Dagblaðið Vísir - DV - 11.04.1992, Blaðsíða 4

4
LAUGARDAGUR 11. APRÍL 1992.
Fréttir
Hrafn Gunnlaugsson oft í fréttum vegna umgengni úti í náttúrunni:
Rógburður óvildarmanna
og hreinn misskilningur
- segir Hrafn og hyggst stefna mönnum fyrir rógburð
Hrafn Gunnlaugsson kvikmynda-
leikstjóri hefur verið oft í fréttum
vegna umgengni úti í náttúrunni viö
kvikmyndatökur. í nokkrum þessara
tilvika hefur Náttúruvemdarráð lát-
ið máhn til sín taka og eitt málið
varð að lögreglumáli. Það var þegar
hann gróf skurð við hverinn Geysi
árið 1982. Nú er hann aftur kominn
í fréttimar vegna fyrirhugaðrar
kvikmyndatöku úti í Gróttu í sumar
en eyjan er friðlýst frá 1. maí til 1.
júlí.
Hrafn sagði við DV í gær að ástæð-
an fyrir nær látlausum fréttum af
umgengni hans úti í náttúrunni væri
hreinn misskilningur og einnig bein-
hnis rógburður óvildar- og öfundar-
manna. Hrafn undirbýr nú málaferli
á hendur nokkmm aðhum vegna
rógburðar um slæma umgengni.
Friðlýsing Gróttu
„Fiðlýsing Gróttu nær yfir varp-
tímann, í maí og júní, en kvikmynda-
takan hefst ekki fyrr en í júlí, að
varptima loknum. Það verður ekkert
jarðrask. Víkingahaugurinn, sem þið
gerðuð að umtalsefni í gær, verður
grind sem flutt ýerður út í eyjuna
og látin gróa við jarðveginn.“
Hrafn segir að engin dýr veröi flutt
út í eyjuna og atriði þarna verði eins
htil 1 framkvæmd og hugsast geti.
- En hvemig stendur á því að þú
getur ekki fundið annan stað th að
mynda á en einmitt Gróttu?
„Ástæða þess að við höfum sóst
eftir að mynda í Gróttu er sú aö
myndin fjallar um vitavörð á af-
skekktri eyju og vitinn og húsin
þama henta nákvæmlega fyrir hand-
ritið. Við höfum hins vegar farið út
um aht land og leitað að annarri leik-
myndaaðstöðu en ekki fundið betri
kost. Ef vitinn væri ekki þama og
þessi hús værum við alls ekki úti í
Gróttu."
Útilokað að þarna verði
jarðrask vegna átroðslu
- Getur þú fullyrt að ekki verði jarð-
rask í eyjunni vegna átroðnings við
myndatökuna?
„Það er úthokað að svo verði.
Þama verður mjög fámennt lið kvik-
Hrafn í fréttum vegna umgengni úti í náttúrunni
Áöur Nú
Kvikmyndataka í Gróttu.
Gróf í friðuðu
landi við Geysi
í Haukadal.
Hestaat
við
Gullfoss.
Hrafn
Gunnlaugsson
Rusl skilið
eftir í Búrfells-
Qjá.
Rask í friðuðum
fjörukambi við
Laugarnes.
Hrafn Gunnlaugsson kvikmyndagerðarmaður hefur verið oft i fréttum á undanförnum árum vegna umgengni úti
i náttúrunni. Nú beinist kastljósíð að eyjunni Gróttu sem er friðlýst yfir varptímann. Þar hyggst Hrafn mynda eftir
varptímann fái hann til þess leyfi frá Náttúruverndarráði.
myndatökufólks, aðeins átta manns.
Þama verða aðeins tekin atriði tengd
vitanum og bænum. Önnur atriði
verða tekin í Breiðafjarðareyjum,
vestur á fjörðum, í Reykjavík og
Keflavík."
