Dagblaðið Vísir - DV - 09.12.2000, Blaðsíða 31

LAUGARDAGUR 9. DESEMBER 2000
31
I>V
Helgarblað
Bílgljálnn Gull.Starmýri 2,s. 899-1865
merki um að þeir mættu halda í
róður. „Það byrjaði að snjóa með
morgninum," segir Örnólfur Grétar
þegar hann byrjar lýsingu á þessum
örlagaþrungna róðri. Aðeins urðu
þeir varir við ísingu en hún var
ekki til vandræða. „Við byrjuðum
að leggja línuna frá 23 mílum frá
Deild og lögðum út. Vorum við
komnir út á Grunn-Hallann, um 35
mílur frá landi, þegar búið var að
leggja."
Var lengi inni í brotinu
Það var legið yfir í fjóra klukku-
tíma og var byrjað að draga um
klukkan 5 um morguninn og var því
lokið um hádegi. Gekk það áfalla-
laust þrátt fyrir versnandi veður og
mikinn sjó. „Við urðum að lóna
undan á meðan gert var sjóklárt og
erum við að komast upp á kantinn
þegar við fáum brotið á okkur. Kom
það ofan á bátinn og færði hann í
kaf.“
Þegar brotið reið yfir Svan var
Örnólfur Grétar aftur í klefa sínum,
aftast í stýrishúsinu. „Aðstæður
voru orðnar þannig í drættinum að
við lögðum áherslu á að ná inn lín-
unni en ég var þó að reyna að haka
einn og einn þorsk sem datt af lín-
unni og fyrir vikið var ég rennandi
blautur. Ég var að hafa fataskipti og
stóð á brókinni og skyrtunni þegar
brotið kom. Ég áttaði mig strax á að
ekki var allt með felidu því ég fann
hvað við vorum lengi inni í sjónum.
Sjálfur hentist ég af gólfinu upp í
loft og þaðan í kojuna. Þá var orðið
dautt á vélinni og ég gerði mér strax
grein fyrir þvi hvað var að gerast.
Þegar ég loksins komst fram í stýr-
ishús sá ég hvers kyns var. Bátur-
inn lá á stjórnborðshliðinni og
sendi ég vélstjórana strax út um
bakborðsdyrnar og upp á stýrishús
til að leysa gúmmíbjörgunarbátinn
og koma honum í sjóinn. Það gekk
ágætlega og eins gekk vel að blása
hann upp. Þá rétti Svanurinn sig af
og reif um leið þakdúkinn og neðra
flotholtið af gúmmíbjörgunarbátn-
um.“
Stakk sér tvisvar í sjóinn
Þegar þarna er komið sögu kem-
ur í ljós að einn úr áhöfninni er
niðri í káetu og átti hann í vand-
ræðum með að komast upp. Fór
Ömólfur Grétar niður til að ná í
hann. „Hann gekk á veggjunum og
vissi ekki neitt í sinn haus þarna i
myrkrinu. Þegar ég kom með hann
upp voru hinir fjórir farnir í björg-
unarbátinn sem var ekki merkileg-
ur, bara einn hringur. Við fórum á
eftir þeim en ég sá strax að þetta
gekk ekki og stakk mér í sjóinn og
tókst að komast um borð í Svaninn
aftur. Þar komst ég að öðrum björg-
unarbát sem var fram við hvalbak.
Gekk vel að losa hann og koma hon-
um í sjóinn. Stakk ég mér aftur í
sjóinn og synti að björgunarbátnum
eftir að búið var að blása hann upp.
Fórum við svo allir um borð í hann
og eftir það var vistin mun bæri-
legri.“
Um borð í Svaninum 1969
Frá vinstri: Örnólfur Grétar skipstjóri, Brynjólfur Bjarnason stýrimaöur og Þóröur Sigurösson matsveinn sem síö-
ar varö tengdafaöir Örnólfs. Þeir eru allir enn á lífi.
Annaö áfall
Það átti ekki fyrir honum að
liggja að ílendast á Vestfjörðum.
