Morgunblaðið - 14.02.2001, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 MIÐVIKUDAGUR 14. FEBRÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
ALLIED EFA hefur keypt 98,56%
hlut í Kísiliðjunni í Mývatnssveit af
ríkinu og Celite Corporation fyrir
um 130–40 milljónir króna. Hlutafé
Kísiliðjunnar var að 51% hluta í
eigu ríkisins og Celite átti 48,56%,
en 0,44% eru í eigu 18 sveitarfélaga
á Norðurlandi. Þeim hefur verið
boðið að ganga inn í tilboðið. Nýir
eigendur hyggjast stofna félagið
Promeks á Íslandi um kaup á Kís-
iliðjunni og eiga þar og reka kís-
ilduftverksmiðju. Starfsmönnum
Kísiliðjunnar var kynnt þessi
breyting á eignarhaldi verksmiðj-
unnar á fundi í gær.
Valgerður Sverrisdóttir, iðnað-
ar- og viðskiptaráðherra, sagði á
blaðamannafundi á Hótel Reynihlíð
síðdegis í gær að hún væri bjartsýn
á að með þessum breytingum sem
nú yrðu myndu skapast tækifæri til
atvinnuuppbyggingar í Mývatns-
sveit og að það myndi eflaust skipta
svæðið meira máli en núverandi
vinnsla í Kísiliðjunni.
Fram kom á fundinum að fram-
tíðarhorfur í kísilgúrframleiðslu í
Mývatnssveit væru tvísýnar að
mati eigenda, rekstrarafkoma hefði
ekki verið viðunandi í nokkur ár og
vegna vaxandi tilkostnaðar og
nýrrar tækni væru ekki sömu for-
sendur fyrir starfsemi verksmiðj-
unnar.
Allied EFA er fyrirtæki í eigu
EFA (Eignarhaldsfélagið Alþýðu-
bankinn) og Allied Resource Corp-
oration, en tilgangur þess er m.a.
að fjárfesta í framleiðslufyrirtækj-
um á sviði orkufreks iðnaðar, efna-
iðnaðar og endurvinnsluiðnaðar á
Íslandi. Félagið áformar að byggja
og reka kísilduftverksmiðju í Mý-
vatnssveit. Gylfi Arnbjörnsson, for-
maður stjórnar Allied EFA, sagði
að framleiðsluferlið byggðist á
svipuðum grunni og núverandi
starfsemi Kísiliðjunnar og starfs-
mannafjöldinn við framleiðsluna
yrði svipaður.
Ákvörðun um kísilduftverk-
smiðjuna tekin næsta sumar
Framleiðsla kísildufts byggist á
nýlegum einkaleyfum, en dóttur-
félag Allied EFA, Promeks ASA,
rekur tilraunaverksmiðju í Norður-
Noregi í þeim tilgangi að prófa
vinnsluferlið og gæði framleiðsl-
unnar. Áform eigenda Promeks um
uppbyggingu fyrirtækisins eru í þá
veru að byggja og reka nokkrar
kísilduftverksmiðjur. Verði niður-
staða á hagkvæmni verksmiðjunn-
ar í Noregi jákvæð skuldbindur
Promeks sig til að reisa næstu
verksmiðju á lóð Kísiliðjunnar. Þá
verður einnig skipuð viðræðunefnd
milli Allied EFA og iðnaðarráðu-
neytisins um frekari uppbyggingu
félagsins hér á landi. Ríkisstjórn
Íslands hefur þegar samþykkt að
andvirði eignarhluta ríkisins í Kís-
iliðjunni, um 60–70 milljónir króna,
renni til uppbyggingar í Mývatns-
sveit.
Áform Promeks á Íslandi eru
þau að framleiða kísilgúr að fengnu
nýju námaleyfi til loka ársins 2004
með möguleika á framlengingu í
allt að tvö ár. Það verður gert til að
tryggja samfellda atvinnu í sveit-
arfélaginu. Þá hafa Allied EFA og
Celite gert með sér samkomulag
um að söluskrifstofa síðarnefnda
félagsins á Húsavík muni áfram
selja kísilgúr frá Kísiliðjunni.
