Frjáls verslun - 01.04.1959, Síða 20

álags á kaupgjald var afnumin. Þó munu allra
lægstu launin fylgja áfram vísitölunni, en þau
voru jafnframt hækkuð um 4,5% og urðu um
700 þúsund verkamenn aðnjótandi hennar.
6. HaUi fjárlagci minnkaður: Aætlaður halli
fjárlaga fyrir árið 1959 var áður en hinar nýju
aðgerðir komu til um 40 milljarðar ísl. kr., en
var nú skorinn niður um helming.
7. Nýir skattar og brottnám skattaívilnana:
Skattaívilnanir til landbúnaðarins voru minnk-
aðar og nýir neyzluskattar lagðir á m. a. kaffi,
te, tóbak, vín, áfengi, og eru þeir taldir nema
um 10 milljörðum ísl. króna. Einnig er gert ráð
fyrir nýjum eyðsluskatti, sem jafnað skal á með
tilliti til íburðar og ytri ásýndar velmegunar.
Þannig er t. d. gert ráð fyrir að hækka upp skatt-
skyldar tekjur manna eftir ákvpðnu mati, ef
þeir eiga bifreið, lystisnekkju, reiðhest, sumar-
bústað, hafa þjónustufólk o. s. frv.
Þessi var árbíturinn, sem De Gaulle bar á
borð frönsku þjóðarinnar að morgni mánudags-
ins 29. desember, og heiti hans á matseðlinum
var „Vérité et sévérité“. Eftir er að sjá, hvernig
hann fellur í franskan smekk.
Vegurinn milli rauðrar eyðimerkur og svarira
frumskóga
„I hörðum og crtiðum heimi, ]iar sem helg-
um menningarverðmætum okkar, kristnum
og húmanistískum, er ógnað, verðum við
að skapa Frakklandi nýjar slofnanir sam-
boðnar hlutverki ]iess og ábyrgð.“
Pinay um liina nýju stjórnar-
skrá Fraklclands.
Minnugir svörtuskóga fjármálaspillingar Sta-
vinsky-tímabilsins og eyðimerkurgöngu hinnar
rauðu alþýðufylkingar þeirra Blums og Torez,
hafa Frakkar nú valið meðalveginn, enda ekki
seinna vænna a. m. k. að dómi Pinays, sem
segir: „Ef við liefðum ekki tekið þessa ákvörðun
um að endurskipuleggja stefnu landsins í fjár-
málum, efnahagsmálum og peningamálum, hefðu
skuldir þjóðarinnar rokið upp úr öllu valdi og
yfir hefði vofað gjaldþrot, sambærilegt við það
hrun, sem gekk yíir sumar þjóðir Mið-Evrópu
fyrir 30 árum.“
Frakkar hafa nú kynnzt því, hvað felst í orð-
unum „sannleikur og strangleiki“. Sannleikurinn
þýðir, að hulunni hefur verið svipt af innviðum
fransks efnahagslífs, og strangleikinn felur í sér
afnám niðurgreiðslna, verðbóta, styx-kja, skatta-
ívilnana og vísitöluuppbóta að viðbættum nýj-
um sköttum. Þessar aðgerðir hafa vafalaust í
för með sér kjararýrnun, a. m. k. um stund.
Eftir er nú að vita, hvernig alþýða manna bregzt
við. Það er talið nokkuð víst, að ekki liafi nokk-
ur önnur stjórn í Frakklandi þurft að lögbjóða
nema sem svaraði eins og einum tíunda hluta
af þessum efnahagsráðstöfunum, til þess að búið
liefði verið að boða til allsherjarverkfalls innan
sólarhrings frá gildistöku laganna. lleynir nii á
vinsældir De Gaulles og traust þjóðarinnar til
félaga hans, því undir þróun verðlags- og kaup-
gjaldsmála á næstu mánuðum er komið, ekki
aðeins, hvort tilraun Pinays til viðreisnar frönsk-
um fjármálum heppnast, heklur verður jafn-
framt skorið úr um örlög De Gaulles og ríkis-
stjórnar hans.
Frakkar liafa samþykkt stefnu De GauIIes,
og nú verða þeir að greiða íyrir hana, en vilja
þeir innleysa víxilinn? Verðlag mun hækka í
Frakklandi um 3—4 stig vegna þess að hætt er
að greiða vísitöluna niður, og aðrar verðhækk-
anir geta einhverjar orðið, enda þótt frjáls inn-
flutningur eigi með aukinni samkeppni að hamla
þar í móti. Hins vegar má verðlag ekki hækka
meir en sem nemur 8% í heihl, ef tilraunin á að
takast. Mikið veltur því á, að verklýðsfélögin
hrindi ekki af stað nýjum reipdrætti verðlags og
kaupgjalds. Þá er og áríðandi, að niðuríærslan
gangi ekki heldur svo langt, að hjól vei-ðhjöðn-
unar og samdráttar fari að snúast svo hratt, að
um of dragi úr framkvæmdum og af hljótist al-
varlegt atvinnuleysi.
Heimspekingurinn Salvador de Madariaga
hefur sagt: „Sönn frjálslyndisstefna ein getur
vísað veginn, sem liggur milli hinnar rauðu eyði-
merkur og hinna svörtu frumskóga." Frakkar
hafa valið leið hinnar frjálslyndu stefnu í efna-
hagsmálum. Öllum unnendum frelsis er því mik-
ið í mun, að tilraun þeirra rnegi takast, því að
ef frjálslynda efnahagsstefnan sýnir hæfni sína
til þess að skapa þjóðunum öryggi og góð lífs-
kjör, þá mun hún hafa meira aðdráttarafl fyrir
enn óráðnar þjóðir og móta fremur val þeirra
á þjóðfélagsformi og hagkerfi, lieldur en sósíal-
istísk röksemdafærsla í formi langdrægra flug-
skeyta og tunglskota getur áorkað. Um það mun
sagan hafa síðasta orðið.
20
FRJÁLS VERZLUN