Frjáls verslun - 01.03.1976, Page 19

JXloregur:
Sjávaraflinn yfir tveim
milljónum lesta
ellefta árið í röð
Ellefta árið í röð varð hcildarl'iskafli Norðmanna yfir tveim
milljónnm lesta árið 1975. Samt hefur þróunin verið niður á
við frá metárinu 1967, þegar aflinn var þrjár milljónir tonna,
— 2,9 millj. tonna 1972, 2,7 millj. 1973, 2,4 millj. 1974 og 2,3
millj. 1975.
Á loðnu-
vertíð
undan
strönd
Noregs.
muni ekki verða nægur til að
vega upp á móti sameiginlegu
tapi. Umtalsverður sparnaður
náist aðeins með samruna líkt
og þegar SAS var stofnað með
víðtækum uppsögnum og fækk-
un í starfsmannahaldi. Mc-
Kinsey-menn benda aftur á
móti á að starfsmannafækkun
sé nánast útilokuð vegna
þrýstings frá verkalýðssam-
tökum og innan ríkisstjórnar-
innar. Chabert, samgöngumála-
ráðherra, hefur þegar lýst yf-
ir, að engum Sabena-starfs-
manni verði sagt upp.
FORN FRÆGÐ.
Þegar málefni Sabena eru
umvafin þessum drunga og ó-
vissu, gleymist ósjálfrátt, að
eitt sinn var rekstur félagsins
ábatasamur og félagið hélt
uppi miklum flutningum milli
Bi ússel og fyrrverandi ný-
lendu Belga í Kongó. En eftir
að Kongó hlaut sjálfstæði 1960
missti Sabena mikið af flug-
réttindum sínum í Kongó og
síðar meir þurfti félagið að
flytja brott og losa sig við
mestan hluta af starfsliðinu,
sem vann í nýlendunni. Félag-
ið reyndi að notfæra sér þekk-
ingu og reynslu, sem það hafði
öðlazt í Kongó til að byggja
upp samgöngukerfi um megin-
land Afríku. Nú hafa aftur á
móti nýsjálfstæð ríki í Afríku
eins og Zaire boðið farþegum
á Afríkuflugleiðum sérstök
vildarkjör. Það hefur orðið til
að þrengja enn meir að Sa-
bena á þessum markaði. Einn-
ig hafa yfirvöld í Bandaríkjun-
um lagt fast að forráðamönn-
um Sabena að ferðatíðni fé-
lagsins og sætaframboð verði
minnkað og miðað við þá
flutninga sem fram fara ein-
göngu milli New York og
Brússel. Er þetta einn þáttur
í ráðstöfunum, sem Banda-
rikjamenn hafa gripið til í því
augnamiði að hjálpa Pan Am-
erican World Airways og Trans
World Airlines. Eigi Sabena
hins vegar að lifa áfram verð-
ur félagið að geta starfað á
alþjóðlegum markaði utan
heimalandsins. Lausnin á
vandamálum Sabena er ekki
auðfundin.
Þorskur og síld voru lengi
vel meginuppistaðan í afla
Norðmanna. Nú gerast þessar
tegundir fágætari en hins veg-
ar hafa fiskimjölsverksmiðj-
urnar, sem eru mikilvægur
þáttur i norska fiskiðnaðinum,
getað unnið úr loðnu í stað
síldarinnar og fleiri tegundum
smáfiska, sem ekki voru veidd-
ar i teljandi mæli áður.
LOÐNUAFLI NÆRRI
MILLJÓN TONN.
Loðnuaflinn hjá Norðmönn-
um var 980 þús. tonn í fyrra.
Eins og fslendingar selja Norð-
menn nokkuð af loðnu til
manneldis í Japan, reyndar
nokkur þúsund tonn af sérstak-
lega valinni loðnu. Mjöl- og
lýsisverksmiðjurnar vinna auk
þess úr ýmsum öðrum tegund-
um eins og spærling, sandsíli,
brisling og makríl. Hráefnið,
sem verksmiðjurnar fengu til
vinnslu í fyrra nam samtals,
1.6 millj. tonnum.
Mikilvægustu neyzlufiskar,
sem veiddir eru við Noreg, eru
þorskur, ufsi og ýsa. Afla-
magn fyrir hverja þessara teg-
unda í fyrra var 237 þús. tonn,
101 þús. og 46 þús. tonn. Þetta
eru verðmætustu fisktegund-
irnar og til dæmis má nefna,
að aflaverðmæti þorskins var
622 millj. norskra króna 1975
en loðnuaflinn, sem reyndist
meira en fjórum sinnum meiri
að magni til, var aðeins 270
millj. króna virði.
ÚTFLUTNINGSVERÐMÆTI
LÆKKA.
Heildaraflaverðmæti Norð-
manna í fyrra var 1,885 millj-
ónir norskra króna, sem er 350
millj. krónum lægri tala en ár-
ið áður. Útflutningsverðmæti
fisks og fiskafurða reyndist
400 millj. krónum lægra en
FV 3 1976
19