Dagblaðið Vísir - DV - 21.11.1988, Blaðsíða 18

18
MÁNUDAGUR 21. NÓVEMBER 1988.
«9 Frjálst, óháð dagblaö
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÖNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Askriftarverð á mánuði 800 kr.
Verð í lausasölu virka daga 75 kr. - Helgarblað 90 kr.
Flokka faðmlög
Framsóknarflokkur og Alþýðuflokkur héldu lands-
fundi um helgina. Það bar helst til tíðinda á þessum
flokksþingum að formenn beggja flokka fluttu ávarp á
þingi hins. Mun það vera í fyrsta sinn í sögunni sem
slíkt gerist og miðað við inntakið í máli þeirra virðist
persónulegt samband og traust ráða þar mestu um.
Formennirnir kepptust um að bera lof hvor á annan,
Jón Baldvin hældi Steingrími fyrir réttlæti og raunsæi,
Steingrímur lofaði Jón Baldvin fyrir drengskap og heið-
arleika. Því er ekki að neita að slíkar yfirlýsingar eru
óvanalegar hér á landi og í sjálfu sér ánægjulegar.
Til að innsigla þessi faðmlög sín í milli voru síðan
fluttar ræður um nánara samstarf svokallaðra vinstri
flokka í landinu, nokkurs konar breiðfylkingu vinstra
megin við miðju, jafnvel samruna tveggja eða þriggja
flokka. Alþýðubandalagið, undir forystu Ólafs Ragnars
Grímssonar, er þá meðtahð enda hefur samruni Al-
þýðuflokks og Alþýðubandalags verið á dagskrá í við-
ræðum og samráðum beggja flokkanna. Nú virðist
Framsóknarflokkur eiga að fljóta með.
Athyghsvert er að öll þessi hjartnæma umræða og
vinahót koma í kjölfarið á því boði sem þessir flokkar
hafa gert Albert Guðmundssyni um sendiherrastöðu í
París. Fer varla lengur á milli mála að ætlunin með
póhtískri útlegð Alberts er að rústa Borgaraflokkinn
og ryðja honum úr vegi í átt til þess markmiðs vinstri
flokkanna að byggja upp varanlegt pólitískt samstarf.
Borgaraflokkurinn ruglaði þá hernaðaráætlun og þess
vegna þarf að koma honum fyrir kattarnef.
Ef menn hta framhjá þeirri broslegu uppákomu þegar
formennirnir skiptust á lofi og jólagjöfum þá ber að taka
þessa atburði alvarlega. Og þeir eru að því leyti jákvæð-
ir að forystumenn vinstri flokkanna gera sér grein fyrir
að núverandi flokkaskipan er úrelt og þarfnast upp-
stokkunar. Þau efnahagslegu vandamál, sem nú er við
að ghma, eru nefnilega að langmestu leyti póhtísk. Efna-
hagsvandinn er pólitískur. Eilíft samkruh og málamiðl-
anir,' undanlátssemi og stjórnleysi hefur leitt þjóðina út
í efnahagslegar ógöngur. Því fyrr sem stjómmálamenn
viðurkenna sína eigin sök í þeim efnum því betra. Því
fyrr sem þeir standa fyrir uppstokkun í póhtískum
valdahlutfóhum í landinu því betra.
Ef vinstri flokkarnir á íslandi sameinast, eða stofna
til bandalags með nýjum formerkjum, fylgir það óhjá-
kvæmhega á eftir að póhtísk öfl, sem em hægra megin
við miðju eða á miðjunni, stokka upp sín eigin sph. Sjálf-
stæðisflokkurinn hefur að mörgu leyti hrakist af leið á
undanfórnum árum. Hann er að nagast í sundur innan
frá og framhjá því verður ekki htið að núverandi ríkis-
stjórn er að mestu tU orðin vegna þess að aðrir flokkar
hafa gefist upp á samstarfi við Sjálfstæðisflokkinn. Ef
vinstra hðið í póhtíkinni ætlar að fylkja liði og láta nú
kné fylgja kviði hljóta borgaraleg öfl að líta í eigin barm
og gera það upp við sig hvort þeirra eigin breiðfylking
eigi sér framtíð undir merkjum Sjálfstæðisflokksins eða
með nýjum formerkjum eins og stefnt er að frá vinstri.
