Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1993, Blaðsíða 6

6
EIN KVÆÐABÓK ...
tekið fram, að hann sé meðhjálpari, jafnframt því sem um hann
segir: „Kann vel að skrifa og er vel lesinn og fróður í andlegu og
veraldl." Um Húnbjörgu segir, að hún sé “sérlega skýr“, og um
Þóru: „er skýr og fróð í betra lagi“. I dálki um bækur í húsinu eru
taldar m.a. Biblía (Weisenhúsútgáfan 1747), Postillajóns Vídalíns
og kristindómsbók hans, Grallari með pistlum og guðspjöllum,
gömul sálmabók, Þórðarbænir, Vikubænabók, Upprisu og sigur-
hróss bók sr. Jóns sál. Jónssonar o.fl.
Brynjólfur fær þá einkunn hjá presti, að hann sé “prúðlyndur,
skikkanlegur dánumaður“.
Ekki er nú vitað, hver niðja sr. Hjalta erfði handrit það, sem hér
er til umræðu. Handrit sjálfsævisögu hans, er áður getur, virðist
hafa lent hjá Elínu dóttur hans, er giftist Markúsi Bergssyni
sýslumanni í Ögri, en dóttir þeirra Ingibjörg var kona sr. Magnús-
ar Teitssonar, er varð aðstoðarprestur sr. Hjalta í Vatnsfirði 1739
og fékk prestakallið eftir hann 1741. Hefði því handritið raunar
getað gengið beint til þeirra. En sonur Magnúsar og Ingibjargar,
sr. Markús Magnússon í Görðum á Álftanesi, skrifaði síðar, eins og
fram er komið, upp æviágripið og eftir þeirri uppskrift seinast Páll
stúdent Pálsson. Hvort handrit Kvæðabókar Ólafs á Söndum
hefur lent hjá sr. Magnúsi í Vatnsfirði, verður nú ekki vitað. I
Islenzkum æviskrám segir, að hann átti allgott bókasafn, en þótti
lítill lærdómsmaður. í þeim segir í kaflanum um sr. Hjalta, að
hann hafi kennt tveimur mönnum að mála, síra Runólfi Gíslasyni
og dóttursyni sínum, sr. Þorbergi Einarssyni. En hann var sonur
Guðrúnar Hjaltadóttur og var prestur á Eyri við Skutulsfjörð
1746-84. Væri ekki ósennilegt, að sr. Hjalti hefði gefið honum
handritið fagra. Með hverjum hætti það varð síðar, 1759, eign
Þóru Brynjólfsdóttur á Heydalsá, er vissulega ráðgáta. Sennilegt
er, að Brynjólfur faðir hennar hafi fyrst eignazt handritið og
fengið það hjá einhverjum niðja sr. Hjalta og hann síðan gefið
Þóru dóttur sinni það 1759. Hún hefur farið frá Heydalsá fljótlega
eftir það, og verður ekki séð, hvert hún hefur farið, en 1792 er hún
skráð á Klúku í sömu sveit hjá systur sinni Sigríði, sem þar er
búandi. Árið 1799 eru þær systur taldar sjálfra sinna á Klúku. I
kirkjubókinni segir svo við árið 1804 um dána:
„Þóra Brynjúlfsdóttir 76 ára jómfrú á Klúku í Miðdal deyði af
ellilasleika og lá nokkuð áður í þyngslum og máttleysi, valinkunn
og guðhrædd manneskja - deyði þann 9. Apríl og grafin þann
12ta ejusdem.“