Næsta sumar var hann í Stykkis-
hólmi, fór aftur vestur og fór þaðan
eftir tvö ár. Þá kvæntist hann konu
sinni, Sigurborgu Elvu Þórðardótt-
ur, og eiga þau fjögur börn í dag. Er
hún dóttir Þórðar sem var á Svani
þegar hann sökk.
Ömólfur Grétar lýsir fjölskyld-
unni sem landshomaflökkurum síð-
an en sjálfur stundaði hann sjó á
bátum, síðu- og skuttogurum, og
árið 1996 lá leiðin til Eyja þar sem
fiölskyldan býr enn í dag. „Ég byrj-
aði á Suðurey VE en ákvað að leysa
af einn túr á Andvara VE sem stund-
ar rækjuveiðar á Flæmingjagrunni.
Þetta var sama árið og við fluttum
hingað. Við vorum nýfarnir frá Ný-
fundnalandi þegar ég veiktist. Það
Örnólfur Grétar Hálfdánarson, fyrrverandi skipstjóri
Örnðlfur vann ótrúlegt afrek 24 ára gamall þegar hann bjargaöi heilli skipshöfn frá drukknun íjanúar 1969 í vonskuveöri og ísingu út af Vestfjöröum.
Þjónustuaðilar:
G.V. Þvottahiis, Skemmuvegi 18, s. 567 8981
Kópsson, BlldshOfOa 6, s. 587-7676
Kringlubón, Kringlunni 4, s. 568-0970
Gæðabón, Armúla17a, s. 568-4310
Löður, Bæjarlind 2, s. 544-4540
Nýja Bónstóðin Trönuhrauni 2, s. 565-2544
Fjórum eða fimm dögum áður
hafði Svanur fengið á sig brot og við
það slitnaði björgunarbátur á hval-
baknum og lenti niðri á dekki. „Ég
þorði ekki annað en að fara með
hann í skoðun og fékk annan bát
lánaðan á meðan. Ég gekk frá hon-
um sjálfur og setti hníf, sem dýft
hafði verið í feiti, í slíður við bátinn
þannig að ég vissi að hverju ég gekk
þegar ég ákvað að fara aftur um
borð. Ég þurfti að taka hann upp og
bera út að lunningunni og henda
honum í sjóinn. Mátti ekki miklu
muna að það tækist því Svanurinn
var sökkva niður með rassgatið og
hallaði talsvert í stjór. Þetta gekk þó
allt furðuvel því það var allt svo
merkilega rólegt eftir brotið. En
þegar maður lítur til baka sér mað-
ur að allt gerðist þetta á örskots-
stundu," sagði Örnólfur Grétar.
Neyöartalstööin bjargaði
mlklu
I frásögn Víkings segir að neyðar-
talstöðin hafi skipt sköpum og Öm-
ólfur Grétar tekur að nokkru leyti
undir það en hún kom ekki að full-
um notum því loftnetið brotnaði af í
öllum atganginum. „Ég tók neyðar-
talstöðina og rétti hana til þeirra
uppi á þakinu en þá brotnaði loft-
netið. Ég reyndi að senda út neyðar-
kall á stóru stöðinni og ég held að
þeir hafi heyrt það á varðskipinu
Þór sem lá undir Grænuhlíðinni.
Margir voru á sjó þennan dag en
það voru varðskipsmenn sem skipu-
lögðu leitina. Var bátunum raðað
upp með hálfrar mílu millibili og
þannig kembdu þeir svæðið. Við
gátum fylgst með leitinni á neyðar-
stöðinni og reyndum að kalla út.
Það heyrðist ekki nógu vel en dugði
þó til að það tðkst að miða okkur
út.“
Það tók fimm klukkutíma að
finna björgunarbátinn. Dvölin í
honum var ömurleg, enda komin
ein tíu vindstig og samsvarandi sjór
og ekki má gleyma kuldanum. „Sem
betur fer settumst við allir vindmeg-
in í bátinn þannig að vindurinn
komst aldrei undir hann og náði
ekki að velta honum. Við misstum
aldrei vonina um að finnast í tæka
tið. Við heyrðum alltaf í bátunum
sem voru að leita í neyðarstöðinni
sem var okkur mikill styrkur. En
við vorum allir blautir og kaldir.