Jólagjafir þeirra Jóns Baldvins og Steingríms og
faðmlögin tU vinstri boða væntanlega nokkur tímamót
í íslenskum stjórnmálum. Efnahagskreppan og sá
hreinsunareldur, sem atvinnuhfið gengur í gegnum,
getur hugsanlega orðið upphafið að meiri háttar breyt-
ingum á vettvangi stjómmálanna. Það yrði besta jóla-
gjöfin í ár.
EUert B. Schram
Að selja land
og grafa bein
Fimmtudagskvöldiö 20. október
1977 héldu áhugamenn um nýjar
leiöir innan Sjálfstæðisflokksins
borgarafund á Hótel Borg. Fundar-
stjóri var Reynir Hugason verk-
fræðingur. Þar töluöu nokkrir
þjóðkunnir borgarar um áhugamál
sín: Jónas Kristjánsson, ritstjóri
Dagblaðsins, talaði um landbúnað.
Kristján Friðriksson, kaupmaður í
Últíma, tcdaði um auðlindaskatt.
Leó M. Jónsson tæknifræðingur
talaði um iðnað og fleira. Aron
Guðbrandsson, forstjóri Kauphall-
arinnar, talaði um varnarmál.
Undirritaður setti þennan borgara-
fund með nokkrum orðum en hús-
fyllir var og fólk stóð í biðröð við
innganginn.
Aron sagði:
Miðvikudaginn 9. nóvember 1977
birti Dagblaðið sérstakt fylgirit
sem hét DB kynnir aronskuna.
Undir fyrirsögninni, „Bandaríkin
greiði allar erlendar skuldir ís-
lands“, segir Haukur Helgason rit-
stjómarfulltrúi: „Dagblaðið kynnir
því aronskuna að þessu sinni í ítar-
legu máli og byggir á ræðu sem
Aron Guðbrandsson flutti á fundi
á Hótel Borg fyrir skömmu og út-
drætti úr nokkrum kjallaragrein-
um hans í Dagblaðinu."
Þar segir Aron Guðbrandsson:
„Við eigum að óska eftir endur-
skoðun á samningnum við Banda-
ríkin um hervamir á íslandi.
Fyrsta krafan, sem við gerum í
sambandi við áframhaldandi afnot
af Keflavík og landinu yfirleitt, er
sú að fyrir 25 ára afnot, sem liðin
eru, greiði þau fjárhæð sem nemi
öllum skuldum íslenska ríkisins og
síðan greiði þau árlega vissa fjár-
hæð sem eingöngu verði notuð til
þess að byggja upp og nema þetta
land að nýju.“
Og áfram segir Aron: „Við berj-
umst fyrir rétti okkar yflr íslenskri
landhelgi en gefum afnotaréttinn
af landinu sjálfu. - Við eigum að
krefjast þess fyrst og fremst að ekk-
ert sé sparað til þess að gæta örygg-
is okkar eins og hægt er - þessarar
htlu þjóðar - sem hér á heima..-
Þeir menn, sem eru í dag búnir að
sökkva okkur á kaf í skuldafen
meðal erlendra þjóða, geta vafa-
laust talað digurbarkalega um
þjóðarstolt.“
Svo mörg voru þau orð hjá Aron
heitnum Guðbrandssyni fyrir rúm-
um ellefu árum, og öll í tíma töluð.
