Dagblaðið Vísir - DV - 12.11.1987, Blaðsíða 2

2
FIMMTUDAGUR 12. NÓVEMBER 1987.
Fréttir__________________________________________________________________________________dv
„Tveggja mánaða dómurinn“ í Sakadómi:
Retbnætt að taka Imð
mark á skilorðsdómum
- segir Jónatan Þórmundsson prófessor
Nýfallinn dómur í Sakadómi
Reykjavíkur, þegar maöur var
dæmdur í átta mánaða fangelsi og
þar af sex mánuði skilorðsbundið
fyrir kynferðisbrot á ungum dreng,
hefur vakið mikla athygli. Jónatan
Þórmundsson lagaprófessor var
spurður um álit sitt á skilorðsdóm-
um.
„Varðandi þennan „tveggja mán-
aða dóm“, sem þið fjölmiðlamenn
hafið verið að kalla svo, er það at-
hyglisvert að þið skulið ekki taka
mark á skilorðsdómum. Þetta var
átta mánaða dómur, þar af sex skil-
orðsbundnir. Það er réttmætt að
nokkru leyti að taka lítið mark á
því. Að vísu er það svo, ef maðurinn
brýtur alvarlega af sér aftur, að þá
verður dómurinn tekinn upp og
hann fengi mjög harðan dóm næst.
Hitt er athyglisvert af hverju fólk
tekur ekki mark á skilorðsdómum.
Það er meðal annars vegna þess að
það fylgir ekkert skilorð annað en
það að viðkomandi brjóti ekki af sér
á meðan á skilorði stendur. Það eru
ekki notaðar heimildir laga til að
setja frekari skilyrði. Til dæmis um
eftirlit og umsjón eða hælisvistun,
greiðslu bóta eða hugsanlega ein-
hvers konar meðferö. Það væri líka
hægt að breyta þessum skilyrðum
og gera þau ákveðnari í þessum mál-
um. Þaö væri hægt að setja lyfjameð-
ferð sem skilyrði í kynferðisbrota-
málum. Þetta eru möguleikar sem
ekki eru nýttir. Ef þetta breyttist
tækju menn skilorösdóm kannski
alvarlega. Þetta þykir mér eitt af
vandamálunum í okkar kerfi, hvern-
ig skilorðsdómar hafa koðnað niður.
„Sannfærður um að umræða
veiti aðhald“
- Nú hafa verið miklar umræður
um nýfallinn dóm í Sakadómi
Reykjavíkur, hinn svokallaða
„tveggja mánaða dóm“, hvaða mat
hefur þú á þeim dómi?
„Það er gott að þessi umræða fór
af stað. Salome Þorkelsdóttir gerði
mikið gagn með sínu frumvarpi.
Auðvitað ganga þessi mál of hægt.
Aðalatriðið er að flýta öllum meiri-
háttar málum - málum sem þessum,
manndrápsmálum og fleiri málum -
það er alveg ljóst. Meginreglan er að
hraða meðferð allra opinberra mála.
Þá kemur upp annað. Ef við lögfest-
um að þessi mál eigi að hafa forgang
hljóta önnur mál að sitja á hakanum.
Það leiðir okkur þá út í þá umræðu
hvort við eigum að reyna að for-
gangsraða málum. Til dæmis að þessi
mál komi númer eitt, manndrápsmál
númer tvö, ránsmál númer þrjú,
þjófnaðarmál númer fjögur og svo
framvegis. Þetta er tilhögun sem ekki
tíðkast í okkar nágrannalöndum."
- í samtali við DV sagði Salome Þor-
kelsdóttir að opinber umræða hefði
haft áhrif á gang þessa máls. Máhð
virtist liggja óhreyft i Sakadómi þar
til hún flutti frumvarpið og dómur
kemur í kjölfar skrifa DV um máhð.
Telur þú að umræður hafi áhrif á
dómstóla?
„Ég er sannfærður um að umræða,
bæði fjölmiðla og almennings, veitir
þessum stofnunum og embættis-
mönnum aðhald. Ég er ekki í
minnsta vafa um það. Það var líka
hugsunin þegar öll réttarhöld voru
opnuð á sínum tíma og tekin upp
opinber málsmeðferð."
