Morgunblaðið - 20.01.2001, Blaðsíða 35
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 20. JANÚAR 2001 35
nn
ES-samn-
nn sé orð-
því hann
þeirri þró-
dalagsins.
nn geri ef
samning-
verða úr-
Hins vegar
eytingum
hann efist
nokkurn
tt.
ð hægt sé
m. „Hann
efur verið
nnur lönd
m. Þetta á
í banda-
menning,
smál, um-
og tækni-
MU
nar fjallar
en auk
þær. Stef-
amkomu-
og Íslend-
aaðilar að
nir að Ís-
mjög mik-
mur ESB.
um að það
usn varð-
andalagið
rgararétt
gengjum í
borgara-
andalags-
a fulltrúa
a þjónustu
sendiráða, ef viðkomandi land hefur
þar ekki sendiráð.
Ef horft er á Schengen-reglurnar
út frá bandalagsréttinum þá er um
eðlilega þróun að ræða vegna þess
að Schengen-samstarfið fjallar
einkum og sér í lagi um frjálsa för
fólks í bandalagsríkjunum og þar á
meðal Íslandi og Noregi. Schengen-
samkomulagið er geysilega mikil
framþróun og meira heldur en
menn gera sér grein fyrir. Mér
finnst sjálfum að það hljóti að leiða
til breytinga á hugarfari fólks og að
það færi þjóðir saman en um leið er
það stefna ESB að hver þjóð haldi
sínum menningareinkennum og
tungumáli.“
Frelsisákvæðin
veita nýja möguleika
Í formála bókarinnar segir höf-
undur að frelsisákvæðin svonefndu,
þ.e. frjáls vöruviðskipti, frjáls för
launþega, frjáls þjónustustarfsemi,
stofnsetningarréttur og frjálsir
fjármagnsflutningar tilheyri kjarna
Evrópuréttarins og því séu þau
mjög mikilvæg. Almennt megi segja
að frelsisákvæðin feli í sér nýja
möguleika fyrir einstaklinga og lög-
aðila til að nýta sér ýmis réttindi en
reglurnar séu yfirgripsmiklar,
flóknar og margslungnar.
Spurður hvaða nýju möguleikar
þetta eru segir Stefán að hann hafi
meira einblínt á lagareglur og því sé
erfitt fyrir hann að meta hvernig
fyrirtæki notfæri sér frelsið í reynd.
„Mér sýnist þó að þeim hafi tekist
nokkuð vel til. Hitt er alveg öruggt
að aukin þekking og meiri rann-
sóknir á þessum fræðum gefa ennþá
meiri möguleika,“ segir hann.
Varðandi nýja eða athyglisverða
dóma sem gengið hafa í málefnum
fyrirtækja innan fjórfrelsisins segir
Stefán að til dæmis sé gerð ítarleg
grein fyrir nokkrum dómum eins og
til dæmis skaðabótamáli Erlu Mar-
íu Sveinbjörnsdóttur gegn íslenska
ríkinu vegna vanrækslu á að lög-
leiða réttilega EES-reglur. „Áður
voru gengnir dómar í EB um sams
konar mál, meðal annars í svoköll-
uðu Francovich-máli en síðan telur
íslensk kona á sér brotið og hún
höfðar mál gegn íslenska ríkinu. Í
ráðgefandi áliti EFTA-dómstólsins
fylgir hann fordæmi EB-dómstóls-
ins og dæmir ríkið skaðabótaskylt.“
Þá segist Stefán vita að nýtt mál
sé í uppsiglingu, þ.e. að íslenska rík-
ið hafi brotið EES-reglur með því
að hafa haft of lengi í lögum ákvæði
um einokun ríkisins á innflutningi á
áfengi og heildsölu. „Innflytjandinn
sem um ræðir telur að
brotinn hafi verið á sér
réttur eftir að Íslending-
ar gengu í EES og fer nú
í skaðabótamál. Það
reynir því væntanlega
enn á ný á þessar reglur
um bótaábyrgð.“
Skilgreind markmið
Þegar Stefán er í lokin spurður
hver sé afstaða hans sjálfs til inn-
göngu Íslands í Evrópusambandið
og hvort þessi rannsókn hafi breytt
skoðunum hans, segist hann aldrei
hafa myndað sér eindregna skoðun
á aðildinni. „Plúsarnir eru margir
en mínusarnir líka. Ef ég ætti að
velja myndi ég vilja sjá miklu ná-
kvæmari heildarúttekt. Mín skoðun
er sú að vilji menn fara í samninga-
lotu um aðild þá er eins gott að hafa
mjög skilgreind markmið en ekki að
skella sér út í samningana og sjá
síðan hverju fram vindur.“
Hann bætir því við að hann telji
að með rannsóknum af þessu tagi og
enn frekari og dýpri framhalds-
rannsóknum þá muni menn skilja
eðli sambandsréttarins enn betur.
