Dagblaðið Vísir - DV - 23.07.1988, Blaðsíða 41

LAUGARDAGUR 23. JÚLÍ 1988.
53
Ferðamenn smygla símum
íslendingar reyna að snúa á toilgæsluna
Hjá tollyfirvöldum í Keflavík
kom fram aö símar eru vinsælasti
smyglvarningur ferðamanna í dag.
Síminn hefur tekið viö af geislaspil-
urum og videotækjum.
Símar í fyrsta sæti
en geislaspilarar í öðru
Smyglvenjur okkar íslendinga
hafa breyst með árunum. Ákveðnir
tískustraumar hafa áhrif á hvað
við reynum að koma með, á ólög-
legan hátt, inn í landiö. Aukapelinn
og tóbak eru að vísu fastir liðir eins
og venjulega en tækjasrayglið
breytist. Videotæki hafa verið mjög
vinsæl á síðustu árum. Geislaspil-
ararnir tóku við og eru enn vinsæl-
ir.
En þaö nýjasta í smyglsmekk
þjóðarinnar eru þráðlausu simarn-
ir. Tollyfirvöld í Keflavík taka ótrú-
Iegan íjölda þráðlausra síma af
fólki viö komuna til iandsins. Allir
þessir símar eru sendir til Pósts og
síma þar sem athugað er hvortþeir
séu leyfilegir hér á landi. í fæstum
tilvikum standast þeir tilskildar
kröfum. Símarnir eru sendir aftur
til tollyfirvalda og þaöan út úr
landinu. Allt er þetta að sjálfsögðu
gert á kostnað þeirra sem reyndu
að koma með símann inn í land-
iö.
Sjálfsbjai-garviðleitni
eða magapínuvaldur?
Erum við fslendingar forhertir
smy glarar í þj óðfélagi þar sem ekk-
Sumir smygla vegna sakleysíslegrar vanþekkingar sinnar. Aðrir eru
útsmognari í þessari þjóðaríþrótt.
ert má? Er kannski þekking okkar
á tollalögunum lítil sem engin?
Ljóst er að tollyfirvöld þurfa oft
að hafa afskipti af farþegum sem
eru að koma til landsins. Ekki eru
allir sem teknir eru í græna hliðinu
forhertir glæpamenn. Eins og fram
kemur hér á síðunni er oft um að
ræða þekkingar- og athugunarleysi
þjá farþegum frekar en vísvitandi
lögbrot. Samt eru alltaf til þeir sem
reyna aö taka meö hluti sem ódýr-
ari eru erlendis eða fást ekki hér á
landi. Mismunandi er hversu al-
varleg brotin eru en lögin eru skýr.
Óliklegt er að hinn almenni smygl-
ari líti á sig sem glæpamann þótt
hann reyni að snuða ríkið um
nokkrar krónur.
Blaðamaöur spuröi nokkra
ónafngreinda menn og konur hvort
þau hefðu reynt aö smygla ein-
hverju til landsins.
Kona sagði að hún vildi ekki kalla
þaö smygl þó að hún heföi tekiö
einn aukapela af áfengi nokkrum
sinnum með til landsins. „Mér
finnst skammturinn það lítill aö
allt í lagi sé að taka aukapela með
annað slagið.“
„Ég lít á þetta sem hverja aöra
sjálfsbjargarviðleitni," sagöi karl
einn. „ Eg tók til dæmis videoiö
með heim úr einni utanlandsrei-
sunni. Ég fékk það helmingi ódýr-
ara en ef ég hefði keypt það hérna
heima. Ef yfirvöld leggja þunga
tolla og gjöld á hlutina bregst fólk
viö á þennan hátt. Það er ekki nema
eðlilegt,“ sagði hann.
„Ég tók einu sinni með mér raf-
tæki sem ég vissi að ekki raátti,“
sagði önnur kona. „Smygliö heppn-
aðist hjá mér en ég geri þetta aldr-
ei aftur. Það er hreinlega ekki þess
virði. Ég kveið fyrir nokkra daga
áður en ég lagði af stað í flugtð
heim. Ég skil nú bara ekki hvers
vegna þeir stöðvuðu mig ekki í toll-
inum því ég var sektin uppmáluö,"
segir hún og hlær. „Mér leið svo
illa að ég var komin með magapínu
í flugvélinni. Nei, það er ekki þess-
ara aura virði að ganga í gegnum
það helvíti aftur,“ bætir hún
við.
-EG.
Kjöt, dýr og byssur má ekki flytja inn:
Þekkingarleysi írekar en smyglárátta
- segir Kristján Pétursson, deildarstjóri í tollinum
Hvaö má taka með til landsins og
hvað ekki? Ekki virðást allir hafa
þetta á hreinu. DV hafði samband
við Kristján Pétursson, deildarstjóra
tollgæslunnar í flugstöð Leifs Eiríks-
sonar, og spurði hann um þessi mál.