Ákvörðun um byggingu kísilduft-
verksmiðjunnar verður tekin í
ágúst á næsta ári og ef af verður
mun hún verða byggð árið 2003 og
rekstur hennar hefjast árið 2004.
Gylfi sagði að ef áform um upp-
byggingu kísilduftverksmiðjunnar
gengju eftir yrði aðeins hluti af nú-
verandi mannvirkjum notaður.
Hann nefndi að miklu máli skipti að
fyrir hendi væri vel þjálfað starfs-
fólk sem hefði þekkingu á vinnsl-
unni, en við verksmiðjuna myndu
starfa 40–50 manns. Hann sagði
allt opið í þeim efnum að reka tvær
verksmiðjur í Mývatnssveit yrðu
aðstæður með þeim hætti eftir
nokkur ár að slíkt þætti hagkvæmt.
Aðstæður á mörkuðum væru slæm-
ar um þessar mundir hvað kísilgúr-
inn varðar, en það gæti breyst á
næstu árum.
Bruno Van Herpen, stjórnar-
maður í Kísiliðjunni og yfirmaður
Evrópudeildar World Minerals
Inc., sagði ástæðu þess að félagið
vildi draga sig út úr rekstrinum
m.a. þá að hann hefði ekki gengið
sem skyldi síðustu ár, verð á kís-
ilgúr farið lækkandi, markaðir
væru erfiðir og félagið hefði tapað
peningum. Hann taldi fyrirhugaðar
breytingar á starfseminni til góða,
tækifæri sköpuðust til að koma
nýrri framleiðslu á markað og
byggja verksmiðjuna upp á nýtt
með betri tækjum en fyrir eru þar
nú.
Mikilvægt að fá nýtt
fjármagn inn á svæðið
Gunnar Örn Gunnarsson, fram-
kvæmdastjóri Kísiliðjunnar, sagð-
ist fagna breytingunum, það væri
ánægjulegt ef fyrsta kísilduftverk-
smiðjan á Íslandi yrði reist í Mý-
vatnssveit auk þess sem í framhald-
inu yrði hugað að frekari upp-
byggingu iðnaðar í sveitinni.
Stjórnarmenn í Kísiliðjunni sem
sátu fundinni tóku í sama streng.
Þannig sagði Hreiðar Karlsson
stjórnarformaður að við þessi
kaflaskipti í sögu verksmiðjunnar
væri farsælast að horfa til framtíð-
ar. „Við trúum því að þessi stefna
sem nú hefur verið tekin verði
heillarík þegar til framtíðar er lit-
ið,“ sagði hann. Sigurjón Bene-
diktsson stjórnarmaður sagði að
Kísiliðjan væri nú að aðlaga sig nýj-
um og breyttum aðstæðum og hann
vonaði að Þingeyingar bæru gæfu
til að nýta sér þær. Örlygur Hnefill
Jónsson stjórnarmaður fagnaði því
að andvirði sölu verksmiðjunnar
yrði notað í heimabyggð, mikilvægt
væri að byggja upp nýja starfsemi
og fá inn á svæðið nýtt fjármagn.
Fjárfesta í auðlind
og mannauði
Sigbjörn Gunnarsson, sveitar-
stjóri í Skútustaðahreppi, sagðist
fagna þeim breytingum sem fram-
undan væru, en að hans mati hefði
eignarhald á Kísiliðjunni á margan
hátt tafið fyrir framþróun, það
hefði verið þungt í vöfum og inn-
lendir og erlendir eigendur þess
ekki alltaf verið samstiga. Af þess-
um sökum hefði lítið verið gert í
verksmiðjunni, ástandið verið
óbreytt um skeið. Menn hefðu ekki
horft á eitthvað nýtt varðandi
reksturinn.
