Dagblaðið Vísir - DV - 12.08.1985, Blaðsíða 10

10
DV. MÁNUDAGUR12. ÁGUST1985.
Útlönd Útlönd Útlönd Útlönd
> Horft til Karakoramfjalla, sem Siachin-jökullinn er hluti af.
Stríðið sem enginn veit
um en allir hafa pata af
Af þeim fjölda heiöursmerkja aö
dæma, sem indverski herinn hefur
veitt aö undanförnu dátum sínum,
föilnum jafnt sem uppistandandi,
mætti halda að hann ætti í meiriháttar
styr jöld um þessar mundir.
En hvar og viö hverja heyja Ind-
verjar stríö? Þaö er ekki vitað til þess
að neinir hafi sagt þeim stríö á hendur,
né þeir heldur fariö með ófriöi aö
öörum. Enginn kannast viö neitt slíkt.
Óopinbert stríð
Eini aöilinn, sem Indverjar telja sér
búinn ófrið af, er Pakistan, en á milli
þessara ríkja hefur gengiö á meö
sáttayfirlýsingum og friöartali undan-
farin ár. Samt hafa menn pata af því
hér í Nýju Delhí, aö viö umdeildan
jökul á landamærunum í Kashmír séu
oft háðir hatrammir bardagar, þótt
þaö heiti ekki opinbert stríð. Þetta
óopinbera stríö er háö meö léttvopnuöu
liöi, langdrægum fallbyssum og her-
þyrium.
Það er vitað að fjörutíu indverskir
hermenn hafa falliö í þessu óyfirlýsta
stríöi, og hernaöarfróöum mönnum í
Nýju Delhí reiknast svo til aö á jökul-
auöninni hafi fallið kannski allt aö
hundraö pakistanskir dátar.
En þaö ríkir um þessi átök algjör
leynd. Heiöursskjölin, sem veitt eru
indversku hermönnunum fyrir auö-
sýnda hreysti á jöklinum, nefna hvorki
hver óvinurinn hafi veriö né heldur
hvar í Kashmir hreystiverkin hafi
veriö unnin. En þau gefa hins vegar til
kynna við hvers konar aöstæður hetju-
dáöirnar eru drýgöar, eins og t.d.
þetta: „Kafteinn Sanjay Kulkarni var
valinn til forystu sveitar í fremstu víg-
línu í Jammu og Kashmír. Þrátt fyrir
mikla lofthæö, geysilegan kulda, blind-
hríö og hvassv öri iieppnaöist honum
aö skila skyldustörfum sín'um meö
miklumsóma.”
Siachin— jökull
Þaö er ekki of djúpt í árina tekiö að
tala um mikla lofthæð, því að Siachin-
jökull, sem hér um ræöir, er nær sex
kílómetrar á hæð. Hann er raunar
næststærsti jökull í heimi, aö undan-
skildu íshjarni heimskautasvæöanna.
Lesendur geta kannski ímyndaö sér
hvernig væri aö heyja stríö uppi á
VatnajökU um hávetur, og þá má geta
sér til um aðstæður á jökli, sem er enn
hærri.
Stangast á við yfirlýsingu
Indverskir hermenn segja aö þarna
líöi varla sú vikan aö ekki komi til
árekstra og skotbardaga viö
Pakistana. „Þaö sem kemur flatt
upp á okkur,” segir indverskur foringi
í Brinagar, ,,er fremur hitt aö þaö sem
hér gerist viröist svo gjörsamlega úr
samhengi viö þaö sem gerist í stjórnar-
erindrekstri landanna.”
Milli æöstu manna Indlands og
Pakistans mætti halda aö stæöu yfir sí-
felldar friðarviðræður. Zia Ul-Haq,
hershöföingi og forseti Pakistan, og
Rajiv ■ Gandhi, forsætisráöherra Ind-
lands, þreytast aldrei á aö bjóöa hvor
öörum „friðarsáttmála”, ekki árásar-
samninga” og hvaö þaö allt heitir. Er
raunar mjög skammt síöan Rajiv
Gandhi ræddi viö utanríkisráðherra
Pakistans, og sagöi fréttamönnum
eftir þann fund aö mjög vel heföi farið
á með þeim.
