Dagblaðið Vísir - DV - 05.07.1997, Blaðsíða 22

LAUGARDAGUR 5. JÚLÍ 1997
22 [Grstæð sakamál
■ ■
Orlög nunnunnar
Sófía Sófrónía.
Einhvers staðar í skógum Krítar
er sögð hafast við óhamingjusöm
kona sem leitaði á sinum tima burt
frá skarkala hversdagslífsins en
lenti þess í stað í hörmungum sem
hafa orðið ýmsum umfjöllunarefni
eftir að þær voru opinDeraðar fyrir
rétti í Grikklandi. í raun má segja
að konan hafi orðið að útlaga í eig-
in landi. Þó var hún nunna.
Sófla Sófrónía var aðeins tvítug
þegar hún ákvað að yfirgefa heima-
ey sína, Krít. Stúlkan var fógur, og
sumir sögðu hafa útlit kvikmynda-
stjömu. Hún var fædd og uppalin á
Krít en viidi kynnast lífinu á gríska
meginlandinu, eins og títt er um
ungt fólk sem býr í þorpum og til
sveita. Þegar hún yfirgaf eyjuna var
móðir hennar, eini ættingi hennar
þar, nýlátin og því hélt ekki margt i
hana. Sófia vonaðist til að fá fasta
vinnu uppi á landi en hún lenti í
hringiðu stórborgarinnar. Henni
leið illa og taldi fáa kosti góða í
þessum „frumskógi". Hún leitaði
því til kirkjunnar og skömmu síðar
gekk hún í nunnureglu sem rak
spítala i Kerati.
I hendur harðskeyttrar
konu
Hafi Sófia haldið að hún myndi
nú finna frið, kærleik og umhyggju-
semi varð henni ekki að von sinni.
Abbadísin í klaustrinu sem hún bjó
í þegar hún var ekki að störfum á
spítalanum var hörð í hom að taka
og nefndu sumir hana kvenútgáf-
una af Raspútín. Abbadísin var í
nánum tengslum við munka sem
búið höfðu í algerri einangrun á At-
hos-fjalli, en til mótvægis við það fá-
breytta líf fóm þeir að halda svall-
veislur. Abbadisin neyddi Sófiu til
að taka þátt í þeim og þar voru um
hönd höfð fíkniefni. Þeir sem tóku
Klefi fööur Evdókímos.
þátt í veislunum vom beðnir um að
skrifa undir yfírlýsingar um að þeir
afsöluðu sér öllum veraldlegum eig-
um og létu þær renna til klausturs-
ins.
Eftir nokkurn tima komst upp
um þetta athæfi. Abbadísin var
handtekin, dregin fyrir rétt og
dæmd til langrar fangelsisvistar.
Sófía, sem var mjög vonsvikin yfir
því að hafa ekki fundið það sem hún
leitaði eftir þegar hún gekk í regl-
una, hélt aftur til Krítar.
I munkaklaustri
Eftir nokkum tíma á Krít kynnt-
ist Sófia, sem var enn nunna, föður
Evdókímos, vinalegum munki.
Hann var í reglu sem hafði aðsetur
í klaustri frá sextándu öld.
Evdókímos hlustaði á sögu nunnun-
ar ungu, en sagði síðan að hann
skyldi hjálpa henni til að finna frið
og öryggi. Hún skyldi koma í
klaustrið með sér, þar sem hann
skyldi skjóta yfir hana skjólshúsi
þar til viðunandi lausn fyndist á
vandamálum hennar. Þessu tilboði
tók Sófia feginsamlega. Hún fór með
munkinum, en það átti eftir að
koma í ljós hvað beið hennar.
Evdókímos sagði Sófíu að þar eð
klaustrið væri eign munka yrði
hann að fela hana í klefa sínum. Um
annan kost væri ekki að velja. Og
hún taldi sig ekki eiga í önnur hús
að venda. Munkinum tókst að koma
henni óséðri inn í klaustrið og inn í
klefann sem hann hafði fyrir sig.
