Frjáls verslun - 01.04.1959, Blaðsíða 7

Og þá erum við komnir að allt annarri niður-
stöðu, og er freistandi að rekja þetta nokkru
nánar.
Til réttinda þegnanna telst kosningaréttur.
Nú er það svo, að meginatriði í allri nútíma
löggjöf er það, að mismuna ekki þegnunum,
þ. e. að veita hverjum einstökum manni sem
jafnastan rétt. En kosningarétturinn er alls ekki
j.ifn hér á landi. A einum stað eru meir en 7500
kjósendur um þingmann, en á öðrum stað aðeins
rúm fjögur hundruð. Þeir flokkar, sem vilja af-
nema þetta misrétti eru því augljóslega vinstri
flokkar — hinir hægri flokkar, sem vilja halda
í ranglætið.
Eg hef tekið þessi dæmi til þess að sýna fram
á, hversu mjög hefur tekizt að rugla fyrir mönn-
um í tiltölulega einföldum málum. í þessu efni
eru menn orðnir svo ruglaðir hér á landi, að
fæstir vita með vissu hvort þeir eru hægiá menn
eða vinstri. Þeir vita í hæsta lagi, hvort þeir
eru sveitamenn eða bæjarradíkalar, hægri eða
vinstri kratar, Moskvumenn eða Hannibalsherj-
ar. Menn vita sem sagt einungis hvað þeir vilja
sjálfir kalla sig.
Það hlálega er, að í nafni vinstri stefnu, í nafni
frjálslyndis og framfara, hefur verið komið á svo
miklum höftum, að það er fljótlegra að telja
það upp, sem menn mega gera, heldur en hitt,
sem er bannað nema að fengnu sérstöku leyfi.
Það eru nú ellefu ár, síðan íslendingar gengu
í Efnahagssamvinnu Evrópu í því skyni að
leí?SÍa sitt af mörkum til viðreisnar álfunni
eftir hörmungar styrjaldarinnar. Á þessum ellefu
árum hefur hagur allra þátttökulandanna stór-
batnað, og aðalorsökin hefur verið sú, að með
samstarfi hefur tekizt að afnema í vaxandi mæli
allar hömlur á athöfnum og viðskiptum innan-
lands og í skiptum milli ríkja. Aðeins eitt þátt-
tökulandið hefur staðizt allar freistingar í þá
átt að liberalisera í viðskiptum og efnahagsmál-
um, það er ísland. Á þessum tíma hefur allur
gjaldeyrir þátttökuríkjanna orðið harður gjald-
eyrir, annar en aumingja krónan okkar.
fslendingar og þeirra stjórnvöld hafa haft svo
miklar mætur á hömlunum, að þeir hafa ekki
ennþá lagt með öllu niður skömmtunarkerfi
stríðsáranna. Fjórtán árum eftir ófriðinn hefur
enn allverulegur liluti þjóðarinnar atvinnu af
því að banna hinum hlutanum að gera það, sem
honum sýnist. ísland er hið eina Vesturlanda,
„Það er ekkert varið í
þetta. Þetta er upp-
þvottavatnið."
sem hefur ríghaldið í öll sín höft. Hér hefur líka
tekizt að keyra allt í þær stálviðjar, að nærri
stappar viljanum til sjálfsbjargar. Þess vegna er
íslenzka krónan ekki harður gjaldeyrir, heldur
einn linasti gjaldeyrir heims. Hún er að vísu
skráð í erlendum bönkum, en það vill bara eng-
inn banki kaupa hana á því „skráða“ gengi.
Þessi „skráning“ gengisins er líka eitt af þeim
málum, sem næsta örðugt er að útskýra fyrir
gestuin, sem að garði ber. Hér er það nefnilega
pólitískt mál, hvernig skrá beri gengi gjaldeyris-
ins. Hér hefur það algerlega gleymzt, þrátt fyrir
allan málfræðiáhugann í blöðum og útvarpi, að
gengi þýðir ekki annað en gangverð, eða það
verð, sem skapast með framboði og eftirspurn.
Þess vegna hefur hér skapazt margs konar gengi.
Og ef einhver Iætur sér detta það í hug, að hrein-
legra væri að skrá gjaldeyri þjóðarinnar réttu
gengi í peningastofnunum landsins, í stað þess
að efla svartan markað og brask, þá er hann
óðara talinn óvinur verkalýðsins, braskari og
maður sem vilji rýra afkomu almennings. Hér
lifir sú kenning nefnilega góðu lífi, að það sé
hægt að ákveða gengi gjaldmiðilsins með ein-
faldri meirihlutasainþykkt, líkt og þegar sam-
þykktin fræga var gerð forðum, þess efnis, að
hagur landsins hefði stórbatnað á valdatíma til-
tekins stjórnmálaflokks.
Það er komið mál til, að Islendingar taki að
átta sig og hugsa málin sjálfir í stað þess að taka
hverri firru opnum örmum, sem að þeim er rétt.
Flokkum, sem kalla sjálfa sig vinstri flokka, ber
að berjast fyrir auknu frjálsræði og þegnréttind-
um bæði í stjórnmálum og atvinnulífi. Allur hug-
takaruglingur hefnir sín um síðir, og hann getur
aldrei leyst nokkra þraut. Sá vandi, sem oss er
nú á höndum, verður ekki levstur nema með
skýrri hugsun og raunhæfum aðgerðum. Þar má
ekki láta úreltar kennisetningar og pappírsfróð-
leik villa sér sýn,
FRJÁLS VERZLTJN
7