Dagblaðið Vísir - DV - 02.11.1996, Blaðsíða 54

66 Zýtfjvikmyndir
■ér té
LAUGARDAGUR 2. NÓVEMBER 1996 J L
K V I K M Y ILD A
UMÍUi'/iJJ
Kvikmyndahátíð í Reykjavík - Fortölur og fullvissa:
Úlgandi haf tilfinninga
Það ætlar greinilega að vera mjög gef-
andi fyrir kvikmyndagerðarmenn að
sæbja efiii í skáldsögur Jane Austen. Hver
úrvalsmyndin rekur nú aöra og þótt
minnst hafí farið fyrir Fortölum og fúll-
vissu (Persuasion) þá á hún alveg upp á
pallborðið með þeim sem meira hefur ver-
ið lagt í.
Það má kannski segja að betra sé að
koma undirbúinn að sjá Fortölur og fúll-
vissa, þekkja söguna, því það tók nokkurn
tima fyrir undirritaðan að komast inn í öll
fjölskyldumálin og þá ekki síður vandamálin sem strax eru fyrir hendi. En
eins og í öllum skáldsögum Jane Austen eru persónur margar og flestar
skipta þær miklu máli fyrir framvinduna í sögunni. Eftir smáhikst í byrj-
un tekur myndin vel við sér og þegar upp er staðið er Fortölur og fullvissa
afskaplega hugljúf kvikmynd og góð skemmtun.
Aðalpersónan er Anne Elliot sem hafði afneitað ástinni og hefur ein-
angrað sig í faðmi fjölskyldunnar. Það er einstaklega gefandi að fylgjast
með Anne, sem er í byijun föl og döpur og búin að gefa upp alla von um
hjónaband, hvemig hún breytist þegar hún flnnur aftur tilgang með lífinu.
Þessi fóla og venjulega stúlka lifiiar við og verður smám saman aðlaðandi.
Það má eiginlega líkja því við að í byrjun hafi hún ekki haft neina rödd en
lærir smám saman að tala. Amanda Root sýnir snilldarleik í hlutverkinu
og það gera í raun allir leikaramir en flestir em þeir óþekktir.
Fortölur og fullvissa gerist í byrjun síðustu aldar þegar aðallinn hélt sig
út af fyrir sig og hefur sérlega vel tekist til með að sýna þá yfirborðs-
mennsku og þann hroka sem var einkennandi fyrir aðalinn. í myndinni fer
þar fremstur faðir Önnu, uppskrúfaður aðalsmaður sem skilur ekkert í því
að hann eigi ekki ótæmandi sjóði af peningum.
Leikstjóri Roger Michell. Handrit Nick Dear. Kvikmyndataka: John Daly.
Tónlist: Jeremy Sams. Aðalleikarar: Amanda Root, Ciaran Hinds, Susan
Fleetwood, Corin Redgrave og Samuel West.
Hilmar Karlsson
Kvikmyndahátíö í Reykjavík - Tálbeitan
Draumurinn um fatabúðina ★★★
$
Bertrand Tavemier hefúr verið í fremstu röð franskra kvikmyndaleikstjóra
í tuttugu ár eða svo eða firá því hann sendi frá sér fyrstu myndina sina um úr-
makarann i St. Paul. Fjölmargir aðdáendur hans verða heldur ekki fyrir von-
brigðum með nýjasta stykkið, Tálbeituna, þar sem kastljósinu er beint að til-
efnislausu og skefjalausu ofbeldi sem tröllríður samfélögum Vesturlanda i
stöðugt meira mæli.
Tálbeitan fjallar um hvemig draumurinn um grænna gras og betra líf hin-
um megin við hæðina getur umbreyst í hreinustu martröð vegna forheimsku-
nar hugans og fúllkominnar siðblindu. Söguhetjumar em þrjár, Nathalie, 18
ára, sem vinnur í fataverslun á daginn og daðrar við miðaldra karla á kvöldin
í von um að fá eitthvað betra, pabbadrengurinn Eric, kærasti hennar og ónytj-
ungur, og Bruno, treggáfaður auli sem Eric hirti upp af götunni. Piltamir
nærast á amerískum glæpamyndum og því kemur ekki á óvart þegar þeir
ákveða að leggjast í glæpi til að geta látið draum sinn um að opna tískuversl-
anakeðju í Bandaríkjunum rætast. Þeir þurfa jú að eiga rúmar 100 milljónir
króna í startkapítal. Þeir fá Nathalie í lið með sér og ákveða að ræna ríkis-
bubbana sem hún hefúr kynhst. Ekki gengur það þrautalaust fyrir sig en ten-
ingunum er kastað og ofbeldið vindur upp á sig þar til það endar með morði.
