Dagblaðið Vísir - DV - 21.09.2002, Blaðsíða 42

46
Helgarblaö I>V
LAUGARDAGUR 21. SEPTEMBER 2002
Hvar er
kynlífið ?
Kvikmyndir eru lífið og lífið er kvikmynd-
ir. Þótt kynlíf sé oft þunqamiðja kvik-
mynda eins og lífsins sjálfs þá er ekki nóg
að hátta fólk til að gera góða kvikmynd.
DVskoðaði kynlíf ííslenskum bíómyndum.
Það er oft sagt að kynhvötin sé sterkasta aflið og í rauninni drif-
kraftur mannsins í gegnum lífið. Kynlíf í sínum margvíslegu birting-
Með umtalaðri nauðgunarsenu í kvikmynd sinni, Óðali feðranna, festi Hrafn Gunnlaugsson sig í sessi sein sá ís-
lenskra kvikmyndaleikstjóra sem er óhræddastur við að fjalla opinskátt um kynlíf. Það man enginn lengur hvað
stúlkan heitir en allir muna eftir Sveini Eiðssyni sem lék vinnumanninn sem er rétt utan myndrainmans.
armyndum kemur við sögu í okkar daglega lífi og
er notað til margvislegra hluta annarra en fjölga
mannkyninu. Menn nota kynlíf sem samskipta-
tæki, skiptimynt, drottnunarafl og afþreyingu.
Kynlíf í sínum ýmsu myndum selur nánast hvað
sem er, hvort sem það eru bílar, undirföt, upp-
þvottalögur eða blöð og tímarit.
Þetta vita menn þótt þeir viti líka að mörgum
finnst kynlíf skipa allt of stóran sess í lífi nútíma-
mannsins og finnst það beinlínis gegnsýra allt
samfélagið.
Þótt flestir séu hlynntir kynlifi innan veggja
svefnherbergisins er oft deilt um birtingu þess og
umfjöllun á opinberum vettvangi. Einn slíkur
vettvangur eru kvikmyndir og það hvernig kynlíf
birtist í kvikmyndum og finnst mörgum því ann-
að hvort ofaukið á hvíta tjaldinu eða menn
hneykslast á tepruskap kvikmyndaleikstjóra sem
ekki þora að sýna lífið eins og það er í raun og
veru.
íslenskt bíókynlíf í upphafi
Um þessar mundir er talsverð gróska í íslenskri
kvikmyndagerð og íslenskar kvikmyndir, leik-
stjórar og leikarar njóta hylli og velgengni innan
lands og utan. Það eru nú liðin 22 ár frá því sem
oftast er kallað íslenska kvikmyndavorið sem
hófst 1980 með frumsýningu Lands og sona og þess
vegna skulum við líta aðeins á kynlíf i íslenskum
kvikmyndum.
79 af stöðinni eftir sögu Indriða G. var í raun is-
lensk kvikmynd þótt hún væri gerð af útlending-
um. Þar kom kynlíf við sögu og íslenskir sveita-
menn supu hveljur þegar Gunnar Eyjólfsson og
Kristbjörg Kjeld fóru saman í rúmið eins og ekk-
ert væri. Sagt er að kona í Keflavík hafi undrast
á því yfir allt bíóið hve lengi atlotin stóðu.
Siðan liðu mörg ár og þá gerði Reynir Oddsson
kvikmyndina Morðsögu og þar var fátt dregið
undan og flestir leikarar fóru úr öllum fötunum
og lifðu bæði venjulega og óvenjulegu kynlífi.
Hrafn er kóngurinn
Þegar fjallað er um kynlíf í islenskum kvik-
myndum verður manni fljótlega ljóst að þar hefur
Hrafn Gunnlaugsson nokkra sérstöðu. Segja má að
kynlíf í sinum fjölbreyttu myndum sé nær undan-
tekningarlaus hreyfiafl sögunnar í kvikmyndum
hans. Með fyrstu mynd sinni, Óðali feðranna, má
segja að hann hafi gengið fram af þjóðinni með
frægri nauðgunarsenu þegar fremur ógeðfelldur
vinnumaður misnotar þroskahefta heimasætu.
