Dagblaðið Vísir - DV - 11.04.1992, Blaðsíða 35

LAUGARDAGUR 11. APRÍL 1992.
47
Eftir eins árs samlíf án getnaðarvarna verður getnaður ekki í 10-15% sambanda, fólki til mikillar raunar.
Margir karlmenn telja að konunni sé alltaf um að kenna ef sambandið er barnlaust en svo er alls ekki.
Ófrjósemi
Þau sátu á móti mér á stofunni
eitt rigningarsíðdegi. Hann var lið-
lega þrítugur bankamaður, hún
bamakennari á sama aldri.
„Við emm búin að vera gift í 9 ár
og notaðum getnaðarvarnir af
stakri samviskusemi lengst framan
af,“ sagöi hann. „Við vildum ekki
eignast bam meðan við vorum bæði
í námi. En núna höfum við ekki
notað neitt í 2 ár en okkur gengur
ekkert að verða ólétt."
Þau voru raunamædd á svipinn.
„Hvað getur eiginlega verið að?“
Eftir eins árs samlíf án getnaðar-
vama verður getnaður ekki í
10-15% sambanda, fólki til mikillar
raunar. Getnaður er sáraeinfaldur
en þó ótrúlega flókinn. Mánaöarlega
losnar eitt egg frá eggjastokk kon-
unnar og berst út í annan eggjaleið-
arann. Við sáðlátið fara nokkur
hundmð milljón sæðisfrumur á
stjá. Þær verða að brjóta sér leið
gegnum legháls konunnar og út í
eggjaleiðarann þar sem eggið bíður.
Margar hindranir geta verið fyrir
hendi á þessari flóknu leið.
Ástæður ófrjósemi
Margir karlmenn telja að konunni
sé alltaf um að kenna ef sambandið
er bamlaust, en svo er alls ekki.
Ófrjósemi getur stafað af lélegri sáð-
framleiðslukarlsins. Sáðfrumurnar
geta verið of fáar, ekki nógu spræk-
ar eða afbrigðilegar á einhvern hátt.
Orsakimar geta verið gamlar sýk-
ingar (t.d. hettusótt), meiösl eða
hormónasjúkdómar. Sáðfmmu-
framleiöslan getur og minnkað
vegnasumralyfja.
Aðalástæður ófijósemi kvenna
eru að eggjastokkarnir geta ekki
komið frá sér egginu vegna blöðru-
myndana eða sýkinga. Eggjaleiðar-
arnir geta verið lokaðir vegna gam-
alla sýkinga (td. lekandi, klamydia)
eða konan hafnar sæði mannsins.
Hormónasjúkdómar geta og valdiö
ófrjósemi. Stundum finnst engin
ástæða ófijóseminnar hjá hvorugu
þrátt fyrir mikla leit.
Meðferð
Barnlausum er oft hægt að hjálpa
með aðferðum nútíma læknisfræði
en það er erfitt og reynir á þolin-
Á laeknavaktirirLL
mæðina. Bæði þurfa að fara í ná-
kvæma læknisrannsókn, þar sem
athugaðir eru eggjastokkar, eggja-
leiðarar, leg og leggöng konunnar
og sæðisframleiðsla mannsins.
Stundum finnst einhver orsök
ófrjóseminnar sem hægt er að lag-
færa: lokaðir eggjaleiðarar opnaðir
með aðgerð, vöðvaæxli fjarlægð úr
leginu, vökvapoki tekinn utan af
eistanu. Þetta ber stöku sinnum
ágætan árangur.
Ýmsar einfaldar ráðleggingar
reynast oft bamlausum vel: forðast
mikla streitu, drekka ekki áfengi,
stunda ekki of heit böð og ganga
ekki í ipjög þröngum nærfotum.
(Aukið íútastig í pung karlmannsins
hefur skaðleg áhrif á sáðfrumu-
framleiðsluna).
Stundum fær konan sæði annars
manns, ef eiginmaðurinn framleiðir
ekki nægilega gott sæði. Nú er egg
konunnar frjóvgað í tilraunaglasi
með sæði mannsins og því komið
síðan fyrir í legi hennar (glasa-
frjóvgun). Á Landspítalanum eru
menn nýfamir að framkvæma slík-
ar aðgerðir með ágætum árangri.
Beið í 22 ár
En furðulegustu hlutir gerást í
sambandi við getnaði og bameignir,,
hormónastarfsemi líkamans og
ástand einstakra líffæra tekur stöð-
ugum breytingum. Kona eða maður
sem úrskurðuð hafa verið ófijósöm,
geta stundum eignast börn síðar
meir og enginn skilur hvaö gerst
hefur. Mannslíkaminn er ekki vél,
heldur lifandi heild sem stöðugt
breytist.
Ótal dæmi eru til um hjón sem
ættleitt hafa bam vegna ófijósemi,
en konan orðið þunguð fljótlega eft-
ir að bamið kom inn á heimilið.
Anna, móðir Loðvíks 14., fæddi
hann í heiminn eftir að hafa beðið
í 22 ár. Abraham og Sara í Gamla
testamentinu eignuðust soninn ísak
þótt kvenlegir eðlisþættir væru
horfnir frá Söm vegna elli. Óhkleg-
ustu hlutir geta gerst. Við ræddum
þessi mál fram og aftur á stofunni
þennan dag. Ég vísaði þeim síðan
til kvensjúkdómalæknis til rann-
sóknar og áíramhaldandi meðferð-
ar.
Veiðimenn - veiðimenn
Tilboð óskast í veiðirétt í Skraumu, Hörðudals-
hreppi. Tilboð sendist til Guðmundar Jónssonar,
Ketilsstöðum, 371 Búðardal, fyrir 1. maí nk. Upplýs-
ingar í síma 93-41394. Réttur áskilinn til að taka
hvaða tilboði sem er eða hafna öllum.
1 rivoi í
Opið um helgina Opið alla páskadagana og sumardaginn fyrsta
Hjá okkur er alltaf gott veður. Góð fjölskylduskemmtun.
1 Til okkar er styttra en þú heldur.
s rívolí, Hveragerði
FJALLALAMB HF.
Símar 96-52140 og 96-52163, Kópaskeri
Lærissteik: léttreykt eða krydduð
Páskasteikin í ár
Sölustaðir á höfuðborgarsvæðinu:
Fjarðarkaup, Hafnarfirði Hagabúðin, Hjarðarhaga
Plúsmarkaðurinn Straumnes Júllabúð, Alfheimum
Plúsmarkaðurinn Grímsbær Breiðholtskjör, Arnarbakka

ESSO
STÖÐVARNAR
FORVITNILEGAR
VÖRUR...
...Á FÍNU VERÐI
Gasgrill
ákr. 14.990
BASTA, glært bón
(mjög auðvelt í notkun)
-fljótandiá kr. 159
- úöabrúsi á kr. 159
Fóðraðir vinnuvettlingar
úr skinni á kr. 286
Sorppokar
(stórir, svartir. 10 stk. á rúllu)
á kr. 234
Orkustöð á kr. 13.763
(orkustöð - rafgeymir sem gefur
bæði 12 Volt og 220Volt)
...OG ÓTAL
MARGT FLEIRA
Olíufélagið hf
- ávallt í alfaraleið