Morgunblaðið - 14.02.2001, Blaðsíða 38

UMRÆÐAN
38 MIÐVIKUDAGUR 14. FEBRÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Í Morgunblaðinu 2.
desember var fjallað
um „fjölnota“ íþrótta-
hús og hugmyndir
Reykvíkinga um slíkt
hús. Þar var haft eftir
Ragnari Erni Péturs-
syni, „staðgengli
íþrótta- og tómstunda-
fulltrúa Reykjanesbæj-
ar“, að Reykjaneshöllin
(sem er yfirbyggður
fótboltavöllur þar í bæ )
væri jafnan þéttsetin
frá morgni til kvölds.
Vafasamar
upplýsingar
Þessar upplýsingar
komu á óvart enda flestum ljóst að
nýting hússins hafði verið mun minni
en menn höfðu gert sér vonir um,
einkum þó yfir sumarið.
Gárungar töluðu um að helsta
hreyfingin sem menn yrðu varir við
væri hreyfingin á flettiskiltinu fram-
an á húsinu. Þess vegna bað ég bæj-
arstjóra að afla uppýsinga um raun-
verulega notkun.
Á bæjarstjórnarfundi 19. des. kom
svar frá Ellerti Eiríkssyni bæjar-
stjóra.
Þar kom fram að heildarnotkun á
tímabilinu 10. janúar til 30. sept hefði
verið 3.087,5 klst. Það þurfti ekki
tölu glöggan mann til að sjá að það
gat ekki staðist. Hér er um 260 daga
að ræða og því hefði
húsið þurft að vera í
tæplega 12 tíma leigu
hvern einasta dag ef
tölur bæjarstjórans
væru réttar. Ég hvatti
því til að þetta yrði
kannað nánar og leið-
rétt. Þrátt fyrir það
kom engin leiðrétting
og yfirlýsingin um að
húsið „væri jafnan
þéttsetið frá morgni til
kvölds“ var látin
standa. Staðarblöðin
sáu ekkert athugavert
við þetta. Víkur-fréttir
greindu athugasemd-
arlaust frá rúmlega
þrjú þúsund leigutímum, þrátt fyrir
að „blaðamaður“ þeirra hafi verið á
fundinum þegar bent var á að töl-
urnar gætu ekki staðist. Suðurnesja-
fréttir sem gefnar eru út af sjálf-
stæðismönnum hér í bæ þögðu
þunnu hljóði.
Krafa um endurskoðun
Nú voru góð ráð dýr. Staðgengill
íþrótta- og tómstundafulltrúa fer
með fleipur og bæjarstjóri gefur upp
kolrangar tölur, bæjarbúar blekktir.
Hvað var til ráða til að knýja fram
sannleikann um notkun hússins.
Á bæjarstjórnarfundi 2. janúar
sýndi ég fram á að ef sú mikla notk-
un, sem upp var gefin, væri rétt
vantaði verulega á að uppgefnar
leigutekjur væru réttar. Þær námu
rúmum 10 milljónum. Það var langt
undir því sem ætla mætti miðað við
rúma þrjú þúsund tíma. Ég krafðist
þess að endurskoðandi bæjarins
kannaði hvar pottur væri brotinn.
Bannsettar tölvurnar
Í skýrslu endurskoðanda kemur
fram að ekkert var að meðferð fjár-
muna, enda aldrei uppi grunur um
slíkt. Þetta var hins vegar gert til að
knýja fram réttar upplýsingar. Í ljós
kom líka að sá tímafjöldi sem húsið
hafði verið leigt hafði verið tvöfald-
aður. Húsið hafði aðeins verið í hálfri
notkun á þessu tímabili. Að sjálf-
sögðu er mistökum í tölvu kennt um
en hvorki „staðgengillinn“ né bæjar-
stjórinn áttuðu sig á svo stórri
skekkju. Þeir héldu að almenningi
kolröngum upplýsingum. Það kom á
daginn að sá mikli fjöldi sem „stað-
gengill íþrótta- og tómstundafulltrúa
Reykjanesbæjar“ sagði frá í Mbl. 2.