„Þá held ég að menn hljóti að hallast
að minni skoðun um það að menn
eigi að hafa mjög skilgreind mark-
mið.“
SB í
hengi
gum,
Evr-
ur at-
iks-
sama
að
r að
og
um án
aðið/Ásdís
af starfi
Í sé að
la undir
væðinu.
Mikilvægt að
hafa mjög skil-
greind samn-
ingsmarkmið
að íbúar Reykjavíkur verði að gera
sér grein fyrir því að borgin verði að
kosta flutning brautarinnar af sín-
um skatttekjum. Sturla segir að af
þeim tveimur kostum sem eftir eru,
endurgerðum Reykjavíkurflugvelli
samkvæmt gildandi deiliskipulagi
og flutningi til Keflavíkur, sé núver-
andi Reykjavíkurflugvöllur ótvírætt
hagkvæmasti kosturinn af þeim sem
sýndir hafi verið. Nefnir hann í því
sambandi nálægð flugvallarins við
stjórnsýslustofnanir landsins og
þjónustu og stóru sjúkrahúsin. Það
skipti miklu varðandi öryggismál
íbúa landsins, vegna sjúkraflugs og
almannavarnahlutverks Landhelg-
isgæslunnar.
Samgönguráðuneytið hefur nú-
virt kostnaðartölur um umrædda
fimm valkosti. Þar kemur fram að
endurbættur Reykjavíkurflugvöllur
á núverandi stað og flutningur mið-
stöðvar innanlandsflugs á
Keflavíkurflugvöll eru langódýrustu
kostirnir í þeim samanburði, eins og
sést á meðfylgjandi töflu.
Svigrúm til uppbyggingar
atvinnuhúsnæðis og íbúða
Samgönguráðherra og Þorgeir
Pálsson flugmálastjóri kynntu til-
lögur bresku ráðgjafanna British
Aerospace Systems (BAE) og Hall-
dórs Guðmundssonar arkitekts um
landnýtingu á svæði Reykjavíkur-
flugvallar. Þar kemur fram að veru-
legt byggingasvæði myndast á flug-
vallarsvæðinu við flutning
flugvallarstarfseminnar austur fyrir
aðalflugbrautina og mikil uppbygg-
ing viðskipta- og þjónustuhúsnæðis
er möguleg í tengslum við nýja sam-
göngumiðstöð.
Forsendur tillagna þeirra eru að
norðaustur-suðvestur-braut verði
lokað þegar fram líða stundir, í sam-
ræmi við deiliskipulag, en norður-
suður- og austur-vestur-brautirnar
haldist óbreyttar. Flugstarfsemin
flytjist að mestu á austurhluta
svæðisins, á svæðið frá Naut-
hólsvík að Tanngarði neðan
Hringbrautar, og að að-
setur einkaflugs færist
með tíð og tíma á nýjan
flugvöll.
Ráðgjafarnir hafa
skilað þremur tillög-
um sem gera ráð fyr-
ir mismunandi stað-
setningu sam-
göngumiðstöðvar og
flugskýla. Flugstöð
er samkvæmt núgild-
andi skipulagi ætlað-
ur staður syðst á svæð-
inu, við flugskýli
Landhelgisgæslunnar.
Talið er nokkuð þröngt um
samgöngumiðstöð þar
vegna áætlana um aukningu í
innanlandsflugi á næstu árum og
áratugum og það er einnig talinn
löstur á fyrirkomulaginu að þá yrðu
flugskýlin að vera nyrst á svæðinu,
meira inni í borginni. Önnur hug-
myndin er að hafa samgöngumið-
stöð á norðurhluta svæðisins, en þar
þyrfti hún að vera beggja vegna göt-
unnar Hlíðarfótar sem þar á að
koma, og flugstarfsemin gæti þá
verið syðst. Þriðja tillagan, sem
sýnd er á meðfylgjandi mynd, gerir
ráð fyrir að neðsta hæð Hótels Loft-
leiða verði tekin undir flugstöð og
miðstöð fólksflutninga á landi byggð
þar við. Lét flugmálastjóri þess get-
ið að hótelið hefði upphaflega átt að
vera flugstöð Loftleiða.
