Bókasafnið - 01.06.1996, Page 51

einnig er flutt út kafifl, sykur og baðmull. Kvikfjárrækt er
lítil. Fiskveiðar eru stundaðar í vötnum og þá helst í
Malawivatni. Fiskurinn er aðalpróteingjafi íbúanna en
þjóðarrétturinn er nsima, bragðlaus grautur úr maísmjöli
og vatni sem fólkið borðar í öll mál.
Fiskimálaskrifstofa SADC í Malawi
SADC - Southern African Development Community -
eða Þróunarbandalag ríkja í suðurhluta Afríku var stofnað
fyrir 16 árum. Aðalmarkið
SADC er að örva og hraða
þróun á bandalagssvæðinu
með samstilltu átaki, í átt að
auknum hagvexti og betri lífs-
kjörum fyrir íbúa þess. Aðild-
arríki SADC eru 12; Angola,
Botswana, Lesotho, Malawi,
Mauritius, Mozambique,
Namibía, Suður-Afríka,
Swaziland, Tanzanía, Zambía
og Zimbabwe. Viðfangsefn-
um SADC er skipt í allmarga
málaflokka og ber hvert aðild-
arríki ábyrgð á framvindu og
samræmingu málaflokka sem
þeim er úthlutað. Sem dæmi
má nefna að orkumál heyra
undir Angola, sjávarútvegs-
mál undir Namibíu og um-
hverfismál undir Lesotho.
Malawi sér um samræmingu á
fiskimálum (ferskvatnshluta
og fiskeldi), skógarmálum og
verndun villtra dýra.
Fiskimálaskrifstofa SADC
er staðsett í Lilongwe og heyr-
ir undir ráðuneyti náttúru-
auðlinda og er jafnframt deild
innan Veiðmálastofnunar
Malawi. Fiskimálaskrifstofan
leggur megináherslu á fræðs-
lu- og upplýsingamál, auk
tæknilegra rnála á sviði fisk-
eldis og fiskveiða. Þróunar-
samvinnustofnun íslands hef-
ur stutt Fiskimálaskrifstofu
SADC í Malawi frá 1988 og
frá 1989 hafa íslenskir ráðgjafar starfað á skrifstofunni. A
Fiskimálaskrifstofunni starfa nú sex Malawar auk tveggja
íslendinga, fiskifræðings sem er tæknilegur ráðgjafi og
greinarhöfundar sem er ráðgjafi á sviði fræðslu- og upplýs-
ingamála.
Þróunarsamvinnustofnun hefur stutt fræðslumál innan
fiskimálageirans frá 1991 og mun þeirri aðstoð ljúka í lok
1996. Áhersla er lögð á að efla og byggja upp kennslu inn-
an þeirra sjávarútvegs- og fiskeldisskóla sem fyrir eru í
bandalagslöndunum í stað þess að senda fólk til Evrópu eða
Ameríku til að sækja dýra menntun og oft kunnáttu sem
ekki er hægt að heimfæra á aðstæður í Afríku. Mitt hlut-
verk sem fræðsluráðgjafa felst aðallega í samskiptum við
hinar ýmsu þróunarstofnanir sem styrkja fræðsluverkefnið
og leita nýrra styrktaraðila, útbúa fjárhagsáætlanir vegna
nýrra verkefna og skipuleggja ráðstefnur og fundi í tengsl-
um við fræðsluverkefnið.
Flinn hluti vinnutímans fer í að byggja upp upplýsinga-
kerfi fiskimála innan SADC ríkjanna, það sem á ensku kall-
ast Regional Fisheries Information Programme. Hér á
Fiskimálaskrifstofunni í Lilongwe er verið að byggja upp
bókasafn sem verður miðstöð upplýsinga á sviði fiskeldis og
fiskveiða í fersku vatni fyrir SADC ríkin. Gert er ráð fyrir
að veiðmálastofnanir í hverju SADC ríki skipi upplýsinga-
fulltrúa sem ber ábyrgð á söfnun og miðlun upplýsinga um
viðkomandi land. Upplýsingafulltrúarnir mynda grunninn
að upplýsingakerfinu. Gert
er ráð fyrir að tengja þá
saman með aðstoð tölvu-
pósts. Aðgangur að Inter-
netinu er ekki almennur í
SADC ríkjunum, aðeins
þrjú lönd hafa aðgang, Suð-
ur-Afríka, Zambia og
Zimbabwe en aðeins fleiri
lönd hafa aðgang að tölvu-
pósti. Mitt hlutverk er að
samræma aðgerðir, finna
styrktaraðila sem vilja veita
fjármagn í þetta verkefni og
veita upplýsingafulltrúum
ráðgjöf varðandi tölvuvæð-
ingu, hvers konar upplýs-
ingum skal safna, hvernig
skal skrá þær og gera að-
gengilegar. Reiknað er með
að það taki fimm ár að
koma á upplýsingakerfinu í
öllum 12 SADC ríkjunum.
Gert er ráð fyrir að ráða
malawískan upplýsingafull-
trúa til starfa á Fiskimála-
skrifstofunni sem mun
starfa með mér að upp-
byggingu upplýsingakerfis-
ins. í þróunarstarfi er stefnt
að því að gera þjóðirnar
sjálfbjarga og því reynt að
þjálfa innfædda eins og
kostur er. Flestir ráðgjafar
hafa því það sem við köll-
um samherja (á ensku
counterpart) sem á að vera
fær um að taka við starfi
ráðgjafans þegar hann hverfur af vettvangi.
Útgáfumál Fiskimálaskrifstofunnar heyra einnig undir
starfsvið mitt. Gefa þarf út ýmis konar skýrslur og kemur
ritstjórn þeirra í minn verkahring. Eitt fyrsta verk mitt á
þessu sviði var að taka saman og ritstýra skrá yfir alla fiski-
fræðinga og fiskeldisfræðinga í SADC ríkjunum og var
skráin gefin út nú í mars. Auk þess gefur fiskimálaskrifstof-
an út fréttabréf í samvinnu við þá sem sjá um skógarmál og
verndun villtra dýra, nefnist blaðið SADC Natural Reso-
urces Newsletter.
Þegar ég kom til starfa á Fiskimálaskrifstofunni var ekk-
ert bókasafn til staðar. Húsnæðið sem ætlað var bókasafn-
inu beið með tómum hillum, timburhillum sem smíðaðar
voru á staðnum án tillits til nokkurra staðla, en þær koma
engu síður að gagni. Mín biðu haugar af skýrslum og tíma-
ritum inni á hinum ýmsu skrifstofum og fóru fyrstu vik-
urnar í dæmigerða tiltekt. Núna er safnið komið í sæmilegt
Greinarhöfundur í heimsókn hjá Fredson Chikafumbwa líjfmð-
ingi og bókaverði ICLARM Africa Library and Information
Centre
Samstarffólk í Afríku. Frá vinstri Farai Mashumba bókasafhs-
frœðingur frá Harare í Zimbabwe, Gray Nyali og Margaret
Ngwira, bókasafnsfrœðingar við Bunda landbúnaðarháskólann.
Bókasafnið 20. árg. 1996 51