Frjáls verslun - 01.04.1973, Blaðsíða 57

Bandaríkjamenn framleiða nú meiri matvæli með 5% af vinnuafli sínu heldur en þeir gerðu árið
1890, með rúmlega 40% vinnuaflsins. Gjörbylting hefur fylgt vélvæðingu landbúnaðarins. Þessi vél
afkastar uppskeru á 25-30% stærra landflæmí en eldri vélar hafa gert og hún þarf aðeins eiim
stjórnanda.
í framleiðslu á kornvöru. Um
tíma var aukning í útflutningi
landbúnaðarvara tiltölulega lit-
il en tvö siðustu árin hefur hann
vaxið tvöfalt hraðar en heildar-
útflutningurinn.
Bandaríkin eru nú flaekt í al-
þjóðlega fjármálaþróun, sem
ekki var hægt að sjá fyrir. Árið
1971 nam innflutningur 14.7%
af allri innanlandsneyzlu í
Bandaríkjunum. Árið 1960 var
þetta hlutfall aðeins 8.5%.
Meira en 14.7% af vörum fram-
leiddum í Bandaríkjunum árið
1971 voru fluttar út, en aðeins
11% árið 1960. Aðgerðir okkar
til að einangra Bandaríkin við-
skiptalega myndu ekki aðeins
verða óvinsælar meðal neytenda
heldur líka skaða bandaríska
framleiðslu.
FRUMKVÆÐI
BANDARÍKJANNA
Bandaríkin hafa haft forystu
um að hvetja til fjölþjóðlegra
samninga um viðskipti. Viðræð-
ur um þau efni hefjast í Tókíó í
september. í þeim ætla Banda-
ríkin að semja af festu til að
ná margþættum markmiðum.
Við viljum að viðræðurnar
verði á svo breiðum grundvelli,
að þetta takist.
Ekki er nóg, að þær nái aðeins
til tolla á iðnaðarvörum heldur
líka tollfrjálsra viðskipta og
vandamála í sambandi við verzl-
un með landbúnaðarvörur. Við
ætlum að reyna að fá fram sam-
komulag um miklu frjálsari
verzlun með landbúnaðarafurð-
ir, því að takmarkanir á erlend-
um mörkuðum koma mjög
harkalega niður á þessari undir-
stöðuatvinnugrein okkar. Sér-
staklega á þetta við um landbún-
aðarstefnu Efnahagsbandalags
Evrópu.
Við ætlum líka að draga úr
neikvæðum áhrifum stækkunar
EBE á utanríkisviðskipti Banda-
ríkjanna með því að semja um
lægri tolla og afnám tolla fyrir
bandarískar vörur í löndum
Efnahagsbandalagsins.
Sömuleiðis viljum við greið-
ari aðgang að mörkuðum Jap-
ans og Kanada, þar sem tollar
eru tiltölulega háir í báðum til-
fellum.
VILJA BÆTTAN HAG GAGN-
VART EBE
Ef litið er á stöðuna í Vestur-
Evrópu er okkur nauðsynlegt að
fá dregið úr neikvæðum áhrif-
um stækkunar Efnahagsbanda-
lagsins, og af samningum banda-
lagsins við önnur ríki, í Evrópu
og Afríku. Áður en þessar fjöl-
þjóðlegu viðræður hefjast mun-
um við reyna að ná rétti okkar
í samræmi við ákvæði GATT
um að ríki hafi lagalegan rétt
til bótakröfu, ef tollabandalag
er stofnað eða stækkað. Á þetta
við um stöðu okkar eftir að Bret-
land, Danmörk og írland hafa
tekið upp hinn sameiginlega
ytri verndartoll bandalagsins.
Landbúnaðarstefna bandalags-
ins er okkur sérstakur þyrnir í
augum, þvi að með framkvæmd
hennar er okkar afurðum ekki
einungis haldið utan evrópska
markaðarins, heldur orkar hún
hvetjandi á offramleiðslu afurða
í Evrópulöndunum, sem síðan
eru seldar á niðurgreiddu verði
á aðra markaði, þar sem banda-
rískir framleiðendur þurfa að
standa í stríðu.
FJÁRFESTINGIN í EVRÓPU
Þetta er ein hhð á samskipt-
um okkar við Vestur-Evrópu-
lönd. Ef litið er á aðrar, sjáum
við hins vegar, að Bandaríkin
eiga mikið undir því komið, að
þróun efnahagsmála hjá EBE
verði jákvæð. I árslok 1971 var
fjárfesting Bandaríkjamanna í
Vestur-Evrópu metin á rúmlega
27.5 milljarða dollara. Arður af
þessari fjárfestingu var meira
en 2.6 milljarðar dollara. Áfram-
haldandi öryggi þessara eigna
og arðsemi þeirra eru vitaskuld
mikilvæg.
Ef horft er framhjá hinum
beinu viðskiptalegu hliðum
málsins þá skal áherzla lögð á,
að við munum hafa sérstök
tengsl við Vestur-Evrópu í póli-
tískum skilningi og í hernaðar-
legum efnum. Nixon forseti hef-
ur sagt, að vináttuböndin við
þjóðir Vestur-Evrópu verði
hornsteinn þess friðar, sem
byggja skal á samstarfi margra
þjóða.
FV 4 1973
57