Þeir vitru sögðu:
Vinur minn, Haukur Helgason
ritstjórnarfulltrúi, segir í leiðara
Dagblaðsins í nóvembermánuði
1977 undir fyrirsögninni „Sigur
aronskunnar": „Grundvallar-
spurningin er, hvort Bandaríkin
og Atlantshafsbandalagið eigi að
greiða fyrir aðstöðu sína hér á landi
eða ekki. Slík greiðsla getur verið
í ýmsu formi. Menn geta krafist
þess að hún nemi öllum erlendum
skuldum íslenska ríkisins. Það
réttlætist af mikilvægi herstöðvar-
innar fyrir Bandaríkin. Menn geta
einnig fyrst um sinn hugsað til
framlaga til uppbyggingar sam-
gangna."
Áfram heldur Haukur Helgason
og beinir nú skrifum sínum að
sjálfu Morgunblaðinu: „Morgun-
blaðið kann að svara (aronskunni)
með orrahríð til að reyna að breyta
afstöðu sjálfstæðismanna. En
stjórnendur þess blaðs mega vita
að það mun aðeins undirstrika aft-
urhaldsstefnu blaðsins og auka
óvinsældir þess.“
Ekki er allt búið enn hjá Hauki
mínum Helgasyni og nú fær Geir
Hallgrímsson, þáverandi formaður
Sjálfstæöisflokksins og forsætis-
ráðherra, á baukinn: „Það er því
Kjallariim
Ásgeir Hannes
Eiríksson
varaþingmaóur
Borgaraflokksins
mikill ósigur fyrir stefnu Geirs
Hallgrímssonar þegar slíkur meiri-
hluti sjálfstæðismanna styður ar-
onsku (7254 gegn 1510). Ljóst er, að
í þessu máh, svo sem mörgum öðr-
um aðalmálum, hefur forsætisráð-
herra stjórnað í trássi viö vilja alls
þorra kjósenda Sjálfstæðisflokks-
ins.“
Og áfram ...
Hér er nú ekki verið að skafa
utan af hlutunum enda gáfum við
ekkert eftir í þá daga. En ekki er
allt búið enn. Fimmtudaginn 17.
nóvember 1977 skrifar Jónas
Kristjánsson ritstjóri leiðara Dag-
blaðsins. Þar segir minn gamli vin-
ur og vopnabróðir einfaldlega í fyr-
irsögn, „Aronskan er þjóðleg".
Jónas heldur áfram: „Skoðana-
kannanir benda til, að meirihluti
þjóðarinnar sé í stórum dráttum
sama sinnis og Aron í afstöðunni
til svonefnds varnarhðs. Til hins
sama bendir hin gífurlega aðsókn
að fundum þar sem Aron talar.“
Síðan lýsir Jónas Kristjánsson
hugmyndum Arons Guðbrands-
sonar, eða aronskunni, lið fyrir lið
í þessum prýðhega leiðara og segir
á einum stað: „Aron telur sann-
gjarnt, að fyrir dvöl varnarliös í
liðinn aldaríjórðung komi leiga,
sem nemi öllum skuldum íslenska
ríkisins. Ennfremur telur hann
sanngjarnt, að fyrir núverandi og
fyrir væntanlega dvöl vamarhös-
ins greiði það kostnað af ýmsum
almannavörnum í landinu."
Síðar í leiðaranum hefur Jónas
eftir Aron Guðbrandssyni að Norð-
menn hafl þá fengið frá NATO og
einstaka bandalagsríkjum háar
fjárhæðir til vegagerðar, eða sem
nemur 305 milljörðum íslenskra
króna á þeirra tíma gengi. Jónas
lýkur leiðaranum á beinni thvitn-
un í Aron: „Ég þekki ekki einn ein-
asta Norðmann, sem vhdi selja
Noreg, eins og hefur khngt í eyrum
okkar, að við ætluðum að selja ís-
land, ef við höguðum okkur eins
og menn í samningum.” Svo mörg
voru nú þau orð.
Við hinir sögðum ...
„í öðru lagi hefur örlað á Ghs-
truppólitík innan Sjálfstæðis-
flokksins upp á síðkastið. Þar er
fyrst og fremst um að ræða að-
standendur Dagblaðsins sem sett
hafa fram kröfur um nýjar leiðir
innan flokksins og m.a. krafist þess
í því sambandi að við óskum eftir
fjárframlögum frá Bandaríkja-
mönnum vegna vamarsamnings-
ins.“ Leiðari Vísis miðvikudaginn
30. nóvember 1977.