Lögreglumál: Gróf upp
úrrauf við hverinn Geýsi
- Árið 1982 grófst þú skurð við Geysi
í tengslum við myndina Okkar á
mhh í hita og þunga dagsins. Þetta
varð lögreglumál og náttúruvernd-
armenn urðu ævareiðir. Fórstu þar
ekki greinilega yfir mörkin?
„í samvinnu við eigendur Geysis,
Sigurð Greipsson og syni hans,
hreinsuðum við upp kísh úr rauf sem
Trausti Einarsson hafði gert 25 árum
áður. Raufin var því fyrir. Og sá
æsingur og fréttaflutningur sem varð
af því að við hefðum brotið rauf í
skáhna var thefnislaus.
Niðurstaöan í þessu máli varð sú
að við voram hvorki kærðir né sak-
felldir fyrir náttúraspjöll - og varð
þetta þó lögreglumál. Og þannig er
nú einu sinni lífið að ef þú ert sak-
fehdur þá er sjálfsagt að taka þá sök.
En við vorum saklausir. Hið sanna
kom í ljós að við höfðum hreinsað
upp úr raufmni."
- En fórstu ekki yfir strikið. Áttir
þú ekki að tala um þetta áður við
Náttúruvemdarráð?
„Náttúravemdarráö var ekki th
þá. Þeir sem sáu um Geysi var svo-
nefnd Geysisnefnd. Hún hafði sofið
áram saman eins og hverinn en
vaknaði að sjálfsögðu til hfsins um
leið og hann. Eftir þetta var farið að
girða svæðið og merkja það. Ég tel
að miklar framfarir hafi orðið á
svæðinu eftir þetta mál.“
Tveimur graðhestum att
saman við Gullfoss
- Hvað meö atið mikla við Gullfoss
árið 1987 þegar tveimur graðhestum
var att saman. Sjónvarvottar töluðu
um að þetta væri afbrigðilegt og
hreinn viðbjóður. Náttúruverndar-
ráð sagði að syllan hefði verið út-
spörkuð og að svört flög væra eftir
elda?
„Þeir eldar, sem voru kveiktir,
voru í eldtraustum fótum sem vora
bomar burt. Þeir sem hins vegar
horfa á þetta og vita ekki hvemig
kvikmyndamiðillinn blekkir fólk
halda náttúrlega að verið sé að
brenna hálft svæðið. Þegar upp var
staðið hafði hins vegar enginn skaði
verið unninn á svæðinu.
Hins vegar má deila um hestaatið.
Það er hins vegar með hestaat eins
og íslensku glímuna, það vantar
merina í íslensku glímuna.“
Draslið I Heiðmörk
- Hvað með draslið í Búrfellsgjá
sunnan Heiðmerkur sem skilið var
eftir vegna myndatökunnar á Hvíta
víkingnum árið 1990?
„Þetta mál var mér óviðkomandi.
Þetta var mál framleiðanda myndar-
innar en ekki leikstjóra. Framleið-
andinn, norska fyrirtækið Fhm Eff-
ekt, veitti fé th að hreinsa svæðið.
Samið var við Körfuknattleikssam-
band íslands um að unglingalandshð
þess hreinsaði svæðið fljótt eftir
myndatökur gegn greiðslu til sam-
bandsins.
Körfuboltamennirnir stóðu ekki
við sitt. Þegar Film Effekt komst að
því að þeir höfðu ekki hreinsað svæð-
ið voru aðrir fengnir til verksins.
Fram kom hjá Kolbeini Pálssyni,
formanni Körfuknattleikssambands-
ins, í fjölmiðlum að þetta væri sök
sambandsins og að ég ætti engan
þátt í því að draslið var ekki hreinsað
strax.“
Fjörukambur í Laugarnesi
- Hvað með friðlýsta sjávarkambinn
í Laugarnesi fyrir neðan kvikmynda-
listasmiðju þína sem þú er sagður
hafa rutt fyrr í vetur?
„Það er alrangt að við höfum ratt
sjávarkambinn eða lækkað hann.
