Frjáls verslun - 01.04.1975, Síða 31

til iþingsályktunar um vegaá-
ætlun fyrir árin 1974—77 skulu
þjóðvegirnir vera 8.606 km, en
af þeim eru þó 203 km enn ekki
akfærir. Frá því að fyrsta veg-
áætlunin var gerð árið 1964,
hefur þjóðvegakerfið stytzt um
nær 700 km, og stafar það af
því, að 1969 voru 700 km af
þjóðvegum teknir í tölu sýslu-
vega.
Á árunum 1964—1974 hafa
verið endurbyggðir og lagðir
nýir vegir eins og hér segir:
Hraðbrautir með
bundnu slitlagi 116 km
Þjóðbrautir 682 km
Landsbrautir 900 km
Alls 1698 km
F.V.: — Hverja teljið þér
vera veikust'u hlekkina í þjóð-
vegakerfi landsins nú?
S. Jóh.: — Veikustu hlekkj-
unum í þjóðvegakerfinu má
skipta í þrjá flokka:
1. Vegirnir, sem lagðir voru á
fyrstu áratugum aldarinnar,
voru alls ekki gerðir fyrir þá
þungu umferð, sem nú er á
þá lögð. Þessir vegir eru
fyrst og fremst á aðalleiðum
og í nágrenni kaupstaða og
kauptúna.
2. Vegir með malarslitlagi, þar
sem umferðin er langt um-
fram það, sem slíkt slitlag
þolir, þ. e. yfir 2—300 bílar
á dag að meðaltali á ári.
Þessir vegir eru í vegaáætl-
un flokkaðir sem hraðbraut-
ir og ættu að vera með
bundnu slitlagi, en eru það
ekki. Sem dæmi má nefna
Vesturlandsveg frá Kolla-
firði að Dalsmynni í Noi'ð-
urárdal, Suðurlandsveg frá
Selfossi að Hvolsvelli og að-
alvegina út frá Akureyri.
Af vegum með bundnu slit-
lagi má nefna Hafnarfjarðar-
veg frá Kópavogi í Hafnar-
fjörð. Þar er umferðin orðin
mun meiri en vegur með
tveim akreinum getur annað.
3. Snjóþungir fjallvegir á aðal-
leiðum, sem haldið er opn-
um með miklum kostnaði
eins og Holtavörðuheiði,
Öxnadalsheiði og Lónsheiði.
í þessum flokki var einnig
Hellisheiði, áður en vegur-
inn var endurbyggður. I
Ekið hring-
veginn yfir
Jökulsá á
Breiða-
merkur-
sandi. Ör-
æfajökull í
baksýn.
Engin
jafnódýr
fram-
kvæmd
í vega-
málum
hefur valdið
jafn stór-
vægilegri
breytingu
á vegakerf-
inu að dómi
vegamála
stjóra.
þennan flokk má einnig telja
vegi á láglendi, t. d. um
Mýrdalssand og Breiðamerk-
ursand. Að lokum má nefna
þá fjallvegi á Vestfjörðum,
sem loka landshlutanum frá
aðalvegakerfinu hálft árið
eða meir.
F.V.: — Hver eiga að yðar
mati að vera markmið okkar í
vegagerð eins og búsetu og
bílaeign í landinu er háttað nú?
Hvernig á vegakerfið að vera
byggt upp í stórum dráttum?
S. Jóh.: — Frá sjónarmiði
vegagerðarmanna er æskilegast
að byggja vegakerfið upp í
samræmi við umferðarmagn og
umferðarþunga. Slíkt á þó
langt í land, eins og vikið er að
í fyrra svari. Hvort það er hins
vegar fjárhagslega viðráðan-
legt eða þjóðhagslega 'hag-
kvæmt að byggja upp slíkt
vegakerfi, er annað mál. Skoða
þarf samgöngukerfið á sjó, á
landi og í lofti sem eina heild
og athuga, hvaða hlutverki
hver samgöngugrein á að geg'na
frá þjóðhagslegu og félagslegu
sjónarmiði. Tilraunir til slíkrar
áætlunargerðar voru gerðar
með svonefndri Kampsax-
skýrslu 1969, en samræmd
heildarstefna í þessum málum
hefur þó aldrei verið mótuð af
stjórnvöldum.
F.V.: — Hversu miklar vonir
sýnist yður að þjóðin geti gert
sér um vegakerfi með „varan-
legu“ slitlagi á næstu áratug-
'um og hvaða leiðir væri hag-
kvæmast að fara í því efni?
S. Jóh.: — Miðað við reynslu
undanfarinna ára og þær öru
vérðbreytingar, sem orðið hafa,
er engin leið að spá um það,
hve mikið verður hægt að
leggja af vegum með bundnu
slitlagi. Miðað við reyeslu
undanfarinna 10 ára má þó
ganga út frá því, að fram-
kvæmdirnar verði langtum
minni en þörf krefur. Óefað
verður af fjárhagsástæðum að
miða fyrst við ódýrustu gerð
bundins slitlags, en sem síðan
mætti endurbæta með vaxandi
umferð.
F.V.: — Hvað er meðalkostn-
aður á km í undirbyggingu
vega í samgöngukerfinu eins og
það er nú? Hvað kosta.r síðan
lokafrágangur, a) malarvegur,
h) olíumöl, c) malbik, d)
steypa?
S. Jóh.: — Kostnaður við
undirbyggingu vegar er ákaf-
lega mishár eftir aðstæðum. Á
síðastliðnu hausti var gerð at-
hugun á endurbyggingu vegar-
ins frá Kollafirði til Akureyrar
og frá Selfossi að Hvolsvelli.
Meðalkostnaður við 7,5 m
breiðan veg á þessari leið
reiknaðist með ræsa- og brúa-
gerð vera eins og hér segir, og
er þá miðað við verðlag í ágúst
1974:
FV 4 1975
31