Allar tillögurnar gera ráð fyrir að
hægt verði að nýta töluvert land
sem nú er innan flugvallargirðingar
til byggingar íbúðar- og atvinnuhús-
næðis. Þannig væri hægt að byggja
60 þúsund fermetra skrifstofuhús-
næði í nágrenni Hótels Loftleiða, 33
þúsund fermetra skrifstofuhúsnæði
í nágrenni háskólasvæðisins og 132
íbúðir og 316 íbúðir með stækkun
íbúðahverfisins í Skerjafirði. Sam-
tals eru þetta tæplega 450 íbúðir
með rúmlega eitt þúsund íbúa og að-
staða fyrir hátt í þrjú þúsund starfs-
menn.
Ráðgjafar Flugmálastjórnar
áætla að með flutningi austur-vest-
ur-brautar út í sjó mætti tvöfalda
íbúðafjöldann. Er það talsvert minni
nýting á landinu en embættismenn
Reykjavíkurborgar hafa gert ráð
fyrir og segir Þorgeir flugmálastjóri
að það helgist af öðrum aðferðum
ráðgjafa Flugmálastjórnar og þeir
séu komnir lengra í sinni vinnu.
Segir Vatnsmýrina ótvírætt hagkvæmasta flugvallarsvæðið
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Sturla Böðvarsson samgönguráðherra og Þorgeir Pálsson flugmála-
stjóri kynntu hugmyndir um uppbyggingu á Reykjavíkurflugvelli.
Sturla segir að aðrir kostir en endurbyggður flugvöllur á núverandi
stað og flutningur innanlandsflugs til Keflavíkur séu ekki raunhæfir.
VERULEGT byggingar-svæði myndast á há-skóla- og Skerjafjarðar-svæðinu samkvæmt
tillögum um nýtt skipulag
Reykjavíkurflugvallar í núver-
andi mynd sem unnar hafa
verið fyrir Flugmálastjórn
og mikil uppbygging við-
skipta- og þjónustuhús-
næðis er möguleg í
tengslum við nýja
samgöngumiðstöð.
Sturla Böðvarsson
samgönguráðherra
segir að aðrir kostir
en endurbyggður
Reykjavíkurflugvöll-
ur á núverandi stað
og flutningur mið-
stöðvar innanlands-
flugs til Keflavíkurflug-
vallar séu ekki raunhæfir.
Telur hann Reykjavíkur-
flugvöll í Vatnsmýrinni ótví-
rætt hagkvæmustu lausnina.
Samgönguráðuneytið og Flug-
málastjórn boðuðu til blaðamanna-
fundar í gær vegna umræðna um
þær fimm tillögur um staðsetningu
Reykjavíkurflugvallar í framtíðinni
sem borgarstjóri kynnti fyrr í vik-
unni vegna atkvæðagreiðslu meðal
borgarbúa í mars. Einnig voru
kynntar tillögur ráðgjafa Flugmála-
stjórnar um fyrirkomulag flugvall-
arstarfseminnar austan aðalflug-
brautar Reykjavíkurflugvallar.
Reykvíkingar verða
að borga kostnaðinn
Sturla Böðvarsson ítrekaði á
fundinum fyrri ummæli sín um að
aðallega væri um að ræða tvo kosti,
Reykjavíkurflugvöll endurbyggðan
á núverandi stað eða að flytja mið-
stöð innanlandsflugs til Keflavíkur-
flugvallar. Segir hann að ráðuneytið
og Flugmálastjórn leggist gegn
hugmyndum um byggingu nýs flug-
vallar í Vatnsleysustrandarhreppi,
sunnan Hafnarfjarðar, vegna þess
hversu nálægt hann sé Keflavíkur-
flugvelli. Það sé óraunhæfur kostur
og ekki á dagskrá samgönguráðu-
neytisins að leggja fjármagn í slíka
framkvæmd. Ráðherra segir að
flugvöllur á Lönguskerjum sé
skemmtileg framtíðarhugmynd sem
ekki komist á dagskrá á næstu ár-
um.
Ráðherra segir að ef flytja eigi
austur-vestur-flugbraut Reykjavík-
urflugvallar út í Skerjafjörð, en
þann kost nefnir hann Lönguskerja-
leið hina minni, þurfi að tryggja að
sú framkvæmd komist í gegnum
umhverfismat til þess að hún sé
raunhæfur valkostur. Þá segir hann
Tillaga
að nýju skipu-
lagi flugvallarsvæðisins í
svipaðri mynd og nú er.
Flugmálastjórn
Í einni hugmynd ráðgjafa og arkitekta er gert ráð fyrir flugstöð og
samgöngumiðstöð í og við Hótel Loftleiðir, auk almenns skrifstofu- og
viðskiptahúsnæðis. Flugstöðin yrði á fyrstu hæð hótelsins og í gler-
skála út frá henni en samgöngumiðstöðin þar til hliðar.
!
"#$!##!#
Nýtt byggingarsvæði
innan vallargirðingar