Frjáls verslun - 01.03.1979, Blaðsíða 44

En þar sem ríkið stendur að baki lánanna, gegnum
seðlabankann, getur fyrirtæki stofnað til skulda í allt
öðru hlutfalli en þekkist til dæmis í Bandaríkjunum.
Þessi stefna hefur orðið til þess að fyrirtækin hafa
fært út kvíarnar og gróöasjónarmiðið hefur ráðið
ferðinni í fjárfestingum þeirra.
Þar sem bankarnir 12 lána fé til langs tíma, tak-
marka þeir lán sín viö fyrirtæki í örum vexti. Jafnvel
staðbundnir bankar sem lána fyrirtækjum á sínum
svæðum, eru farnir að mynda tengsl við þessa banka
á sama hátt og smærri fyrirtæki ganga til liös við
samsteypurnar.
Fjármálaráðuneytið beitir sér fyrir því að bankarnir
láni aðeins þeim fyrirtækjum sem hafa heppileg áhrif
á efnahaginn. MOF gefur þannig bönkum og öðrum
lánastofnunum góð ráö á sama hátt og MITI ráölegg-
ur og leiðbeinirfyrirtækjunum, en MOF hefur þó betur
afmarkað starfssvið í stjórnkerfinu heldur en MITI.
Forsvarsmönnum viðskiptalífsins og stjórnvöldum
hefur komið saman um ákveönar reglur varðandi
stuðning við ákveðnar greinar t.d. innan iðnaðarins.
Dæmi um það kom upp árið 1971 eftir fyrstu verulegu
hækkun yensins í 20 ár. Mörg fyrirtæki töpuóu, þá
sérstaklega skipaiðnaðurinn sem gengið hafði frá af-
hendingu nýrra skipa á verði erlends gjaldmiðils.
Ríkisstjórnin taldi góða afkomu þessarar atvinnu-
greinar mikilvæga efnahag landsins og ákvað skatta-
fríðindi og hagstæð lán handa þessum fyrirtækjum
sem þannig var ástatt fyrir.
Þá reynir ríkisvaldið með ýmsum aðferðum að
halda verði á rafmagni í lágmarki til að gera rekstur
orkufreks iðnaðar sem stöðugastan. Einnig til að
halda verði á stáli og öðru hráefni niðri. Þá eru í gangi
áætlanir um byggingu orkuvera í samræmi viö þarfir
þungaiðnaðarins.
Með þátttöku sinni í samráðsnefndum ríkis og at-
vinnulífs eiga forystumenn atvinnulífsins auðvelt með
að koma á framfæri skoðunum sínum t.d. varðandi
skattamál. Vilji ríkisvaldsins til að halda útgjöldum í
skefjum hefur leitt til þess að skattaprósentan er mun
lægri en almennt gerist á Vesturlöndum. Uppbygging
42