Frjáls verslun - 01.08.1973, Blaðsíða 37

VAXTARVERKIR
Öllum er ljóst, að vaxtarverk-
ir hafa fylgt efnahagslegum
framförum. Stundum er þetta
vegna fávísi, en ekki ósjaldan
er misvexti um að kenna. Með
því að böðlast áfram á einu sviði
og láta mikilvæg atriði sitja á
hakanum verður árangurinn oft
lélegri en þegar jafnvægisvaxtar
er gætt. Um þetta eru ótal dæmi
frá iðnbyltingunni í hinum stóra
heimi, en af nógu er að taka
hér á landi. Allir kannast við
þann slælega frágang, sem verið
hefur á nýjum bæjarhverfum
fram á síðustu ár, misbresti í ör-
yggi og öllum aðbúnaði á vinnu-
stöðum, sveiflur á misvíxl í at-
vinnugreinum í fjármunamynd-
un o. fl., sem við ráðum auðvitað
ekki við að öllu leyti en mögn-
um gjarnan. Fiskkassar eru
keyptir í skip, án þess að lönd-
unaraðstaðan sé í lagi. Jafnvel
eru keypt skip, sem ekki kom-
ast að bryggju í heimabænum.
SJALFSKAPARVÍTI
Allir lenda í því að kaupa
vörur, sem reynast ekki ems og
til var ætlazt. Þess eru dæmi,
að byggt sé svo stórt, að fjöl-
skyldan verði að búa 5 ár i bíl-
skúrnum. Margir hlutir, sem
keyptir eru til tómstundagam-
ans, krefjast tima í notkun. Það
getur tekið svo langan tíma að
eignast þá, að enginn tími verði
aflögu til að njóta þeirra. Vel-
ferð sumra er afstæð afkomu ná-
ungans. Hversu mikið, sem þeir
strita, eykst aldrei vellíðan
þeirra. Forstjórinn, sem hefur
símann á náttborðinu, gæti ver-
ið sannfærður um, að hann sé
versta uppfinning allra tíma. En
er þetta ekki sjálfskaparvíti?
MEIRA EÐA MINNA?
Gagnrýnin á hagvöxtinn virð-
ist aðallega koma úr tveimur
áttum. Annars vegar kemur hún
frá þeim, sem eru orðnir svo vel
stæðir, að þeir þurfa ekki að
vinna lengur, en geta stundað
slíkar ádeilur til að drepa tím-
ann. Hins vegar koma raddirnar
frá hugsjónamönnum til vinstri,
sem ekki nenna að leggja hart
að sér við nám eða aðra vinnu.
(Það væri fróðlegt athugunar
efni í framtíðinni, hve margir
þessara manna skipta um
skoðun með aldrinum).
Spurningin um aukinn hag-
vöxt er að mínu mati einfaldlega
sú, hvort betra sé að hafa meira
af lífsins gæðum eða minna.
Það þarf sterk bein til að þola
góða daga, en sé miðað við
,,skynsamlega“ notkun gæð-
anna, er ekki unnt að tala um
of mikinn hagvöxt, fyrr en ó-
gerningur er að bæta lengur hag
neins þjóðfálagsþegns. Þangað
til er um misskiptingu að ræða,
þ. e. hafi einn of mikið og ann-
ar of lítið.
Sú stund, þegar hagvöxtur
verður orðinn skaðlegur, virð-
ist afar nærri þeim sældartíma,
þegar hver og einn fær eins og
hann lystir af gæðum þessa
heims samkvæmt kenningu
Karls Marx. Mér er til efs, að
sú stund renni nokkurn tíma
upp.
ERTÞll
RRA?
Margir kaupmenn geta boðið við-
skiptavinum sínum vöruna ódýrari en ella,
vegna þess að þeir flytja inn með ISCARGO.
Ert þú einn þeirra?
GARÐASTRÆTI 17 REYKJAVÍK SÍMI 10542 TELEX 2105
SÉRGREIN OKKAR: VÖRUFLUTNINGAR
FV 8 1973
37