Við hreinsuðum rusl sem lá á kamb-
inum innan lóðarmarka. Því hefur
sennilega verið ýtt þarna niður í fjör-
una á sínum tíma þegar braggahverf-
iö var rifið. Við hreinsunina varð
ekkert jarðrask og tel ég raunar það
þarft verk að hreinsa fjöruna þarna
alla,“segirHrafn. -JGH
íslensku starfsliði varnarliðsins hef-
ur fækkað verulega síðustu þrjú ár
íslenskum starfsmönnum hjá
vamarhðinu í Keflavík hefur fækkað
um 153 á síðustu þrem áram. Þessi
fækkvm skiptist þannig mihi ára að
1989 fækkaði um 4, árið 1990 um 65
og á síðasta ári fækkaði um 84.
Þessar fækkanir íslendinga era hö-
ur í þeirri þróun sem hefur staðið
aht frá 1988 en þá var gert ráð fyrir
14 prósent niðurskurði á framlögum
th bandaríska flotans á fjárlögum
Bandaríkjanna. Á árinu 1990, þegar
íslenskum starfsmönnum hjá vam-
arhðinu tók að fækka verulega, var
það vegna svokahaðrar „frystingar"
sem þýddi aö engar nýráðningar eða
endurráðningar komu th fram-
kvæmda á Keflavíkurflugvelh. Þegar
mest var vora 1103 íslendingar í
vinnu hjá vamarhðinu en hafði
fækkað niður í 950 í lok síðasta árs.
Raunar hefur þeim fjölgaö aftur um
12 það sem af er þessu ári. Að sögn
Guðmundar Finnssonar, fram-
kvæmdastjóra verkalýðs-og sjó-
mannafélags Keflavíkur, stafar það
af því aö þrýst hefur verið á um að
íslendingar yrðu ráðnir í thtekin
störfá Velhnum, einkum í ýmis þjón-
ustustörf.
Óvissa um fækkunina
á þessu ári
Enn er ekki fyrirséö hversu mikih
samdráttur verður hjá vamarliðinu
á þessu ári. Forstjóri varnarmála-
deildar og formaður vamamála-
nefndar era nú staddir í Bandaríkj-
unum þar sem þeir afla sér vitneskju
um stööu mála. Mannvirkjasjóður
NATO hefur frestað að samþykkja
verkáætlun hér á landi svo og fjár-
mögnun hennar. Einnig hefur verið
gert ráð fyrir ýmsum framkvæmd-
um af hálfu Bandaríkjamanna en
ekki er vitað nú hvort af þeim verður
eða ekki.
Forystumenn í verkalýðsmálum á
Suðumesjum eru mjög uggandi um
að hætt verði við umræddar fram-
kvæmdir. „Ef ekkert verður af þess-
um verkum þá sjáum við fram á
verulega fækkun starfsmanna sem
þýðir beina aukningu á atvinnuleys-
isskrá hjá okkur,“ segir Guömundur.
„Hún telur nú 232 menn en nefnt
hefur verið að hátt í 200 manns geti
misst atvinnuna ef ekki verður af
framkvæmdum.“
Varnarhðsmönnum á Keflavíkur-
flugvelli hefur einnig fækkað, þó
ekki eins mikið og íslendingum. Á
undanfórnum 4-5 mánuðum hefur
F-15 orastuþotum fækkað úr 18 nið-
ur í 12. Vegna þess hefur vamarliðs-
mönnum fækkað um 30.
Þá hafa íslensk og bandarísk yflr-
völd ákveðiö að hér á landi sé ekki
lengur þörf fyrir AWACsÞ ratsjárflug-
vélar vegna breyttra aðstæöna í ör-
yggismálum á alþjóðavettvangi. Þær
verði þyí ekki notaðar hér frá og með
næsta sumri. Aö sögn Friðþórs Eyd-
al, blaðafulltrúa vamarhðsins, mun
brotthvarf vélanna þýða að varnar-
liðsmönnum verði enn fækkað um
að minnsta kosti hundrað.
-JSS