-sme
Verður Sigtúnið stytt og gert að Sunnuteigi? DV-mynd KAE
Sigtún verði að Sunnuteigi:
íbúamir mótmæla
Upp hefur komið sú hugmynd að
breyta þurfl nafni á hluta af götunni
Sigtúni. Er það sá hluti sem er í
Teigahverfinu og héti þá nýja gatan
Sunnuteigur. Sigtúni er sem kunn-
ugt er skipt í sundur með Kringlu-
mýrarbrautinni og aö því ley ti virðist
breytingin eðlileg. íbúár götunnar
hafa fengið send heim til sín bréf um
þetta mál og hafa þeir sýnt kröftug
viðbrögð gegn breytingunni.
Hjá Gunngeir Péturssyni, skrif-
stofustjóra borgarinnar, fengust þær
upplýsingar að þessi tillaga væri í
kynningu hjá íbúunum en að margt
styddi þessa breytingu. „Það er þó
ljóst að ekkert verður gert nema með
samþykki íbúanna og þeir virðast
vera upp til hópa á móti þessu,“ sagði
Gunngeir.
„Ég er nú bara alls ekki nógu hress
með þessa hugmynd. Við hjónin
byggðum okkur þetta hús við Sigtún
Ungfrú alheimur:
keppnin
i
í kvöld fer fram í London loka-
keppnin um titilinn ungfrú
alheimur. Alls taka fulltrúar 78
þjóða þátt í keppninni.
Fulltrúi íslands í keppninni,
Anna Margrét Jónsdóttir, hefur
vakið mikla athygli og spá bresk-
Þessi mynd af Önnu Margréti og ir veðbankar henni nú einu afsjö
fulltrúa Týrklands, Sebnem Dinagor, efstu sætunum.
var tekin í gær. Simamynd Reuter -J.Mar
1946 og viljum ekki breyta," sagði
Unnur R. Benediktsdóttir en hún
hefur búið við Sigtún í 40 ár. Hún
sagði að þetta gæti verið óþægilegt
aö mörgu leyti, bréf gætu ruglast auk
þess sem ættingjar erlendis gætu
ruglast í ríminu. „En maður má sjálf-
sagt þakka fyrir á meöan þeir færa
ekki húsið."
„Mér finnst voðalegt ef þessi nafn-
breyting nær fram að ganga,“ sagði
Lúðvík T. Þorgeirsson kaupmaður
en hann hefur, eins og Unnur, búið
í rúm 40 ár við götuna. Lúðvík sagði
að líklega yrði undirskriftalisti lát-
inn ganga og vonandi tækist að
stöðva þetta. Hann sagði reyndar að
hugmyndin að þessari nafnbreytingu
væri komin frá íbúum í götunni en
greinilegt er að ekki er samstaða um
þetta mjög svo viðkvæma mál.
-SMJ
Jonatan Þormundsson, formaður nauðgunarmálanefndar:
Nefndin skilar af sér
í upphafi næsta árs
Mikil umræða hefur verið um kyn-
ferðisafbrotamál að undanfömu.
Meðal annárs hafa verið lögð fram á
Alþingi tvö frumvörp um afgreiöslu
slíkra mála. Annað frumvarpið, flutt
af Salome Þorkelsdóttur, er um að
kynferðisafbrotamál hafi forgang
fram yfir önnur mál í kerfinu. Hitt
frumvarpið er flutt af Sólveigu Pét-
ursdóttur;' er það frumvarp um
þyngingu refsingar, sérstaklega ef
glæpur er framinn á samkynja per-
sónu.
Jónatan Þórmundsson lagapró-
fessor er formaður nauðgunarmála-
nefndar. Jónatan var fyrst spurður
hver hefði verið hvatinn að því að
nauðgunarmálanefndin var skipuð.
„Það var samþykkt þingsályktun á
Alþingi 22. maí 1984. Var það i kjölfar
mikilla umræðna um tiltekið nauðg-
unarmál. Nánar sagöi í ályktuninni
að dómsmálaráðherra skyldi skipa
fimm manna nefnd er kannaði
hvemig háttað væri rannsókn og
meðferð nauðgunarmála og gerði til-
lögur til úrbóta í þeim efnum.
Samkvæmt þessu höfum við litið á
markmið nefndarinnar sem tvíþætt;
annars vegar fræðilega könnun á
ákveðnum staðreyndum sem lúta þá
að brotunum sem slíkum, einkenn-
um á brotamönnum og brotaþolum
og framkvæmd brotsins, og svo hins
vegar fræðilega könnun á meðferð
brotsins allt frá upphafi til enda.
Verið er að vinna að tillögugerð á
grundvelli þessarar upplýsingaöfl-
unar og fræðilegu úrvinnslu."