Þar fékk Sveinn Eiðsson, áhugaleikari úr Borgar-
nesi, á sig ímynd sem fylgdi honum allan ferilinn
í myndum Hrafns.
f síðari myndum Hrafns hefur aldrei skort neitt
á bæði hefðbundið kynlíf og óhefðbundið þótt hið
hrottafengna og óhefta fái oft meira rými í mynd-
um hans en mjúkar erótískar gælur. Stundum hef-
ur Hrafn farið út á jaðar þess sem þjóðin þolir og
nægir að riija upp Hin helgu vé þar sem harn lík-
ir eftir samförum og fullnægingu og yfir í sjón-
varpsmynd hans þar sem Unnur Steinsson fegurð-
ardrottning fór höndum um hreðjar graðhests í
nærmynd. Hrafn hefur aldrei farið troðnar slóðir
í þessum efnum og skeytt lítt eða ekki um smekk
almennings. Sérfræðingur á þessu sviði benti
blaðamanni á að atriði þar sem gægst er á unga
stúlku hátta sig væri næstum þvi eins og fanga-
mark í kvikmyndum Hrafns.
Baltasar er ófeiminn arftald
Hrafn tilheyrir kynslóð þeirra leikstjóra sem
stigu út í vorið fyrir um 20 árum en ný kynslóð
leikstjóra er fyrir nokkru komin fram. Þar má hik-
laust segja að arftaki Hrafns sem leikstjóri sem er
engin tepra sé Baltasar Kormákur. í fyrstu mynd
hans, 101 Reykjavík, var mikið af kynlífi og nekt
Hin lielgu vé er meðal þeirra kvikmynda Hrafns Gunnlaugssonar þar sem hann fjallar um kynlíf á jaðri þess
samþykkta en segja má að viðfangsefni myndarinnar sé börn og kynlíf.
101 Reykjavík eftir Baltasar Kormák naut mikilla
vinsælda en þar er kvnlíf eiginlega þungamiðja sög-
unnar en það verður seint sagt að það sé alveg hefð-
bundið en í 101 eignast söguhetjan barn með sam-
kynhneigðri unnustu móður sinnar. Spænska leik-
konan Victoria Abril túlkaði unnustuna eftirminni-
lega.
og það var þar alls ekki til skrauts heldur þunga-
miðja sögunnar. Hér var vissulega um óhefðbund-
ið kynlíf að ræða og sumir segja reyndar að það sé
ein af ástæðunum fyrir miklum vinsældum mynd-
arinnar, t.d. í Frakklandi, að þar þyki hefðbundið
gagnkynhneigt kynlíf í kvikmyndum óspennandi
og þreytt umfjöllunarefni.
Nýlega var frumsýnd ný kvikmynd Baltasars,
Hafið, sem hefur fengið verðskuldaðar góðar við-
tökur. Þar er kynlíf sjaldan langt undan enda
sögupersónur Baltasars og Ólafs Hauks í fullu
fjöri. Það sem þessar tvær myndir eiga þó sameig-
inlegt er að í þeim báðum striplast kyntáknið
Hilmir Snær Guðnason af hjartans lyst sem er
frekar óvenjulegt en oftar eru leikstjórar víttir fyr-
ir að hátta ungar stúlkur á tjaldinu gersamlega að
tilefnislausu.
Kynlíf er ekld nóg
Hitt er ekki síður ljóst að þótt sumir leikstjórar
séu ásakaðir fyrir að nota kynlíf og nektarsenur
eins og lystaukandi umbúðir sem koma innihald-
inu ekkert við eða eins og jarðarber á fallega tertu
þá eru auðsjáanlega í íslenskri kvikmyndagerð
skemmtileg dæmi um að kynlíf er alls ekki nauð-
synlegt til að fá fólk í bíó og auðvitað alls ekki nóg
út af fyrir sig.
Mest sótta íslenska kvikmyndin frá upphafi er
óumdeilt Með allt á hreinu sem Ágúst Guðmunds-
son gerði með Stuðmönnum. Þar fer enginn mað-
ur úr fotunum og engum dettur kynlíf í hug þótt
myndin gerist í raun i heimi sem hefur gert „sex,
drugs and rock ‘n’ roll“ að einkunnarorðum sin-
um.
Siðprúðir leikstjórar
Ágúst Guðmundsson hóf íslenska kvikmynda-
vorið og hefur gert margar kvikmyndir en við hlið
Hrafns og Baltasars virkar hann eins og óttaleg
tepra. Það er afar sjaldgæft að söguhetjur Ágústs

:aarr
? ’CTW*