Frjáls verslun - 01.03.1976, Blaðsíða 31

ur. Eiginmaðurinn stundaði sjó-
mennsku hálft árið, en var við
nám í Háskóla íslands hinn
helminginn. Vegna þess njóta
þau ýmissa frádráttarliða. Þau
stofnuðu til hjúskapar á árinu,
en búa í skuldlausri eigin íbúð,
þar sem tekjur og gjöld eru
jöfn. Hins vegar skulda þau
fjórar milljónir og greiddu í
vexti af þeirri skuld til jafnað-
ar 16% vexti á árinu. Útkoman
verður því sú, að tekjuskattur
þeirra verður aðeins 6,6% af
tekjum í stað 29,6% hjá fyrr-
nefndum hjónum. Mismunur-
inn er rúm 23% eða 923.400
krónur.
NIÐURFELLING EÐA
NÝSKIPAN
Nú gerast þær raddir æ há-
værari, sem leggja til, að tekju-
skatturinn skuli lagður niður.
Þessi krafa er mjög eðlileg, þeg-
ar litið er til þess, að Alþingi
hefur á undanförnum árum og
áratugum þverbrotið nær öll
grundvallarsjónarmið skatt-
lagningar við tíðar breytingar
á lögum um tekjuskatt. Afleið-
ingin hefur orðið sú, að tekju-
skatturinn er orðinn bæði óvin-
sæll og óréttlátur skattur, sem
menn forðast að greiða, sé þess
kostur. Spurningin er því sú,
hvort á að afnema tekjuskatt-
inn algjörlega, eða hafna nú-
verandi tekjuskatti í stað nýs
tekjuskatts, þar sem fyrra ó-
réttlæti hefur verið eytt.
Fyrri hugmyndin nýtur vax-
andi fylgis. Gallinn er þó sá, að
henni fylgja ókostir, sem gera
afnámið ekki fýsilegt. Því
vaknar sú spurning, hvort hægt
sé að breyta núverandi tekju-
skatti til batnaðar. Svarið er
jákvætt. Fyrsti vísir að breyttu
fyrirkomulagi, frádrægum
tekjuskatti, er jafnvel þegar
orðinn að raunveruleika.
frAdrægur tekju-
SKATTUR
Hugmyndin um frádrægan
tekjuskatt er einföld. Henni
svipar nokkuð til núverandi
tekjuskatts, nema hvað öllum
frádráttarliðum er sleppt, áður
en skatturinn er lagður á.
Illismunandi sköttun jafnhárra tekna
Tekjur eiginmanns . Hjón nr. 1 4.000.000 Hjón nr. 2 2.000.000
Tekjur eiginkonu 0 2.000.000
Frádráttarliðir:
50% af tekjum eiginkonu 0 1.000.000
Námsfrádráttur eiginmanns 0 117.000
10% af tekjum eiginmanns 0 200.000
Vaxtagjöld 16% af 4000.000 ... 0 640.000
Iðgjald af lífeyristryggingu 47.120 94.240
Sjómannafrádráttur 0 124.592
Fagrit 0 20.000
Stofnun hjúskapar 0 159.000
Stéttarfélagsgjöld 4.200 4.200
Samtals 51.320 2.359.932
Hreinar tekjur til skatts 3.948.680 1.640.068
Skattur:
20% af 1062.500 212.500 212.500
40% af því sem umfram er 1.154.472 231.027
Samtals 1.366.972 443.527
Persónufrádráttur 181.250 181.250
Tekjuskattur (krónur) 1.185.722 262.277
Sem hlutfall af tekjum 29,64% 6,56%
Skatturinra grundvallast á
þremur breytistærðum:
• tryggðum lágmarkstekj'um
(TLT),
• skattprósentu (S%), og
• jafnvægistckjum (JT), þar
sem skatturinn er jafn
tryggðum lágmarkstekjum.
Með slíku fyrirkomulagi má
auðveldlega sameina lífeyris-
greiðslur, tekjutryggingu og
stærstan hluta tryggingakerfis-
ins tekjuskattinum með því að
að ákveða tryggðar lágmarks-
tekjur (TLT) þannig, að þær
veiti vissa tekjutryggingu, sem
þó dregur ekki eins úr vinnu-
vilja manna og núverandi fyrir-
komulag. Skattprósentan (S'%)
er síðan ákveðin með hliðsjón
af kostnaði kerfisins og því, við
hvaða tekjur æskilegt er, að
skattgreiðsla hefjist. Tekjuút-
svar mætti einnig, til einföld-
unar, sameina slíku fyrirkomu-
lagi. Sveitarfélögin fengju þá
ákveðna hlutdeild í greiddum
tekjuskatti.
Þessi frádrægi tekjuskattur
fellur vel að núverandi greiðslu-
fyrirkomulagi tekjuskatts og
þarf ekki að valda ofsköttun í
verðbólgu, þar sem hægt er að
láta tryggðar lágmarkstekjur
(TLT) fylgja verðlagi. Einnig
væri sameinaður tekjuskattur,
tekjuútsvar og tryggingabætur
i slíku einföldu kerfi æskilegt
fyrirkomulag, ef taka á upp
staðgreiðslu tekjuskatts.
FRAMKVÆMD
Á s.l. ári má telja að lífeyrir
fjögurra manna fjölskyldu,
hjóna með tvö börn, hafi þurft
að vera 750.000 krónur. Ef
þessi upphæð yrði tekin sem
tryggðar lágmarkstekjur(TLT),
mætti sundurliða hana þannig
fyrir hvern mánuð:
FV 3 1976
31