„Sigur aronskunnar í Sjálfstæð-
isflokknum er óhugnardeg vis-
bending - sigur aronskunnar hvet-
ur herstöðvaandstæðinga til auk-
ins starfs." Leiðari Þjóðviljans
fimmtudaginn 24. nóvember 1977.
„Þar sem varnarstöðin á íslandi
og allur annar hernaðarviðbúnað-
ur Bandaríkjanna er hér að mínu
mati fyrst og fremst til að tryggja
vígbúnaðarhagsmuni Bandaríkj-
anna sjálfra, við erum varðturn í
fremstu víglínu, þá vil ég að þeir
greiði okkur gjald fyrir þessi afnot
síðustu árin sem nemur kannski
10% af þeim kostnaöi sem þeir
þyrftu að leggja út í ef þeir ætluðu
að setja hér upp flugmóðurskipa-
flota til að halda uppi svipaðri
varðstöðu, og mætti þá draga frá
kostnaðinn við ýmis mannvirki hér
á landinu, hernaðarmannvirkin,
en eftir stæði samt sú fjárhæð sem
nemur öllum skuldum íslenska
ríkisins." Undirritaöur í ræðu á
Alþingi 7. nóvember 1988.
„Til þess má aldrei koma að sett-
ur verði verðmiði á ísland.“ Geir
Hallgrímsson seðlabankastjóri en
þáverandi forsætisráðherra í Vísi
laugardaginn 26. nóvember 1977.
.. .og skáldið sagði að lok-
um
Fyrsta tilvitnun. Sviðið er heima
hjá doktor Búa Árland sem er mág-
ur forsætisráðherrans. Ráðherr-
ann er alldrukkinn:
„Af hveiju ég vil selja landið?
sagði forsætisráðherrann. Af því
samviska mín býður mér það, og
hér lyfti ráðherrann þrem hægri-
handarfmgrum. Hvað er ísland fyr-
ir íslendinga? Ekkert. Vestrið eitt
skiptir máli fyrir norðrið. Við lifum
fyrir vestrið; við deyjum fyrir
vestrið; eitt vestur. Smáríki - skít-
ur. Austrið skal þurrkast út. Doll-
arinn skal standa." - „Þó þeir
fleingi mig opinberlega á Austur-
velh og fleygi mér til andskotans
útúr ríkisstjórninni þá skal ég samt
selja mitt land. Þó ég verði að gefa
mitt land, skal dollarinn sigra. Ég
veit Stalín er gáfaður maður, en
hann skal ekki sjá við forsætisráð-
herra íslands."
Önnur tilvitnun. Sviðið er Aust-
urvöllur framan við Alþingishúsið.
Forsætisráðherrann stendur á
svölum hússins:
„Hann bíður meöan fólkið fyrir
neðan lýkur við að syngja ísland
ögrum skorið, hagræðir sér í herð-
unum, þuklar hnútinn á hálsbind-
inu sínu, klappar sér á hnakkann
með lófanum, ber tvo fingur upp
að vörum og ræskir sig. Og hann
upphefur raust sína: íslendingar, í
djúpum, kyrrum, landsföðurlegum
tóni; og menn þagna, viðurkenna
sjónleikinn, íslendingar, hann tal-
ar aftur þetta orð sem er svo stórt,
og nú upplyftir hann til himins
þrem fmgrum yfir múginn, ber síð-
an eiðinn fram seint og fast með
laungum þögnum milli orða:
Ég sver, sver, sver - við allt sem
þessari þjóð er og var heilagt frá
upphafi: ísland skal ekki verða
selt.“ Halldór Kiljan Laxness í
Atómstöðinni.
Ásgeir Hannes Eiríksson
„Hér er nú ekki verið að skafa utan af
hlutunum enda gáfum við ekkert eftir
í þá daga.“