- Sem þýðir þá lagabreytingar:
„Já, það þýðir meðal annars laga-
breytingar. Það má segja að þama
séu fjórþættar tillögur. í fyrsta lagi
gerum við tillögur um breytingar á
hegningarlögum, greinum sem varða
kynferðisbrotin sérstaklega, það er
gagnvart kynfrelsi kvenna. Svo ger-
um við ráð fyrir að leggja til ýmsar
breytingar á lögum um meðferð op-
inberra mála. Tilgangur þeirra er
fyrst og fremst sá að styrkja stöðu
brotaþola. í þriðja lagi gerum við til-
lögur um breytingar á framkvæmd
um móttöku og meðferð brotaþola
sem kærir brot, bæði hjá læknum
og lögreglu. Þannig verði reynt að
samtvinna rannsóknarþáttinn og
manneskjulega meðferð og móttöku.
Til þess reikna ég með að þurfi að
þjálfa lögreglu og lækna svo þetta
fólk geti betur sett sig inn í það mikla
áfall sem fórnarlömbin hafa orðið
fyrir."
Gerðar hafa verið rækiiegar
rannsóknarskýrslur
- Hvernig gengur starf nefndarinn-
ar?
„Vinnunni miðar vel áfram. Að
vísu er þetta búið að vera lengi í
meðferð. Ástæöan er fyrst og fremst
sú að farið var út í svo rækilegar
rannsóknarskýrslur sem unnar eru
mest af einstökum nefndarmönn-
um.“
- Er ekki jafnmikil þörf á svipaðri
könnun og rannsóknum hvað varðar
kynferðisbrot gagnvart börnum?
„Jú, það er alveg rétt. Ég tel það
nauðsynlegt. Nefndin hefur hins veg-
ar bara þetta umboð. Ég held að vilji
sé fyrir því að í það frumvarp, sem
verður unniö í kjölfar skýrslu nauðg-
unarmálanefndar, sem ég vona að
viö leggjum fram í upphafi næsta
árs, komi einnig tillögur um breyt-
ingar á ákvæðum um önnur kynferö-
isbrot.“
-sme
Kjarasamningar:
Möig félög í startholum
Til þessa hafa ekki önnur félög en
þau sem eru í Verkamannasamband-
inu hreyft sig vegna komandi kjara-
samninga en núgildandi kjarasamn-
ingar renna út um áramótin. Nú er
að koma nokkur hreyfing á þessi
mál. Landssamband verslunar-
manna og Landssamband iðnverka-
fólks munu bæði þinga á Akureyri
um næstu helgi. Þar verða kröfur
sambandanna fyrir komandi samn-
inga mótaðar að einhverju eða öllu
leyti.
Sigurlaug Sveinbjörnsdóttir, vara-
formaður Verslunarmannafélags
Reykjavíkur, sagðist eiga von á því
að línur yrðu lagðar vegna komandi
kjarasamninga á þinginu um næstu
helgi. Sagðist hún telja það verða
aðalmál þingsins.
Halldór Grönvold hjá Iðju sagði að
á fundinum á Akureyri um næstu
helgi yrðu kjaramálin til umræðu og
sagðist hann búast við að þar yrði
gengið frá kröfugerð iðjufélaganna í
næstu samningum.
Iðnaðarmannafelögin eru lítið sem
ekkert farin að hreyfa sig í þessu
máli. Benedikt Daviðsson, formaður
Sambands byggingamanna, sagðist
ekki vita til að iðnaðarmannafélögin
væru farin að móta sínar kröfur.
Á það má þenda að formannafund-
ur Álþýðusambands íslands verður
haldinn í byrjun desember og má
gera ráð fyrir að nýir kjarasamning-
ar verði þar mál málanna.
-S.dór
Hannes Hlífar efstur á Suðurnesjaskákmótinu
Hannes Hlifar Stefánsson er nú
efstur á alþjóðlega skákmótinu á
Suðumesjum eftir íjórar umferðir
með þrjá og hálfan vinning. Röð efstu
manna í mótinu er þó óljós vegna
ólokinna biðskáka auk þess sem
tveim skákum var frestað.
í fjórðu umferð vann Norwood
Davíð Ólafsson, Hannes Hlífar vann
Weldon, Björgvin Jónsson vann Py-
hala, Siguröur Daði Sigfússon og
Jacobs gerðu jafntefli og Helgi Ólafs-
son vann Jóhannes Ágústsson. Skák
Þrastar Þórhallssonar og Guðmund-
ar Sigurjónssonar fór í bið. í dag eiga
skákmennirnir frí nema hvað bið-
skákir og frestaðar skákir veröa
tefldar. -ATA