des. var aðeins sýndarveruleiki
byggður á galla í tölvuforriti og átti
lítið skylt við þann raunveruleika
sem við hin lifum í. Vissulega er oft
hentugt að skýla sér á bak við mistök
í tölvu og sjálfsagt er það rétt að um
einhver tölvumistök hafi verið að
ræða. Það ber hins vegar ekki vott
um mikla innsýn í þá starfsemi sem
fram fer í Reykjaneshöllinni ef menn
sem ábyrgir eru fyrir rekstrinum sjá
ekki mun á því hvort leigðar hafi ver-
ið tæpar 12 klst á dag allt tímabilið
eða að jafnaði hafi verið um hálfa nýt-
ingu að ræða. Hvort húsið sé „þétt-
setið frá morgni til kvölds“ á hverjum
degi eða aðeins annan hvern dag. Að
átta sig ekki á slíkum mistökum ber
ekki vott um mikla tilfinningu stjórn-
enda fyrir þeim rekstri sem þeir eiga
að bera ábyrgð á.“
Ekki beðist
afsökunar
Eftir að sannleikurinn hafði verið
knúinn fram hefði mátt búast við því
að bæjarstjóri bæðist afsökunar á
mistökunum. Að hann bæðist afsök-
unar á að hafa haldið fram kolröng-
um upplýsingum og ekki leiðrétt
þrátt fyrir ábendingar. Einnig hefði
mátt koma afsökunarbeiðni frá stað-
gengli íþrótta- og tómstundafulltrúa
fyrir að hafa séð tvöfalt þegar hann
skoðaði notkunina á húsinu. Það
hefði líka mátt búast við því að bæj-
arstjóri léti bóka leiðréttingu. Þá
hefði hann verið meiri maður, en svo
var þó ekki.
Sem minnst átti að láta bera á
sannleikanum, enn átti að láta fólk
trúa þeim röngu upplýsingum sem
settar höfðu verið fram. Í fundar-
gerð segir aðeins „Til máls tók Ellert
Eiríksson er lagði fram svar við fyr-
irspurn Jóhanns Geirdal frá fundi
bæjarstjórnar 2. janúar s.l. v/leigu á
sal Reykjaneshallarinnar ásamt
greinargerð Guðmundar Kjartans-
sonar endurskoðanda bæjarsjóðs.“
Hið „óháða og sjálfstæða frétta-
blað“, Víkur-fréttir, taldi heldur ekki
ástæðu til að bæjarbúar vissu af því
að staðgengill íþrótta- og tóm-
stundafulltrúa hafði séð tvöfalt þeg-
ar hann mat notkunina og að hvorki
hann né bæjarstjóri virtust hafa
hugmynd um hvað var að gerast í
húsinu. Það var ekki einu sinni haft
fyrir því að geta þess að leiðrétting
hefði komið fram.
Suðurnesjafréttir þögðu enn
þunnu hljóði, leiðrétting á rang-
færslum gæti varpað skugga á goð-
sögnina miklu um fjölnota íþrótta-
húsið í Reykjanesbæ.
Hættulegt fyrir
lýðræðið
Þegar í ljós kemur að tveir af
æðstu yfirmönnum í opinberri
stjórnsýslu hafa veitt rangar upplýs-
ingar, þegar ekkert er gert til að
leiðrétta vitleysuna þegar sannleik-
urinn kemur í ljós, þegar fjölmiðlar á
staðnum bregðast því hlutverki sínu
að koma réttum upplýsingum til al-
mennings og hylma í raun þannig yf-
ir með hinu opinbera valdi, þá er lýð-
ræðið í hættu.
Í ljósi þess að það sé lýðræðislegri
umræðu fyrir bestu að hafa það sem
sannara reynist, en ekki aðeins það
sem hljómar betur, tel ég nauðsyn-
legt að greina frá þessu á þessum
vettvangi.
Hafa ber það er
sannara reynist
Jóhann
Geirdal
Íþróttahús
Þessar upplýsingar
komu á óvart, segir
Jóhann Geirdal, enda
flestum ljóst að nýting
hússins hafði verið mun
minni en menn höfðu
gert sér vonir um.
Höfundur er oddviti
Samfylkingarinnar í Reykjanesbæ.
