Frjáls verslun - 01.10.1952, Qupperneq 8

vettvang og skýrir fyrir verzlunarstjóranum skyldur
hans samkvæmt búðarlögunum. Sex mánuðum seinna
lítur hann aftur inn til forstjórans og innir hann eft-
ir, hvort ekki sé allt í lagi.
í þriðja sinn kemur hann þar að óvörum, á venju-
legri skoðunarferð. Finni hann einhverju ábótavant,
áminnir hann verzlunarstjórann um að gæta skyldu
sinnar við Iögin. Síðar gengur hann enn við, til þess
að sjá, hvort áminningin bar árangur. Ef svo reynist
ekki vera, sendir hann umkvörtun til eftirlitsskrifstof-
unnar, er sendir nýja áminningu til verzlunarinnar.
Ef forstöðumaðurinn lætur enn eigi skipast, er hann
sóttur til sekta fyrir dómstóli.
Aðeins 200 slík dómsmál koma fyrir rétt í London
á ári hverju. Er reglunum yfirleitt fylgt út í æsar,
einkum af öllum stærri verzlunum, og skýrir það,
hversvegna eftirlitsmennirnir geta komizt yfir svo
mikið starf. Þó verða þeir stöðugt að vera á vappi um
umdæmi sitt, og ekki kvað sízt á sunnudögum og
stundum að kvöldi til, til þess að ganga úr skugga
um, að ákvæðunum um lokunartíma sé hlýtt.
Margar undantekningar eru veittar frá aðalreglum
laganna, sem eftirlitsmaðurinn verður að kunna, og
margbrotnar reglugerðir, nýjar og nýjar, verður eftir-
litsmaðurinn að læra og kunna næstum utan að.
Götusalarnir valda eftirlitsmönnum mestum erfið-
leikum. Sumir þeirra flakka með söluvagna sína frá
einni götu til annarrar, jafnvel inn.á götur, þar sem
slík sala er bönnuð, og virða reglur búðarlaganna að
vettugi.
Ef til saksóknar kemur fyrir dómstóli, er. stundum
erfitt fyrir skoðunarmanninn að færa fram vottfestar
sannanir fyrir máli sínu, en það hjálpar honum, að
dómarar fylgja yfirleitt þeirri reglu að taka eiðfestan
vitnisburð eftirlitsmanna trúarlegan.
iSkrifstofunni bersl árlega aragrúi af kærum frá
kaupmönnuin, sem kvarta yfir því að nágranninn fylgi
ekki reglunum um lokunartíma sölubúða, og að sjálf-
sögðu eru slíkar kærur teknar til athugunar jafnóðum
og þær berast.
Starfsháttum eftirlitsmanns fékk ég að kynnast af
eigin raun. Vinnubrögðin eru á þá leið, að þegar í
verzlunina kemur, athugar hann hvort afgreiðslu-
stúlkum sé séð fyrir hvíldarsætum. Þá lítur hann eftir
að hreinlætistæki séu fyrir hendi til afnota fyrir slarfs-
fólk og hefur viðtal við einn unglinginn um starfs-
tíma hans, ef einhver er innan 18 ára. Ennfremur inn-
ir hann verzlunarstjórann nákvæmlega um tölu starfs-
rnanna, karla og kvenna, yfir og undir 18 ára að aldri
og færir svörin í bækur sínar.
Að lokum biður hann um leyfi til þess að mega
sjá þær skrár og tilkynningar, sem lögin ákveða að
hanga skuli upjii á vegg, aðgengilegar fyrir alla starfs-
menn og fyrir eftirlitsmanninn, nákvæmlega útfylltar,
hvenær sem hann kann að bera að garði. Þessir papp-
írar hanga venjulega að hurðarbaki eða í kompu inn
af verzluninni.
Þelta er ekkert smáræði
1. Útdráttur úr búðarlögunum 1950, allstaðar
þar sem fólk undir 18 ára aldri vinnur.
2. Yfirlýsing, undirrituð af forstöðumanni búð-
arinnar um það, að séð sé fyrir sætum handa
afgreiðslustúlkum, í samræmi við ákvæði laga
frá 1950.
3. Yfirlýsing l'rá sama um það, hvaða dag vik-
unnar hverjum starfsmanni sé ætlaður 1/2
frídagur, í samræmi við lagaákvæði, er voru
fyrst innleidd 1912.
4. Útfyllt skýrsluform, er sýnir nöfn og aldur
starfsmanna yngri en 18 ára, klukkan hvað
hver þeirra byrjar vinnu, hve langt kaffi- og
matarhlé er og hvenær vinnu er lokið. Þetta
verður að skrifast daglega, en viklulega er
skipt um eyðublöð.
5. Skýrsla um vinnutíma þeirra sem vinna á
sunnudögum.
Var auðséð, að þetta eftirlit af hálfu hins opinbera
var vel virt af verzlunareigendum og notað til enn
ítarlegra eftirlits af þeirra hálfu, með ástundun starfs-
fólksins og árvekni verkstjóranna.
Eflirlitsmenn gefa daglega skýrslur til eftirlitsskrif-
slofunnar, þar sem endurskoðun á þeim er framkvæmd
jafnóðum.
Ný löggjöf á leiðinni.
Nefnd var skijiuð árið 1946 til þess að endurskoða
sölubúðarlögin. Hefur hún síðan verið kennd við for-
manninn, Sir Ernest Arthur Gowers, og kölluð Gow-
ers-nefndin.
Nefndin skilaði ítarlegu áliti og búizt er við, að
ráðuneytið leggi tillögur hennar innan skamms fyrir
þingið í frumvarjisformi.
Fyrir nefndinni Iágu óskir frá starfsmannafélögum
um stytting lokunarlímans og óskir neytenda um, að
sölubúðn væru ojinar á kvöldin, eftir venjulegan
vinnutíma.
Nefndin segir um lokunarákvæðin á þá leið, að þrátl
fyrir það, að fjölmargir kaujimenn fylgi þeirri reglu,
að loka löngu fyrr en lagatakmörkin segja, sé ekki
hægt, neytenda vegna, að br.eyta ákvæðunum um lok-
Framh. á bls. 86.
80
FRJÁLSVERZLUN