Of verðmætir hlutir
algengustu mistökin
„Algengustu mistökin, sem fólk
gerir, eru að koma með of verðmæta
hluti til landsins. Leyfilegt er að
koma með varning sem samsvarar
16.000 krónum íslenskum. Hámarks-
verð eins hlutar má ekki fara yfir
helming þessarar upphæðar eða
8.000 krónur. Þó aö hjón ferðist sam-
an mega þau ekki koma með hlut sem
er 16.000 króna virði. í framhaldi af
þessu er hægt aö benda á skráningu
verðmætra hluta, til dæmis mynda-
véla, við brottfor úr landinu. Aðeins
er hægt að skrá þá ef framleiðslu-
númer er til staðar. Fólk ætti að nýta
sér þetta enda getur það komið 1 veg
fyrir þras og leiðindi þegar heim er
komið,“ segir hann.
„Ef ég renni yfir nokkur atriði sem
köma alltaf upp hjá tollinum í Kefla-
vík eru þessi helst:
Matvörur, sem ekki eru fullsoðnar,
er bannað að hafa með sér til lands-
ins. Undir þetta bann falla hinar
þekktu dönsku spægipylsur.
Bannað er að flytja leyfislaust lif-
andi dýr til landsins.
Lifandi plöntur eru teknar af fólki.
Þó er undantekning á því ef þær eru
frá Norðurlöndunum. Einnig er
leyfilegt að taka með lifandi blóm frá
sumum löndum Evrópu. Þá verða
þau aö vera keypt í viðurkenndum
búðum sem veita lögleg heilbrigðis-
vottorð.
Vopn hvers konar eru bönnuð án
tilskilinna leyfa.
Veiðarfæri þarf að sótthreinsa áð-
ur en komið er með þau til landsins.
í neyðartilvikum útvegum við sótt-
hreinsun hér en betra er éf þetta er
gert erlendis.
Símar verða að fullnægja kröfum
frá Pósti og síma. Mikil brögð eru að
því að ferðamenn athugi ekki hvers
konar síma má koma með að áður
en þeir eru keyptir í útlöndum. ÖU
símtæki, sem við fáum, eru tekin og
send tíl Pósts og síma til skoðunar.
Ég vil því vekja eftirtekt á þessu þar
sem fólk getur sparað sér kostnað
og óþægindi með því að fá upplýsing-
ar um þetta áður en hlutirnir eru
keyptir.
Að gefnu tilefni er rétt er að minn-
ast á að ólöglegt er fyrir ungt fólk
undir tuttugu ára aö taka með sér
áfengi inn í landið. Það er í raun
skiljanlegt að þessi hópur fólk ruglist
í ríminu þar sem heimild til áfengis-
kaupa er víða erlendis bundin við
lægri aldur.
Eg held að ekki þurfi að minnast á
eiturlyfin. AlUr vita að slíkur inn-
flutningur er stranglega bannaður,"
segir Kristján.
Smyglarar, viljandi
eða óviljandi
Þarf tollgæslan að hafa afskipti
af mörgum sem koma til landsins og
er þetta fólk í smyglhugleiðingum?
„Ég er sannfærður um að margir
„Algengasta vandamálið er að fólk
kemur með of verðmæta hluti með
sér,“ segir Kristján Pétursson,
deildarstjóri í tollinum
Ferðir
af þeim sem höfð eru afskipti af eru
ekki að gerast lögbrjótar viljandi. í
þessum tilfellum er um að ræða
þekkingarleysi. Það má ef til vUl
segja að stjórnvöld eigi hluta af sök-
inni. Ekki hefur verið staöið nógu
vel aö kynningu og upplýsingagjöf
um þessa hluti,“ segir hann.
„Á sínum tíma var gefinn út bækl-
ingur sem settur var í flestar flugvél-
ar. í þessum bækUngi voru upplýs-
ingar um hvað mætti taka með til
landsins. Það var áberandi hversu
fækkaði þeim tilvikum þar sem toll-
urinn þurfti að hafa afskipti af fólki.
í flugstöðinni hanga uppi upplýsing-
ar um hvað má taka með til landsins
og hvaö ekki. Ég hvet fólk til að lesa
þessi spjöld áður en það tekur
ákvörðun um í hvort hUðið það fer
sagði Kristján Pétursson.
Árlega líkamsleit
á 200 manns
En hvernig er staðið aö leit hjá
fóltó?
„Við tökum stikkprufur og reynum
þá að skoða farangur ítarlega. Á
KeflavíkurflugvelU er í notkun gegn-
umlýsingarvél. Henni er oft beitt
þegar við tökum rassíur. Vélin er
sérlega afkastamikil," segir hann.
