Frjáls verslun - 01.03.1976, Síða 29

Skattamálin:
Tekjuskattur
* a
Grein eftir Arna Arnason rekstrarhagfræðing
Núverandi tekjuskattur er í vaxandi mæli talinn óréttlátur og því
óvinsæll skattur. Ástæða þess, að tekjuskatturinn er talinn órétt-
Iátur skattur, er ekki sú, að fyrirtæki greiða í vaxandi mæli engan
tekjuskatt. Skýring þess liggur í því, að afkoma atvinnuveganna
er ekki betri en svo, að lítill liagnaður er eftir til greiðslu tekju-
skatts, þegar aðstöðugjöld, launaskattar og aðrir skattar hafa ver-
ið greiddir.
þjóðarbúsins, þegar stöðvaðar
voru allar loðnuveiðar á
mesta uppgripatímanum.
Að þessu leyti hefur verk-
fallsvopnið snúist í höndum
þeirra, sem því beita, gegn
þeim sjálfum og þeim aðilum,
sem ekki geta haft minnstu
áhrif á lausn slíkrar deilu.
Ábyrgð verkalýðsforingj-
anna er því meiri, þegar í ljós
kemur, að aðeins mjög tak-
markaður fjöldi félagsmanna
þeirra tekur virkan þátt í
kröfugerð og stefnumótun.
# Síðasta vonin
Hér er ekki við neinn ein-
stakan að sakast. Mál hafa
þróast í þennan farveg. Ríkis-
valdið hefur ekki vilja né
mátt til að takmarka verkfalls-
rétt eða samningsfrelsi aðila
vinnumarkaðarins. Stjórn-
málaflokkarnir eru þeim lýð-
ræðislega veikleika háðir að
lúta fjöldasamtökum og vinnu-
veitendur og þjóðarbúið hafa
enga aðstöðu til að standa í
löngum vinnustöðvunum. Við
getum breytt vinnulöggjöfinni
að einhverju leyti, en ekki
þannig að úrslitum ráði. Síð-
asta vonin er sú að almenn-
ingsálitið, afl fólksins, skyn-
semi og ábyrgðartilfinning,
bjargi þessari þjóð frá efna-
hagslegri glötun.
Ellert B. Schram.
íþrótta-
blaðið
Eina íþróttablað
landsins.
Fjallar um íþróttir
og útilíf.
Áskriftasímar:
82300 — 82302
Það óréttlæti, sem felst í nú-
verandi tekjuskatti, er aðallega
fólgið í því, hversu hressilega
fólki með sömu tekjur getur
verið mismunað í skattgreiðsl-
um.
Árni Árnason,
rekstrarhagfræðingur.
MISMUNUNIN
Sú mismunun, sem á sér stað
varðandi tekjuskattinn orsak-
ast af því, að vissa frádráttar-
liði má draga frá tekjum, áður
en þær eru skattlagðar. Sú mis-
munun, sem þessi frádráttur
veldur, er tvenns konar. í
fyrsta lagi er mismunað milli
þeirra, sem geta notið slíks frá-
dráttar, og þeirra, sem geta það
ekki. í öðru lagi er mismununin
fólgin í því, að slíkur frádrátt-
ur nýtist bezt þeim, sem hafa
háar tekjur. Hundrað þúsund
króna vaxtafrádráttur veldur
til dæmis tuttugu þúsund króna
skattalækkun, ef han,n lækkar
tekjur, sem amnars væri greidd-
ur af 20% skattur, en fjörutíu
þúsund króna skattalækkun, ef
hann lækkar tekjur, sem ann-
ars væri greiddur af 40 % skatt-
ur. Einnig gæti slíkur frádrátt-
ur reynzt gagnslaus, ef tekjur
eru það lágar, að á þær er ekki
lagður skattur.
TVÖ DÆMI
Til þess að skýra það, hve
mikil mismunun getur átt sér
stað, mætti taka dæmi um
tvenn hjón, sem hafa sömu
tekjur, eru bæði barnlaus og
ættu því, ef mismunun kæmi
ekki til, að greiða sama tekju-
skatt. Svo er þó ekki. Af fjög-
urra milljón króna tekjum á
s.l. ári greiða önnur hjónin
29,6% eða 1.185.700 krónur í
tekjuskatt en hin 6,6% eða 262.
300 krónur. Skýringin liggur í
mismunandi aðstöðu vegna frá-
dráttarliða.
Hjá fyrri hjónunum vinnur
eiginmaðurinn fyrir öllum tekj-
unum. Þau búa í skuldlausu
eigin húsnæði, þar sem tekjur
og gjöld eru jöfn. Aðrar skuldir
eru éngar. Einu frádráttarlið-
irnir, sem nýtast, eru greiðsla í
lífeyrissjóð og stéttarfélags-
gjald. Hin hjónin geta hins veg-
ar nýtt fjölmarga frádráttarliði.
Eiginkonan vann launað starf
allan daginni Helmingur tekna
hennar er frádráttarbær. Auk
þess greiddi hún í lífeyrissjóð
og keypti sérfræðirit vegna
vinnu sinnar fyrir 20.000 krón-
FV 3 1976
29