„Mér þykir merkilegt í þessu
máli að hér koma fjársterkir aðilar
og ætla að fjárfesta verulega á
hæsta byggða bóli landsins. Þeir
eru að fjárfesta í auðlind sem hér er
fyrir hendi og ekki síður í þeim
mannauði sem fyrirfinnst í þessu
samfélagi, starfsmönnum Kísiliðj-
unnar sem kunna til verka. Að
mínu mati er þetta mikil upphefð
fyrir Mývatnssveit,“ sagði Sig-
björn.
Ríkið og Celite Corporation selja Allied EFA Kísiliðjuna í Mývatnssveit
Morgunblaðið/Kristján
Valgerður Sverrisdóttir, iðnaðar- og viðskiptaráðherra, kynnir starfs-
fólki Kísiliðjunnar og sveitarstjórnarmönnum Skútustaðahrepps söl-
una á Kísiliðjunni til Allied EFA á fundi á Hótel Reynihlíð í gær.
Gunnar Örn Gunnarsson, framkvæmdastjóri Kísiliðjunnar, í ræðustól.
Við borðið sitja Gylfi Arnbjörnsson, framkvæmdastjóri Eignarhalds-
félagsins Alþýðubankans, Valgerður Sverrisdóttir iðnaðarráðherra
og Hreiðar Karlsson, fráfarandi formaður stjórnar Kísiliðjunnar.
Áform uppi um að reisa
kísilduftverksmiðju
Andvirði eignarhlutar ríkisins
notað til uppbyggingar á svæðinu
VIÐRÆÐUR um kaup Eignar-
haldsfélagsins Alþýðubankans á
Kísiliðjunni við Mývatn hafa staðið
um nokkurra ára skeið. Félagið
skoðaði í samvinnu við bandaríska
áhættufjárfestingarfélagið Allied
Resource Corporation að reisa
verksmiðju sem framleiddi kís-
ilduft á Reykjanesi, en einnig
sýndi félagið því áhuga að breyta
verksmiðjunni við Mývatn í verk-
smiðju sem framleiddi slíka vöru.
Viðræður hófust fyrst árið 1998
milli iðnaðarráðuneytisins og Al-
lied Efa, sem er að 40% hlut í eigu
Eignarhaldsfélagsins Alþýðu-
bankans hf. og að 60% í eigu
bandaríska áhættufjárfestingafyr-
irtækisins Allied Resources Corp.,
um kaup fyrirtækisins á 51% hlut
ríkisins í Kísiliðjunni við Mývatn.
Viðræðunum var slitið haustið
1998 en þær teknar aftur upp fyrri
hluta árs 1999 á þeim grundvelli,
að Allied Efa hæfi framleiðslu á
kísildufti samhliða vinnslu á kís-
ilgúr. Haft var eftir Finni Ingólfs-
syni þáverandi iðnaðarráðherra
að kaup Allied Efa á Kísiliðjunni í
Mývatnssveit gætu verið ákjósan-
legur kostur fyrir sveitina. Leitað
yrði leiða til að tryggja að rekstur
Kísiliðjunnar gæti haldið áfram og
það væri vilji til þess.
Þá var haft eftir Gylfa Arn-
björnssyni, framkvæmdastjóra
EFA, að ekki væri útilokað af
hálfu fyrirtækisins að taka hug-
mynd um samhliða vinnslu kísil-
gúrs og kísildufts til greina.
Þegar um málið var fjallað á
sínum tíma kom fram hjá Gylfa að
EFA og bandaríska áhættu-
fjárfestingarfélagið Allied Re-
source Corporation ættu meiri-
hlutann í norska kísilduft-
fyrirtækinu Promeks. Norska
fyrirtækið byggi að einkaleyfi á
nýrri aðferð við úrvinnslu á kís-
ildufti, en langmesti framleiðslu-
kostnaðurinn fælist í mikilli orku-
þörf.
Kaupin á Kísiliðjunni við Mývatn
Viðræður um
kaupin hófust 1998
ÁRÁSUM á lögreglumenn við
skyldustörf hefur fjölgað að mati
Geirs Jóns Þórissonar, yfirlögreglu-
þjóns í Reykjavík. Það á jafnt við um
þá sem veita mótspyrnu við hand-
töku og áhorfendur sem ákveði að
blanda sér í málin.