Krakkamir virðast ekki vera neitt frábmgðnir öðra ráðvilltu ungu fólki á
sama aldri sem elur með sér óraunhæfa drauma um að losna undan
hvunndeginum og Tavemier segir okkur tragíkómíska sögu þeirra af miklu
öryggi. Léttleikinn, sem einkenndi í upphafi, snýst upp í hrylling þegar nær
dregur endinum. Og stundum er firringin og siðblindan svo mikil að áhorf-
andinn getur ekki annað en gapað. Það eina sem Nathalie hafði að segja eftir
að félagar hennar höfðu myrt fyrsta fómarlambið var að láta í ljós undran
sína yfir að maðurinn hefði verið með hárkollu. Morð, hvað er eitt slíkt milli
vina? Aðalhlutverkin era í höndum þriggja ungra leikara sem allir standa sig
með mikilli prýði, eru eðlilegir og afslappaðir og mjög sannfærandi.
Leikstjóri: Bertrand Tavernier. Handrit: Colo Tavernier O'Hagan og B. Tavernier, eftir
skáldsögu Morgans Sportes. Aðalleikarar: Marie Gillain, Olivier Sitruk, Bruno
Putzulu, Richard Berry. Guðlaugur Bergmundsson
Laugarásbíó - Á eyju dr. Moreau:
Að leika guð
Á eyju dr. Moreau (The Island of Dr. Mor-
eau) er ákaflega einkennileg kvikmynd, hún er
oft og tíðum mikið sjónarspil og þar fara
fremstir í flokki förðunarsérfræðingar og
brellumeistarar. En afrek þeirra hverfur þó í
sögu sem oftast virkar bamaleg eins og hún er
sett fram í myndinni.
Þetta er í þriðja sinn sem hin klassíska
skáldsaga H.G. Wells er kvikmynduð og hefúr
hingað til tekist vel tiL Hinn ágæti leikstjóri,
John Frankenheimer, reynir að þjappa efiiinu
saman en hefúr ekki erindi sem erfiði því sag-
an er bam síns tíma. Þessi fyrirrennari nútíma vísindaskáldsagna hefur ekk-
ert að gera í ævintýri nútímans þar sem hugmyndaflugið er ótæmandi.
Myndin gerist á eyju einni þar sem nóbelsverðlaunahafinn dr. Moreau
(Marlon Brando) ræður ríkjum. Hans helsti aðstoðarmaður er Montgomery
(Val Kilmer). Þeir gera þama líffræðilegar tilraunir í þá áttina að gera dýr að
mönnum og er tilgangurinn að skapa hinn fullkomna mann. Tilraunimar era
löngu komnar úr böndunum og dr. Moreau, sem lætur öll tilraunadýrin kalla
sig fóður, er orðinn hálfbrjálaður og aðstoðarkokkurinn er ekkert skárri. Inn í
þeirra veröld kemur Edward Douglas (David Thewlis) og er fljótur að gera sér
grein fyrir þvi að þama er ekki allt eins og það á að vera í litlu samfélagi.
Á eyju dr. Moreau er vægast sagt brokkgeng, stundum tekst að ná upp góðri
hrynjandi í atburðarásina og ágæt kvikmyndataka og áhrifamikil tónlist skap-
ar stemningu en þegar upp er staðið er bamaskapurinn of mikill, sagan stend-
ur einfaldlega ekki undir þessum hamagangi.
Marlon Brando og Val Kilmer era kynntir sem aðalleikarar en era í raun
aðeins í aukahlutverkum. Það er David Thewlis sem er í burðarhlutverki og
þessi ágæti leikari, sem hefur gert góða hluti í raunsæismyndum, er eins og
fiskur á þurra landi í hlutverki hetjunnar.
Leikstjóri: John Frankenheimer. Handrit: Richard Stanley og Ron Hutchinson. Kvik-
myndataka: William A. Fraker. Tónlist: Gary Chang. Aðalleikarar: David Thewlis,
Marlon Brando, Val Kilmer, Fairuza Balk og Ron Perlman. Hilmar Karlsson
Enginn vafi leikur á hvaða klassískur rithöfund-
ur hefur verið vinsælastur meðal kvikmyndagerð-
armanna undanfarin misseri, það er Jane Austin.
Á stuttum tíma hafa litið dagsins ljós þrjár kvik-
myndir sem gerðar eru eftir sögum hennar, fyrst
var það Sense and Sensibility og sló hún eftir-
minnilega í gegn eins og flestir muna. Tvær
aðrar úrvalsmyndir hafa fylgt í kjölfarið,
Persuasion, sem nú er sýnd í Bíóborg-
inni, og Emma, sem Regnboginn tók til
sýningar í gær. Emma er á mun léttari
nótum en Persuasion og er lýst sem
rómantískri gamanmynd.
Hin unga og efnilega leikkona
Gwyneth Paltrow leikur titilhlut-
verkið Emmu Woodhouse, unga
stúlku af góðum ættum. Emma lítur
á sig sem útsendara ástarengilsins
Amors og gerir allt sem í hennar
valdi stendur til að para saman vini
og ættingja. Henni ferst þetta verk-
efni misvel úr hendi og þegar hún
reynir að koma vinkonu sinni Harriet
Smith saman við prest staðarins
bregst henni heldur betur bogalistin.