Erfið nótt
Það leið að kvöldi þessa fyrsta
dags í klaustrinu, en þegar gengið
var til náða kom í ljós að
Evdókímos hafði ekki stjórn á hvöt-
um sínum. Hann afklæddist
munkakuflinum og afklæddi Sófiu
síðan. Að svo búnu nauðgaði hann
henni.
Næsta morgun skildi hann hana
eina eftir í klefanum og sagði henni
að hafa hægt um sig. Hann færði
henni mat og drykk, en um kvöldið
fór allt á sömu leið. Evdókímos var
ákveðinn í að svala hvötum sem
hann hafði ekki fengið útrás fyrir
um langan tíma, ef þá nokkru sinni,
og þannig gekk þetta fyrir sig
nokkrar næstu nætur.
En það reyndist föður Evdókímos
um of að þegja yfir því við félaga
sína hver væri í klefanum sínum og
hvaða lystisemda hann nyti þar um
nætur. Þetta vakti skörp viðbrögð
munkanna sem hann trúði fyrir
leyndarmálinu. Ekki þó af því að
þeir hefðu svo mikla áhyggjur af
synd hans, heldur af því að þeir öf-
unduðu hann af því að geta verið
með Sófiu.
Allt fer úr böndunum
Er hér var komið hefði næstum
hver sem er getað sagt sér að til
slæmra tíðinda myndi draga. Kvöld
eitt þegar Evdókímos lá og kastaði
mæðinni eftir að hafa verið með
Sófíu var hurðinni á klefa hans
svipt upp og inn gengu þrir munk-
ar. Fremstur fór þar sjálfur ábótinn,
faðir Díónýsus. Evdókímos hafði
ekki tíma til að búast til varnar og
nokkrum augnablikum síðar hafði
einn munkanna þriggja slegið hann
í höfuðið með exi. Lést hann sam-
stundis.
Það sem gerðist á eftir kom fram
í rétti og þótti ein voðalegasta lýs-
ing á atburði í klaustri sem fólk
hafði heyrt. Hana gaf Sófia, en hún
sagði svo frá að eftir að Evdókímos
var allur hefðu munkanir þrír
nauðgað sér, hver á eftir öðrum, og
hefði þaö tekið þá lengstan hluta
nætur að svala fýsnum sínum. Og
allan tímann sem það hefði staðið
yfir hefði blóðugt líkið af fóður
Evdókímos legið úti í horni í klefan-
um.
Sófia var enn um hríð í klaustr-
inu og komst hvergi, en hún hugði
á flótta og þar kom, nokkrum dög-
um síðar, að henni tókst að komast
burt. En þá höfðu munkamir þrír
komið fram vilja sínum við hana
hvað eftir annað.
Sagan sögð
Það var Sófiu efst í huga að kom-
ast til yfirvalda til að segja frá því
sem gerst hafði. Þegar henni hafði
tekist að flýja gekk hún í hálfgerðu
móðursýkiskasti niður grýtta fjalls-
hlíðina sem klaustrið stóð í og til
næsta þorps. En þegar hún hafði
sagt lögreglunni allt af létta var
henni sagt að saga hennar þætti
ótrúleg í mesta lagi og hún var sett
í varðhald meðan rannsókn færi
fram.
Lögreglan hélt i klaustrið og fékk
staðfestingu á því að faðir Evdókím-
os hafði verið myrtur. En það vafð-
ist fyrir rannsóknarmönnunum að
finna á því skýringu hvemig munk-
arnir þrír hefðu komist inn í klefa
hans, því lykillinn stóð í skránni
innanverðri.
Þrátt fyrir að þesssari spumingu
þætti ósvarað ákvað saksóknari að
ákæra munkana þrjá og Sófíu. En
réttarhaldið tók íljótlega á sig furðu-
Öxin.
legan blæ, því sá sem sótti málið
beitti Sófiu mestri hörku. Hann
benti kviðdómendum á að hún hag-
aði sér ekki í öllu sem nunna.