Þá telur Geir Jón að ofbeldið sé
orðið harkalegra og algengara sé að
menn
beiti eða ógni með vopnum við rán
og aðra glæpastarfsemi. „Lögreglu-
menn eru oft í stórhættu, það verður
að segjast alveg eins og er.“
Geir Jón segir að lögreglumenn
beri á sér kylfur og varnarúða sem
þeir geta beitt ef þeir lenda í átökum.
Þá bera þeir handjárn. Hann segir
lögregluna ekki hafa íhugað sérstak-
lega að auka við útbúnaðinn.
Á sunnudagsmorgun slösuðust
tveir lögreglumenn í átökum í húsi í
Breiðholti. Geir Jón segir að tilkynn-
ing hafi borist um hávaða frá húsinu.
Hins vegar kom í ljós að þarna höfðu
fimm menn ráðist á húsráðanda og
veitt honum áverka í andliti. Lög-
reglan hefði ekki verið þessu viðbú-
in. Lögreglumennirnir sem komu
fyrstir á staðinn lentu í hörðum átök-
um innandyra og slösuðust báðir áð-
ur en þeir náðu að hafa árásarmann-
inn undir. Liðsauki barst þó
fljótlega.Geir segir að lögreglu-
mennirnir hafi ekki getað beitt varn-
arbúnaði í þessu tilfelli.
Báðir lögreglumennirnir hafa snú-
ið aftur til starfa.
Geir Jón Þórisson
yfirlögregluþjónn
Árásum
á lögreglu-
menn
fjölgað
SVONEFNDUR tennisstjörnuorm-
ur var farinn að hafa áhrif á tölvu-
póstkerfi fyrirtækja hér á landi í
gær. Að sögn Friðriks Skúlasonar,
sérfræðings á sviði tölvuvarnarfor-
rita, fékk eitt íslenskt fyrirtæki send
3 þúsund skeyti í gær sem innihéldu
þessa tölvuveiru. Veirunnar varð
fyrst vart á mánudag í Bandaríkj-
unum en óvíst er hvar upprunalegur
sökudólgur er búsettur. Veiran, eða
ormurinn, sem breiddist nokkuð
hratt út um heim, lýsir sér í því að
viðhengi kemur í tölvupósti til þeirra
sem eru með Microsoft Outlook
kerfi, þar sem sagt er að mynd fylgi
af rússnesku tennisstjörnunni Önnu
Kournikovu. Ef reynt er að opna
skjalið dreifir ormurinn sér áfram til
allra á netfangalistanum í Outlook.
Friðrik segir að öll þessi skeyti
hafi borist frá erlendum aðilum en
umrætt ónefnt fyrirtæki sé í miklum
samskiptum við erlenda aðila. Frið-
rik segir að að öðru leyti hafi orms-
ins lítt orðið vart hér á landi. Hann
segir mikla umfjöllun fjölmiðla hafa
valdið því að tölvunotendur séu varir
um sig
Tölvupóstsendingarnar til ís-
lenska fyrirtækisins, sem Friðrik
segist ekki geta greint frá hvert er,
urðu til þess að hægja á póstkerfi
fyrirtækisins en vefþjónn stóðst
álagið. Unnt var að hreinsa orminn
úr tölvupóstkerfinu og hlaust enginn
skaði af, að sögn Friðriks.
Hann segist búast við að orma-
sendingarnar verði gengnar yfir í
dag, það sé eðli slíkra orma.
Tennisstjörnuorminum hefur ver-
ið líkt við ástarorminn sem breiddist
út um tölvukerfi jarðarbúa í fyrra og
talið að hafi sýkt um 15 milljónir
tölva. Munurinn er þó sá að ástar-
ormurinn var skilgreindur skaðlegur
en tennisstjörnuormurinn valdi að-
allega óþægindum og truflunum.
Eitt fyrirtæki
fékk 3 þúsund
„orma“
Tölvuveira
♦ ♦ ♦