Frjáls verslun - 01.03.1979, Blaðsíða 47

verkafólkið álítur það sinn hag að fyrirtækinu vegni
vel. Félög eiga náið samstarf hvert við annað og þá
ekki aðeins félög í sömu grein. Launamismunur milli
fyrirtækja er því óverulegur, þó hann þekkist eitthvað.
Samningaviðræður fara fram í öllum fyrirtækjum á
hverju vori. Tekið er tillit til hags viðkomandi fyrir-
tækis, framleiðniaukningar og hækkunar á fram-
færslukostnaði svo nokkuð sé nefnt. Ekki verður
annað sagt en að vinnumarkaðurinn í Japan sé mjög
stöðugur.
Stjórnmálin.
Til þess að ná árangri verða japanskir stjórnmála-
menn að vinna náið með embættismönnunum. Póli-
tískir leiðtogar, eins og Sato fyrrum forsætisráðherra,
sem eitt sinn hafa starfað sem embættismenn eiga
auðveldara með að koma sínu fram vegna þekkingar
sinnar á embættismannakerfinu. Það eru embættis-
mennirnir, en ekki stjórnmálamennirnir, sem þróa
áætlanir um uppbyggingu í fjármálalífinu og iðnaö-
inum. Fjármálaráðuneytið semur fjárlögin og gerir ráð
fyrir 5% möguleika á hækkun vegna pólitísks þrýst-
ings á þinginu. Stjórnmálamennirnir geta breytt fjár-
lögunum en breytingar þeirra eru venjulegast aðeins
lítilsháttar.
Þingmenn verða að treysta á embættismennina um
upplýsingar og þeir vita að velgengni þeirra á stjórn-
málasviðinu ræðst af því hversu vel þeim tekst til í
samstarfinu við embættismennina. Hinir síðarnefndu
vita einnig að framgangur áætlana þeirra ræðst af
góðum samskiptum við stjórnmálamennina. Þar sem
veldi Frjálslynda-demókrataflokksins hefur dvínað
hin síðari ár, hafa embættismenn í ríkari mæli en áður
átt samskipti viö þingmenn stjórnarandstöðunnar.
Líkur eru því fyrir góðu samstarfi milli embættis-
manna og stjórnmálamanna þótt um samsteypustjórn
yrði aö ræða, eða nýr flokkur kæmist í
stjórnaraðstööu.
En hvers vegna hafa embættismennirnir svo mikil
völd? Þar er helsta skýringin þekking þeirra og
ódrepandi áhugi, svo sem áður var rakið. Stjórn-
málamenn geta ekki vænst þess að öðlast þá miklu
sérþekkingu sem embættismennirnir hafa yfir að
ráða.
Ein helsta ástæða þess að Keidanren hefur tekist
vel að halda stjórnmálamönnunum ,,á mottunni" ef
svo má að orði komast, er sú að Keidanren styrkir
stjórnarflokkinn með mikilli fjárhagsaðstoð. (Frjáls-
lynda-demókrataflokkinn síðan 1955). Flokkurinn
verður því mjög háöur Keidanren og „skapar því ekki
vandræði".
Því má hins vegar ekki gleyma aö stjórnmála-
mennirnir einblína ekki síður en embættismennirnir á
hag þjóðarheildarinnar. Þess vegna líta Japanir ekki á
fjárstuðning Keidanren við Frjálslynda-demókrata
sem mútufé heldur sem nokkurs konar tryggingu til
viðhalds stöðugleika í stjórnmálalífinu og þjóðlífinu í
heild.
(Heimild: Harvard Business Review)
mitsubishí
mm if m; ;*r i j? ■ I I • ^ i i i fes' ■ ‘ »1 ( i «i i
L 5 . ' '
45