Við þennan kross í fjöllum Krítar
segist hirðir hafa séð gamla, svart-
klædda konu krjúpa í bæn.
Þannig bæri hún silfurkross í stað-
inn fyrir viðarkross, sem venjan
væri að fátækar nunnur bæru. Þá
bar hann brigður á frásögn hennar
og líkti henni við Svörtu ekkjuna,
kóngulóna sem drepur maka sina
að lokinni mökun.
Efasemdir
Lítill vafi er á því að tilhneiging-
ar hefur gætt hjá saksóknara til að
líta svo á að nunna sem færi í
munkaklaustur væri undantekning
og ástæða væri til að draga frásögn
hennar um aðdraganda þess í efa.
Engu að síður mátti öllum sem
þekktu til þess sem drifið hafði á
daga hennar vera ljóst að hún hafði
verið í nunnuklaustri sem komist
hafði í fréttir fyrir svallveislur og
tilraunir til að hafa fé af fólki með
óeðlilegum aðferðum.
í raun var þvi erfitt að draga
nokkuð af því sem Sófia sagði í efa.
Og sú fullyrðing að hún segði ekki
satt af því lykillinn að klefa
Evdókímos hefði staðið í innan-
verðri hurðinni var í sjálfu sér eng-
in sönnun, því hver sem var gat
hafa stungið honum í þeim megin
eftir að Sófíu tókst að flýja, og
ástæða var til að ætla að hún segði
frá því sem gerst hafði. Þá kom ekki
fram nein skýring á því hvemig Sóf-
ía hafi átt að komast yfir exi, þar
sem henni var haldið fanginni í
klefa Evdókimos. Ólíklegt mátti
telja að hann geymdi slíkt áhald í
klefa þar sem hann tæki stúlku
nauðuga á hverju kvöldi.
Sófia hélt því statt og stöðugt
fram í réttinum að hún væri sak-
laus. Hún hefði sagt rétt frá. Hún
hefði ekki opnað klefann innan frá
fyrir munkunum þremur til þess að
losna við manninn sem hefði þjáð
hana og þjakað hverja nótt síðan
hún kom í klaustrið.
Dómar, en ný ráttarhöld
Réttarhöldin yfir Sófiu og munk-
unum þremur stóðu í níu daga og
komust í heimsfréttimar. Tilraunir
saksóknarans til að sýna fram á
sekt Sófiu runnu út í sandinn. Kvið-
dómendur trúðu frásögn hennar og
munkarnir þrír fengu allir þrettán
til fimmtán ára fangelsisdóma. Sófia
var aftur á móti sýknuð og bjuggust
flestir við því að hún yrði látin laus,
en forseti réttarins lét setja hana í
varðhald á ný því hann lýsti þeirri
skoðun sinni að hún hefði sagt
ósatt. Það væri hún sem hefði opn-
að dymar fyrir munkunum þremur.
Þessi ákvörðun dómsforseta vakti
athygli, en kallaði á ný réttarhöld,
og þegar málið hafði verið tekið fyr-
ir aftur átta mánuðum síðar komust
kviðdómendur enn að þeirri niður-
stöðu að Sófia væri saklaus. Hún
hefði orðið fómardýr munka sem
hefðu skyndilega séð leið til að
svala bældum fýsnum.
Meðan Sófía Sófrónía sat í fang-
elsi bárust henni hundrað stuðn-
ingsbréfa frá mörgum löndum, en
hún svaraði engu þeirra. Það var
sem hún teldi sig litla sem enga von
eiga um að geta fundið þann frið og
það öryggi sem fékk hana í fyrstu til
að hverfa frá hinu veraldlega vaf-
stri. Þegar hún fékk loks frelsið
flúði hún upp í fjöll á Krít, þar sem
ýmsir segja hana enn vera, því af og
til er hún sögð leita niður í þorpin
ef mikill skortur á lífsviðurværi
gerir vart við sig.