MÉR finnst eðlilegt og sjálfsagt
að ég hefji skrif mín á því að kynna
mig og segja stuttlega frá því sem ég
hef verið að gera síðustu ár. Ég er
menntaður íþróttakennari og kenn-
ari og starfaði sem slíkur í 14 ár eða
til ársins 1998 í mjög góðum gagn-
fræðaskóla í Reykjavík með sérlega
duglegu og góðu samstarfsfólki. Ég
var einn af þeim kennurum sem leið
vel í kennslu en gat ekki fjölskyld-
unnar vegna ,,bara“ verið kennari,
en var svo heppinn að geta drýgt
tekjurnar með íþróttaþjálfun og náð
að framfleyta mér og mínum. Þannig
var því ekki varið með alla, það kom
oft fyrir að ég horfði upp á, að margir
af starfsfélögum mínum áttu ekki
fyrir matarmiðum þegar leið að
mánaðamótum.
Von sem brást!
Lengi vel bar ég þá von í brjósti að
laun kennara hækkuðu, að nú væri
tími kennara kominn, eða næst,
eða… Ég tala nú ekki um 1997 þegar
maður fann að öll þjóð-
in stóð að baki kennur-
um og nú síðast um
áramótin 2001. Mig
langar að byrja á að
rifja upp ,,verkfallið“
1997 sem stóð í einn
dag. Eiríkur Jónsson
stýrði baráttunni og
lagði fram kröfur kenn-
ara sem mig minnir að
hafi verið uppá 40%–
60%, sem mér og fleir-
um fannst mjög eðlileg-
ar. Hvað gerist? Verk-
fallið var varla hafið
þegar forysta kennara
leggur fram lágmarks-
tilboð, í því fólst m.a.
eftirgjöf á umsömdum frídögum. Því
var svarað með gagntilboði samn-
inganefndar sveitarfélaganna sem
var lægra en lokaboð kennara, sem
var þó samþykkt. Í kjölfar þessa
samnings, kom í ljós að kennarar á
Álftanesi sættu sig ekki við þessa
aumkunarverðu samn-
inga og fengu, án mjög
mikillar fyrirhafnar,
umtalsverðar kjara-
bætur. Álftanes-samn-
ingarnir voru síðan
notaðir sem viðmiðun
um allt land. Þarna
hefði forystan auðvitað
átt að sjá sóma sinn í að
segja af sér og hleypa
einhverju dugandi fólki
að.
Aukinn vinnutími
= bætt kjör
Nú gerist það í
kringum sl. jól og ára-
mót að Guðrún Ebba,
hægri hönd Eiríks, fer af stað til að
semja um laun kennara. Það koma
öðru hverju fréttir í fjölmiðlum um
að allt gangi rosalega vel og allir séu
rosalega jákvæðir, það sé verið að
beita nýrri samningatækni. Hvað
gerist? Guðrún Ebba er ekki að
semja um laun, hún er að selja eða
jafnvel gefa vinnutíma kennara sem
var nægur fyrir og var klárlega ekki
það sem þurfti að hrófla við. Af því
tilefni finnst mér fróðlegt að rifja
upp umræðuna um vinnutíma kenn-
ara 1997 þegar nefnd frá KÍ og
menntamálaráðuneytinu fór til
Norðurlandanna m.a. til að fá sam-
anburð á vinnutímanum. Eiríkur og
félagar koma heim sigri hrósandi og
birta töflur og gröf sem sýna að ís-
lenskir kennarar kenna jafnmarga
tíma og nágrannar okkar og jafnvel
fleiri. Hver er þá staðan nú þegar
búið er að bæta við 10–12 starfsdög-
um á ári?
Hvorum megin
við borðið?
Ég velti því fyrir mér hvað gerist
hjá launuðum starfsmönnum kenn-
ara sem semja ítrekað illilega af sér.