Margar litríkar persónur koma við
sögu, eins og ávallt í söginn Jane
Austin, og allar flækjast þær á
einn eða annan hátt í vef
Emmu, sem með
blindri góðmennsku
þeirra, The Flapjack File, á skondinn I
leyniþjónustnmann sem starfar hjá forseta
ríkjanna.
Douglas McGrath skrifaði með Wood;
handritið að Bullets Over Broadway og
einnig handritið að endurgerð Born
day með Melanie Griffith, Don c
og John Goodman í aðalhlut
og segir sjálfúr að allir s«
komið nálægt þeirri mynd I
mistök og hann sé ekki un
inn.
Tvö leikrit hefur McGral
að, The Big Day og State oi
sem er einleiksverk og vai
New York Theatre Worksh
McGrath sjálfur eina hlutvei
Emma hefur fengið fi*ábæ
tökur og hefur Douglas N
verið mikið hælt, bæði fyri
rit sitt og leikstjórn. Hann t
enn ekki gefið blaðamennski
á bátinn og skrifar regluleg
New York Times Book Revif
New Yorker og Vanity Fair.
sinni setur allt um
koll í tilhugalífi
nærstaddra. Svo
kemur að þvf að
Emma verður
sjálf fyrir ást-
arörvum Am-
ors og þá
kárnar gam-
anið enn
frekar og
fær hún að
súpa af eigin
seyði, það er
ástarþrá, öf-
und og óör-
ýggi-
Þegar er far-
ið að orða leik
Gwyneth Pal-
trow við ósk-
arsverðlaunin, en
aðrir leikarar í
Emmu eru Toni
Colette, sem
margir muna eftir
úr Muriel’s Wedd-
ing, Jeremy Nort-
ham, Ewan
McGregor, Greta
Scacchi, Juliet
Stevenson, Polly
Wsdker og Alan
Cumming.
Leikstjóri og blaðamaður
Emma kom fyrst út
á prenti árið 1816, ári
áður en höfundurinn
dó. Sagan er fjórða í röð
sex skáldsagna Austin og er talin ein af betri sög-
um hennar, auk þess þykir hún einna léttust. Leik-
stjóri og handritshöfúndur Emmu er Douglas
McGrath, sem segist hafa séð í sögunni rómantíska
kómedíu: „ímyndið ykkur einhvern sem hefur
aldrei komið á hestbak vera að reyna að kenna
öðrum hestamennsku, þetta er Emma. Sem hjóna-
bandsmiðlari er hún algjörlega á rangri hillu
vegna þess að hún hefur aldrei sjálf orðið fyrir
rómantískri reynslu þegar hún er að burðast við
að koma fólki saman. Þetta er það sem gerir sög-
una fyndna, en þó Emma geri ranga hluti þá er
málstaðurinn alltaf góður.“
Douglas McGrath er með Emmu að leikstýra
sinni fyrstu kvikmynd. Hann byrjaði feril sinn
eins og svo margir aðrir innan sjónvarpsþáttarins
Saturday Night Live, þar sem hann skrifaði texta
fyrir leikara. Hann er einn af ritstjórum New
Republic og er þar með fasta dálka og fjallar einn
Með listamannablóð í æðum
Gwyneth Paltrow er á hraðri
um þessar mundir, hún (
lengur aðeins kærasta
Pitts, heldur fer hún
rætast að standa
jafnfætis í listim
trow fæddist
Angeles og e
hann þekktu
varpsframle
Bruce Palt
móðir hei
hin þekk
kona
Danner.
hún va
ára flu
með
um
og
bróði
New
Hún
rétt
í 1
þeg£
gerð
grein
að há
átti el
hana
ákvað a
fótspor
sinnar.
hennar
ekki hr
þessari
ákvörði
reyndi
hann
telja h
þessu,
stelpan lé
segjast.
faðir hennar sá frammistöðu hennar í lei
Picnic, þar sem hún lék á móti móður si
hann að hún var mjög efnileg og veitti hen
það fullan stuðning.
Fyrsta kvikmyndahlutverk Gwyneth Paltr
lítið hlutverk í Shout, þar sem hún lék
John Travolta og í kjölfarið fyldi hlutverk V
Hook. Það var samt með leik sínum í Fle
Bone, sem hún vakti fyrst verulega athygli
ungu stúlkuna Ginnie af ótrúlega miklum
og fékk frábæra dóma. Myndir sem hún hef
ið í síðan eru Mrs. Parker and the Vicious
Malice, Jefferson in Paris, Moonlight ar
entine og Seven þar sem hún lék á móti 1
sínum Brad Pitt. Stutt er síðan frumsýnc
Bandaríkjunum nýjasta mynd hennar, The
arer, þar sem hún leikur aftur á mót
Collette.
Gwyneth Paltrow leikur Emmu og hefur fengið mikið lof fyrir.