Sjálfur var ég fáklæddur en hinir
voru sem betur fer þokkalega
klæddir. Ég ætla ekki að reyna að
lýsa því hvernig okkur varð um
þegar við sáum Þór en þetta var í
fyrsta skipti í mörg ár sem ég var
ánægður að sjá varðskip."
Heimtir úr helju
Það gekk mjög vel að koma mann-
skapnum um borð í Þór og þar fengu
menn höfðinglegar móttökur. „Við
vorum háttaðir, fórum í bað, fengum
þurr fót og kojur til að leggja okkur
í. Það var farið beint til Ísaíjarðar og
þangað vorum við komnir tíu til
hálfellefu um kvöldið."
Urðu ekki fagnaðarfundir? „Jú,
mjög svo. Foreldrar mínir komust
reyndar ekki frá Bolungarvík vegna
ófærðar en á þessum árum var ég
laus og liðugur. En auðvitað fannst
öllum við vera heimtir úr helju."
Eftir komuna til Ísaíjarðar voru
skipverjamir keyrðir beint heim til
sín og ekkert verið að hugsa um
læknisskoðun, auk þess sem þá var
ekki komin til sögunnar áfallahjálp
sem þykir sjálfsögð í dag.
Hefðuð þið þurft á henni að
halda?
„Nei, það held ég ekki, en þama
get ég bara talað fyrir sjálfan mig.
Ég veit ekki um hina. Við sluppum
við líkamleg meiðsli, nema hvað ég
missti skinn bæði á höndum og fót-
um og seinna kom í ljós að Þórður
Sigurðsson hafði farið úr axlarlið."
Þú varst heiðraður sérstaklega á
sjómannadaginn í Reykjavík sumar-
ið eftir. Fannst þér það mikill heið-
ur? „Ég pældi ekki svo mikið í því.“
Ömólfur Grétar var viku í landi
eftir að Svanur fórst en þá réð hann
sig á annan linubát frá Súðavík.
„Nei, ég fann aldrei fyrir hræðslu á
sjó eftir slysið, enda hélt ég mig við
sjóinn þangað til ég veiktist 1996.
Allir hinir nema einn fóru á sjóinn
aftur,“ sagði Örnólfur Grétar sem
fyrir fjórum árum fékk heilablóðfall
sem hann hefur ekki náð sér af.
gerði sér enginn grein fyrir þvi hvað
þetta var alvarlegt og sjálfur hélt ég
að þetta væri bara venjuleg ílensa.
Því var haldið áfram á miðin þar
sem við vorum í einn og hálfan sól-
arhring á veiðum. Jafnvægið vildi
ekki koma aftur og þá sáum við að
ekki var allt með felldu. Það kom
svo í ljós að ég var með blóðtappa
við heilann. Ég hef átt í þessu siðan
og batinn kemur hægt. Það er aðal-
lega jafnvægið sem vantar en úthald
og annað er í góðu lagi. Ég stunda
leikfimi og sund og labba mikið. Ég
hef bætt við mig í labbinu eftir að ég
hætti að reykja í vor. Þama fæ útrás
og gönguferðirnar eru að verða að
fikn sem tekið hefur við af sigarett-
unum sem er bara gott mál. Ég hef
lítið unnið síðan, aðeins reynt að
beita, en á sjó fer ég aldrei aftur. Svo
má þekkja mig langt að af göngulag-
inu því það er alltaf eins og ég sé
hálffullur," sagði Örnólfur Grétar að
lokum og glotti um leið. -ÓG
Leoncie
urn
ágmtGES
FB051 i
mmm
KHin eldhressa, gullfallegal
söngkona/skemmtikraftur^
óskar landsmönnum gleðilegra jóla!
Hennar nýi CD fæst aðeins hjá
Leoncie.
Leoncie hefur áhuga á að skemmta
um allt land á næstu mánuðum.
Sími 691 8123 milli kl. 15og19.