Fara síðan út í skólana með hálf-
kveðnar vísur um að þetta eða hitt
megi ekki segja því að þá séu rauðu
strikin brotin hjá ,,ASÍ-félögum og
Samtökum atvinnulífsins“. Kennar-
ar eigi ekki að taka þetta alvarlega
með dagana, viðveruna o.fl., það sé
ekki allt sem sýnist. Bregðast síðan
hin verstu við þegar kennarar vog-
uðu sér að gagnrýna samningana og
leita skýringa. Toppur óheilindanna
var þegar forystan skynjaði óánægj-
una hjá stéttinni með samninginn, þá
kemur Guðrún Ebba fram í fjölmiðl-
um og biður Guð að hjálpa þessu
fólki ef það felli samningana og lætur
að því liggja að þá sé sjálfgefið að
kennarar lendi í verkfalli, sem alls
ekki er sjálfgefið. Ákvörðun um
verkfall er sjálfstætt ákvörðunarefni
stéttarinnar sjálfrar, ef allt um þrýt-
ur. Mig langar að hnýta því hér við
að framhaldsskólakennarar mega
vera stoltir af Elnu Katrínu sem
stýrði þeim í gegnum tveggja mán-
aða grjóthart verkfall þar sem eng-
inn í þjóðfélaginu virtist hafa nokkr-
ar áhyggjur af því sem var að gerast.
Elna Katrín gerði sér grein fyrir að
hún hafði umboð til að semja um laun
en ekki vinnutíma síns fólks og stóð
sig eins og hetja.
Vandasamt starf
Því hefur lengi verið haldið fram
af þeim sem þekkja ekki til starfsins
að kennarar hafi það svo gott vegna
þess að fríin séu svo mörg og löng,
vinnudagurinn stuttur o.fl. o.fl.,
þetta virðist að einhverju leyti hafa
síast inn í hugarheim starfsfólks
kennara og jafnvel einstakra kenn-
ara. Ég get sagt ykkur, kæru fyrr-
verandi starfsfélagar, að þetta er
fjarri lagi. Það starf sem þið innið af
hendi er eitt vandasamasta og erf-
iðasta starf sem nokkur maður getur
lagt fyrir sig. Kennarar þurfa alla
daga, allan daginn að vera á blá-
tánum hvað varðar aga. Undirbún-
ingur fyrir kennsluna þarf að vera
fullkominn, þú getur sjaldan eða
aldrei verið algjörlega þú sjálfur.
Starfið tekurðu alltaf með þér heim,
áhyggjurnar af Nonna og Stínu.
Hvað sé til ráða vegna barns sem
augljóslega á við félagsleg vandamál
að stríða, er í vandræðum með nám-
ið, skólasóknina og fjölskylduna? Í
dag er ég sjómaður með góða af-
komu og er kominn heim úr
vinnunni, þegar vinnunni lýkur laus
undan amstri dagsins. Ég er kominn
heim, áhyggjulaus og glaður, kraft-
urinn fer í að sinna eigin fjölskyldu
og njóta samvista með henni.
Að endingu velti ég því fyrir mér
sem foreldri, hvernig skólinn getur
starfað fullur af óánægðu starfsfólki.
Árangur skólans veltur fyrst og síð-
ast á hæfni, starfsánægju og sam-
starfi kennara með nemendum. Við
hverju má búast á næstu árum, þeg-
ar rúmlega 40% kennara höfnuðu
nýgerðum kjarasamningum? Ekki
veit ég hversu mörg prósent það eru
sem sögðu JÁ, eingöngu vegna
hræðsluáróðurs forystunnar og ótta
við að vera í verkfalli þegar stóri
VISA-reikningurinn kæmi. Mig
grunar að þeir hafi verið margir.
,,Forysta“ kennara hvað?
Gunnar Örn
Gunnarsson
Kennsla
Árangur skólans
veltur fyrst og síðast,
segir Gunnar Örn
Gunnarsson, á hæfni,
starfsánægju og
samstarfi kennara
með nemendum.
Höfundur er fyrrverandi kennari.
S I G T Ú N I
Rifjaðu upp ljúfar
minningar!
við arineld,
góðan mat,
góða þjónustu
og ljúfa tónlist á
Borðapantanir í síma 568 9000
Gunnar Páll leikur fimmtud.,
föstud. og laugardag
frá kl. 19.15 til 23.00.
Fyrir hópa aðra daga.