994
hvetja neinendur til að beita vís-
indalegum aðferðum í námi sínu.
Mjög skipulagt námsefni getur
þannig verið traustvekjandi leið-
sögn sem gerir kennara djarfari í
að taka frumkvæði og vinna sjálf-
stætt. Kennarar eru hvattir til að
nota námsefnið þannig að það
falli sem best að kennsluaðstæð-
um á hverjum stað og að áhuga
nemenda.
Við fyrstu sýn virðist "Kids
Network" aðallega vera frábrugð-
ið öðru námsefni vegna þess
hvernig það sameinar tækni-
nýjungarognáttúruvísindi. Ahugi
margra vaknare.t.v. vegnatækni-
nýjunganna, en það sem heldur
áhuganum vakandi eru mikilvæg
kennslufræðileg atriði. Því nárns-
efnið felur einnig í sér kennslu-
fræðilega nýbreytni hvað varðar
efnisinntak, kennsluaðferðir og
hvernig námsgreinar eru sam-
þættar.
Inntakið er umhverfisfræðsla
og snýst að verulegu leyti um það
hvernig umhverfið mótar mann-
eskjuna og hvernig manneskjan
hefur áhrif á umhverfi sitt. Þarna
erum við með viðfangsefni sem
eru ofarlega í hugum nemenda
okkar og varða framtíð þeirra.
Kennsluaðferðirnar hafa sín
sérkenni. Flest gögnin sem nem-
andinn þarf að nota finnast ekki
inni í skólastofunni og því síður í
einhverri einni bók sem honum
nægir að lesa. Nemandinn verður
sjálfur að safna gögnum og upp-
lýsingum úr umhverfi sínu. Hann
greinir þessi gögn og sendir til
annarra nemenda sem eru þátt-
takendur í þessu verkefni vítt og
breitt um heiminn og fær send
gögn frá þeim. Síðan er unnið úr
gögnunum og þau sett fram á
mismunandi vegu. Þá er niður-
stöðunum miðlað til annarra og
aðlokunr veltanemendurþvífyrir
sér hvort og þá hvernig þeir geti
eða eigi að reyna að hafa áhrif á
framvindu mála. Þeir uppgötva
að þeir bera að einhverju leyti
ábyrgð á umhverfinu. Þarna er
það samvinnan sem skiptir máli.
Námsefnið leggur áherslu á að
allur bekkurinn komist að niður-
stöðu og skilji hlutina. Þetta gerist
t.d. með umræðum og rannsókn-
um þar sem allir einstaklingar
leggja fram sinn skerf.
Við söfnun og úrvinnslu gagn-
anna þarf nemandinn að nota við-
fangsefni og aðferðir sem venju-
lega flokkast undir aðrar náms-
greinar. En hér verður samþætt-
ingin eðlileg, ólíkt því sem svo
oft er. I kennslu er það nefnilega
oft þannig að við búum til verkefni
til að geta samþætt hinar ýmsu
námsgreinar. í "Kids Network"
er samþættingin eðlileg aðferð til
að komast að niðurstöðu.
Eg ætla að taka dærni til að
útskýra þetta: Þegar jólin nálgast
dettur mér í hug að láta nemendur
mína vinna þemaverkefni unt
þjóðtrú tengda jólahaldinu. En ég
verð líka að taka tillit til stunda-
skrár og námskrár og reyna að
"komast yfir" námsefnið. Eg nota
því tækifærið og treð ýmsum
námsgreinum inn í jólaverkefnið,
m.a. málfræði og stærðfræði. Og
nú reynir á hugmyndaflugið. Ég
gæti t.d. látið nemendur raða
nöfnum jólasveinanna í stafrófs-
röð,jafnvelskiptaþeimíatkvæði.
Einnig gætu nemendur mælt
ímyndaða vegalengd sem jóla-
sveinarnir ferðuðust og svo má
auðvitað setja gjafir þeirra hvers
og eins upp í súlurit.
Vissulegaerekkertathugavert
við þessi verkefni og oftast hafa
nemendur gaman af þeim. En þeir
sjá engan raunverulegan tilgang
með þeim. Hverju breytir það í
sjálfu sér hvor er á undan í staf-
rófsröðinni Gáttaþefureða Gilja-
gaur? Og hvaða raunverulegt gildi
hefur það að setja ímyndaðar gjafir
í súlurit? Nemendur sjá oft í
gegnum þetta og vita að við erum
bara að plata þá til að læra.
í "Kids Network" er þessu
öfugtfarið. Hérfinnurnemandinn
sjálfur þörf fyrir að læra ákveðin
atriði til að geta leyst verkefni
sem skiptir hann máli. Við vinn-
una breytist skólastofan í lifandi
námsumhverfi, þar sem nemendur
rannsaka mikilvæg viðfangsefni
og taka ábyrgð á nánri sínu um
leið og þeir vinna með öðrum.
Þetta leiðir til þess að nemend-
um finnst þetta vera þeirra eigið
námsefni. Þeir taka þátt í að móta
það allan tímann. I þessu verkefni
eru niðurstöður ekki þekktar
fyrirfram ólíkt því sem er um flest
önnur skólaverkefni. Kennarinn
veit ekki einu sinni svarið. Nem-
endur sjá þess vegna tilgang með
því að rannsaka. Þeir vita einnig
að einhverjir bíða eftir að heyra
niðurstöður þeirra og að þeir eiga
þátt í að bæta við þá þekkingu
sem ertil staðar um viðfangsefnið.
Það er eitt að láta segja sér að
eitthvað sé svona eða hinsegin -
það er annað að komast að
niðurstöðunni sjálfur eftir að hafa
kannað málið (t.d. að ómengað
vatn sé dýrmætt eða að bíla eigi
ekki að skilja eftir í gangi j. Töl van
er hér mikilvægt verkfæri. Hún
gerir okkur kleift að greina og
setja fram niðurstöður. Þetta og
fjarskiptin er það sem nemendum
og kennurum finnst ekki hvað
síst áhugavert.
"Kids Network” tengir skóla-
starfið við umheiminn. Hér er
ekki hægt að nota uppskrift til að
fá eina "rétta" svarið - enda væru
það ekki alvöru vísindi. I þessu
námsefni fáumst við ekki við til-
búin gervivandamál eins og svo
oft er um skólaverkefni, heldur
raunverulegt alvöru verkefni.
Raunverulegt viðfangsefni og
áheyrendur eru áhrifamikil
hvatning fyrir nemendur og þar af
leiðandi kennaraog áhuginn færist
vonandi yfir á aðrar námsgreinar
þegar nemendur uppgötva að þær
hafa gildi utan skólans.
24 - Tölvumál