„Annars vil ég nota tækifærið til
að minnast aðeins á líkamsleit. Ár-
lega er framkvæmd líkamsleit á um
tvö hundruð manns. Engin leit er
gerð án samþykkis viðkomandi yfir-
manns. Það segir sig sjáU't að þetta
er mjög viðkvæmt mál. Einnig er
staöreynd að oft lendir saklaust fólk
í þessari leit og er ómöglegt að koma
í veg fyrir það.
Við reynum ætíð að gera þessa leit
sem manneskjulegasta og tillit er
tekið til þeirra sem lenda í þessu. Ég
skil að saklaust fólk, sem lendir í lík-
amsleit, komist í uppnám. Ég vU
hvetja það til að reyna aö skilja hvers
vegna við gerum þetta. Ég veit að ef
fólk er rólegt, og hugsar um hver til-
gangur þessara leitar er, þá sýnir það
málinu skilning."
-EG.
Lífsstm
Páll Agnar Pálsson yfirdýralæknir.
Seint of .
yarlega farið
- segir Páll Agnar Pálsson
„Það verður seint of varlega farið
í þessum efnum,“ sagði Páll Agnar
Pálsson yfirdýralæknir þegar DV
spuröi hann um reglur og fram-
kvæmd þeirra á innflutningi lifandi
dýra.
„Fólki finnst stundum að reglurnar
séu harkalegar og ómanneskjulegar
en metur ekki hætturnar í sömu
andrá. í sumum tilfellum er um að
ræða hugsunarlausan kjánaskdftf
Einhver sér fallegt gæludýr í búðar-
glugga í útlandinu og reynir síðan
aö smygla því til landsins. Öllu alvar-
legra er þegar fólk stundar innflutn-
ing á dýrum, til dæmis hundum, til
að ala undan þeim í gróðaskyni.
Þessir aðilar vita fullvel hvað er í
húfi. Ég efast um að talsmenn gælu-
dýrasamtaka tækju mjúklega á þess-
um mönnum ef ábyrgðarleysi þeirra
legði gæludýrastofn landsmanna í
rúst,“ sagði Páll.
„Við brotum á lögum þessum hggja
þungar sektir þó svo að hingað til
hafi menn ekki veriö lögsóttir. Það
kemur vel til greina að fylgja þessum
lögum fastar eftir og verður sjálfsagt
gert í framtíðinni. Annað má eínnig
benda á og það er að stjórnendur
flutningatækja eru einnig ábyrgir og
sekthæfir vegna brota farþega af
þessu tagi. Flugstjórar og skipstjórar
eru sem sagt einnig aö svara til
saka,“ segir hann.
„Dýr, sem finnast við tollskoðun,
eru deydd umsvifalaust. Þetta eru oft
erfið mál því stundum eru á ferðinni
gæludýr barna og fullorðinna. En
hvað á að gera? Ráðherra getur veitt
leyfi fyrir einstök tilfelli og er reynt
að hafa þau sem fæst. Hjálparsveitar-
hundar hafa til dæmis verið flutt#^
inn og eru þá í sóttkví í langan tíma
ásamt því að vera undir stöðugu eft-
irliti," segir hann.
„Einnig er bannað-að flytja inn
ósoðiö kjöt,“ segir Páll. „Stórslvs
hafa orðið vegna hugsunarleysis og
brota á lögum. Hægt er að taka fjölda
dæma. Nefna mætti Þjóðverjann sem
var að flytja til Kanada. Móðir þessa
unga manns bjó hann út með nesti,
svona eins og góöar mæður gera. í
nestiskörfunni voru pylsur sem hún
hafði útbúið. Þegar hann kom til
Kanada og smakkaöi á pylsunum lik-
aði honum þær ekki. Hann kastaði
þeim fyrir svín. Þetta varð til þess
að upp gaus heiftarlegt tilfelli af gin-
og klaufaveiki í Kanada. Milljai’ðæ
kostaði að uppræta sjúkdóminn.
Svona lagað getur gerst alls staðar.
Saklaus bjúga í ferðatöskunni getur
verið sem hættuleg tímasprengja. Ég
tel að íslenska þjóöin hafi ekki efni
á að taka svona áhættu. Því er betra
að hafa reglumar strangari og reyna
að útiloka alla möguleika. Margar
þjóðir í kringum okkur hafa einnig
lög sem stefna að svipuðum mark-
miðum og okkar,“ segir Páll.
Stangast þessi lög ekki á við inn-
flutning Bandaríkjamanna á hráu
kjöti til landsins?
„Jú, ég tel bað og auðvitað er þe%»«
skrýtið. Þó að reynt sé að gæta fyllstu
varúðar við innflutning á kjöti frá
Bandaríkjunum er hættan ávallt fyr-
ir hendi. Ánnars verður þú að spyija
löglærða menn. Það var niðurstaða
einhverrar lögfræðinganefndar að
varnarsamningurinn væri rétthærri
en landslög," segir Páll A. Pálsson
yfirdýralæknir. - »
-EG.