Litlar landvinningavonir
Indverskir stjórnarerindrekar
seg ja aö Pakistanstjórn geri sér í raun-
inni engar raunhæfar vonir um aö ná
þessu landsvæði undir sig. TUgangur-
inn með átökunum sé fyrst og fremst
sá aö viðhalda spennunni á landa-
mærunum í Kashmír, ríkisstjórninr»i
tii ávinnings í innanlandspóiitíkinni i
Pakistan. — Eftir að Benazir Bhutto,:
leiötogi stjómarandstæðinga o& flokks
Zulifikars Alis Bhuttos, föður hennar,
sagöi í London nýlega aö stjóm Zia
heföi gefist upp við aö ná jöklinum
aftur af Indverjum, hefur eölilega
aukist mjög þrýstingurinn á hers-
höfðingjanum Zia aö sanna fyrir lands-
mönnum að Pakistanher hafi síður en
svo látiö undan síga.
Pólitískar fjallgöngur
Til aö styrkja tilkalliö til jökulsins
og nágrennis hans, sem lýtur Indlands-
stjórn, eru Pakistanar mjög ósparir á
aö bjóöa erlendum fjallgöngugörpum
að klífa jökulinn þeirra megin frá. Þaö
bragð hefur hrifiö, þannig aö oft em
nefnd í sömu andrá Siachin-jökull og
Pakistan, og á mörgum landakortum
eru þessir hlutar Kashmír sýndir sem
hlutar af Pakistan, Indverjum til
mikils angurs. — Hafa Indverjar af
þessu lært og veita nú orðið alþjóö-
legum klifurleiðöngrum leyfi til aö
sigra tinda í Kashmír, en meö því skil-
yröi aö Indverji sé foringi leiðangurs-
ins.
Lítill áhugi fyrst
Þessi jökulauðn, sem hefur verið
blettuö svona miklu blóöi, þykir
annars ekki mikilvægur jaröskiki til
eins eöa neins; nema ef væri vegna
hernaöaraðgerða í héruðunum viö
rætur hans. Ef Pakistanar næöu
jöklinum á sitt vald mundu herir Ind-
verja í Nubradalnum eiga undir högg
aö sækja, ef einhvern tíma kæmi til
opinbers stríös milli ríkjanna.
Jöklinum var ekki meiri gaumur gef-
inn, þegar landamærin voru ákveöin
árið 1949, aö það var ekki einu sinni
haft fyrir því að draga lögsagnarlínu
yfir jökulsvæðiö. Indverjar litu þó
ávallt á jökulinn sem sinn. Samt ekki
af meiri festu en svo aö þeir ömuðust
ekkert viö því þótt Pakistanar sendu
fjallgönguhópa upp á jökultindana —
ekki fyrr en indverskir embættismenn
tóku aö reka augun í aö virt tímarit
fjallaklifrara sýndu jökulinn jafnan
sem pakistanskt yf irráöasvæöi.
Sérþjálfaðir herflokkar
Fyrir fimm eöa sex árum fóru ind-
versk yfirvöld að gera út leiðangra á
jökulinn. Mesta athygli vakti leiöangur
herforingjans N. Kumars. Það klifur
olli f jaðrafoki í herráöi Pakistans. Upp
úr því tók Indver jum aö berast njósn af
því aö Pakistanar þjálfuðu sérstakar
fjallahersveitir til bardaga í mikiili
hæð og við verstu vetraraöstæður.
Ákváöu þá Indverjar aö gera slíkt hiö
sama.
Um tíma höfðu vopnasalar og jökul-
búnaðarframleiöendur í Evrópu
nokkrar annir af því aö afgreiða inn-
kaupanefndir frá Indlandi og Pakistan
oft samtímis þegar þær sóttust eftir
þeim útbúnaöi sem best þykir henta til
hernaðaraðgerða á jöklum.
Hvorugur vill gefa eftir
Áriö 1982 drógu Indverjar loks þrí-
lita fánann sinn upp aö hún á jökultind-
inum, en þaö kostaöi mörg mannslíf
vegna snjóflóða sem leiöangrarnir
lentu í.
Indverjar hafa bitið í sig aö halda
jöklinum, hvað sem þaö kostar. „Þetta
er okkur prófmál. Viö viljum sýna aö
það er ekki lengur hægt aö naga utan
af okkur landsvæði hér og landsvæði
þar, þótt afskekkt séu, án þess aö eiga
neitt á hættu af okkar hálfu annað en
einhverjar klögur í Sameinuðu þjóö-
irnar,” sagði indverskur embættis-
maöur nýlega. „Hernaðarstefna Ind-
lands á -níunda áratugnum er mun
virkari en hún var á þeim sjötta og
sjöunda.”
Þessi afstaöa er Pakistönum mjög
auöskilin. Hún er nefnilega nákvæm-
lega sú sama og þeir hafa tekiö í þessu
máli. Því má búast viö áframhaldandi
blóöugum bardögum utan í
hrjóstrugum hlíöum þessa hrikalega,
jökulþakta f jallgarös.
Þórir Guðmundsson
skrifar f rá Indlandi