Bókasafnið - 01.06.1996, Page 23

eru þessar afsakanir léttvægar og ætli aðalástæðan hafi ekki
einfaldlega verið sú að ekki er sterk hefð fyrir því að leik-
skólar nýti sér bókasöfn hér á Iandi þó það sé mikið að
breytast.
Það eru þrjár megin ástæður fyrir því að æskilegt er að
leikskólar heimsæki bókasöfn. I fyrsta lagi til þess að sækja
ítarefni vegna þemavinnu í leikskólanunt, í öðru lagi til
þess að fá nýjar bækur og í þriðja lagi til þess að börnin læri
að þekkja safnið.
Leikskólinn og bókasafnið
Mjög fjölbreytt þemavinna er á leikskólum. Einn mán-
uðinn er kannski verið að fjalla um fiska, þann næsta um
fugla og svona mætti
lengi telja. Fyrir leik-
skóla gæti því verið
mjög gagnlegt að fá
alls konar ítarefni sem
tengdist þessarri
vinnu. Það má hugsa
sér að bókasafnið tæki
að sér að taka saman í
kassa, sem væri Iánað-
ur út í heilu lagi, bæk-
ur, myndir, mynd-
bönd, hluti o.fl. sem
tengdist sama við-
fangsefni. I kassa um
fugla væru t.d., upp-
stoppaðir fuglar, stór-
ar myndir af þeim,
fuglaspil, og fugla-
bækur. Kassanum
mætti fylgja hug-
myndabók þar sem
lánþegar skrifuðu niður hugmyndir að vettvangsferðum,
s.s. út á Seltjarnarnes til þess að skoða kríuna, eða fuglaleiki
og svona mætti lengi telja. Kassi um umferðina gæti inni-
haldið alls konar púsluspil, leikbúninga sem tákn fyrir lit-
ina á umferðarljósum, gangbrautarmerki og gangbrautir
o.s.fr.
Starfsfólk nýrri leikskóla nýtir frekar bókasöfn vegna
þrengri fjárhags. A sumum eldri leikskólum er bókaeign
meiri og starfsfólk telur sér í trú um að það hafi ekkert í
bókasöfn að sækja. Þetta er að sjálfsögðu rangt. Leikskólinn
á að kynna fyrir börnum menningardlboð, veita þeim
menningarlega reynslu þannig að börnin uppgötvi að það
eru til mismunandi valmöguleikar sem standa öllum til
boða. Barnið lærir að leita að þessum tilboðum. Þessu hafa
bókasöfnin öðrurn fremur gert sér grein fyrir og verið í for-
ystu fyrir því að gera vel við börn.
Almannatengsl
Við eigum að gera enn betur í að auglýsa okkur, bjóða
fram þjónustu okkar og kynna starfsemina betur. Margir
leikskólakennarar gera sér ekki grein fyrir þeirri miklu
þjónustu sem þeir geta fengið á bókasöfnum. Fáir notfæra
sér upplýsingaþjónustuna né gera innkaupadllögur.
Foreldrar sem koma með börn sín á bókasöfn eru oftast
sjálfir áhugafólk um bókmenndr. Auka mætti þjónustu við
þessa sem og aðra foreldra með því að koma upp leikfanga-
safni, þar sem hægt væri að fá lánuð leikföng, spil og púslu-
spil. Spil eru dýr og börnin vaxa frá púsluspilunum með
aukinni færni. Þessi þjónusta er víða í boði erlendis og er
mjög vinsæl. Og meðan börnin eru í hinni ómissandi sögu-
stund eða bara að skoða bækur geta þeir fullorðnu sest nið-
ur í „foreldrahornið“ á barnadeildinni og gluggað í bækur
og blöð um uppeldismál, eða annað sem tengist börnum og
á heima í slíkum hornum.
Bæklingar til kynningar á þjónustu bókasafna ættu að
vera víða. Til dæmis á heilsuverndarstöðvum þar sem öll
börn koma nokkrum sinnum á fyrstu árum ævi sinnar.
Einnig eru „mömmumorgnarnir“ svokölluðu sem eru í
mörgum kirkjum vinsælir. Þar koma mæður og einstaka
feður ungra barna í hverfinu saman, annað hvort til þess að
spjalla yfir kaffibolla eða hlusta á fyrirlestra. Á þessa fundi
væri kjörið tækifæri fyrir barnabókaverði að mæta og kynna
starfsemi bókasafn-
anna.
Síðan er bókasafn-
ið kjörinn vettvangur
fyrir sýningar á
myndverkum barna
og svo fyrir allskonar
skemmtanir bæði á
eigin vegum og ann-
arra, á virkum dögum
og um helgar
Að mínum dónti
er þjónusta bókasafna
við börn mikilvægasta
starfsemin innan þeir-
ra og sú sem mesta
rækt ætti að vera lögð
við. Því börnin eru
notendur morgun-
dagsins og þeirra er
framtíðin.
Höjundur er bókasafnsfraðingur og leikskólakennari sem star-
far á Borgarbókasafiii Reykjavíkur.
HEIMILDIR:
Juhler, Lisa o.fl, 1994. Börnekulturen og den nye uddannelse. B70
Bibliotektirforbundets blad 7(14 apríl): 183.
Larsen, Traute. 1992. Vingsted viser vej. Bogens verden 5: 326-328.
Pettersen, John Roald. 1994. PS bibliotektur. Bamehagefolk 2:11-13.
Sigríður Þ. Valgeirsdóttir o. fl. 1993. Lœsi íslenskra hama. Menntamála-
ráðuneytið.
SUMMARY
Public Libraries and Preschool Children
Begins by pointing out the importance for children getting acquainted
with books before they can even read. Refers to a research from 1991 on
the literacy of Icelandic children aged 9 to 14, which revealed a significant
higher literacy among children borrowing books from public libraries.
Points out that preschool children can visit libraries on their own terms,
where they are neither controlled nor weighed against another, and that
their visits to the libraries to get acquainted with their services are very
important. Mentions Icelandic children’s library sections, where the libr-
arians do not have special training. Discusses further the requirements
made towards children’s librarians in Denmark. Discusses visits of
preschool children to the libraries. Points out that they are usually accom-
panied by adults: parents, relatives or a kindergarten teacher. The author,
which now works in the City Library in Reykjavík, discusses her ex-
perience as a kindergarten teacher in Denmark and in Iceland as well.
Makes suggestions for cooperation between kindergarten and children’s
sections in public libraries and discusses the role of kindergarten generally
as well. Discusses further possible outreaching activities of children’s libr-
arians, e.g. in kindergartens and health centers. Concludes by stressing
the importance of yielding library services to preschool children, because
they are the library user of the future.
Bókasafnið 20. árg. 1996 23