Morgunblaðið - 24.02.2001, Blaðsíða 57

MINNINGAR
56 LAUGARDAGUR 24. FEBRÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Klara Tryggva-dóttir fæddist á
Hólum í landi Hauks-
staða í Vopnafirði 7.
febrúar 1908. Hún
lést á Sjúkrahúsinu á
Húsavík 13. febrúar
síðastliðinn. Foreldr-
ar hennar voru hjón-
in Kristrún Sigvalda-
dóttir, f. 25. mars
1872 í Kelduneskoti í
Kelduhverfi, d. 1.
október 1931, og
Tryggvi Helgason, f.
29. febrúar 1872 á
Skútustöðum í Mý-
vatnssveit, d. 30. desember 1963.
Klara var yngst sex systkina, sem
öll eru látin. Þau voru, í aldursröð:
Helgi, Sigvaldi (dó ungur), Guð-
rún, Ólafur og Halldóra.
Hinn 9. júní 1934 giftist Klara
eftirlifandi eiginmanni sínum,
Ísak Sigurgeirssyni, f. 9. maí 1910
á Hóli í Kelduhverfi. Foreldrar Ís-
aks voru Sigurgeir Ísaksson, f. 23.
nóvember 1860 á Auðbjargarstöð-
um í Kelduhverfi, d. 16. október
1949, og kona hans Ólöf Jakobína
Sigurbjörnsdóttir, f. 20. nóvember
1873 á Eyvindarstöðum í Keldu-
hverfi. Barn Klöru og Gunnars
Runólfssonar frá Böðvarsdal í
Vopnafirði er Sigvaldi, f. 5. janúar
1928, kvæntur Lilju Jónasdóttur f.
21. október 1928. Þau eiga fjögur
börn: Klöru, Heiðar, Elínborgu og
Sigríði Kristínu, 16 barnabörn og
tíu barnabarnabörn. Börn Ísaks og
Klöru eru fimm: 1) Hallgrímur, f.
25. febrúar 1935, d. 27. ágúst 1935.
2) Sigurgeir, f. 13. febrúar 1937,
kvæntur Sveininnu
Jónsdóttur, f. 7. maí
1937. Þau eiga fjög-
ur börn: Jón Skúla,
Ævar Ísak, Kristjönu
og Sævar og fimm
barnabörn. 3)
Tryggvi, f. 5. sept-
ember 1938, kvænt-
ur Hrefnu Maríu
Magnúsdóttur, f. 14.
mars 1939. Þau eiga
þrjú börn: Sigurð
Reyni, Esther Björk
og Kristin Rúnar, og
átta barnabörn. 4)
Sigurbjörg, f. 8.
október 1940, gift Sigurbirni Finn-
bogasyni, f. 4. janúar 1941. Þau
eiga þrjú börn: Klöru Guðbjörgu,
Ægi Rúnar og Finnboga Grétar og
fjögur barnabörn. 5) Kristrún Ís-
aksdóttir, f. 3. september 1946,
gift Erlendi Sigurði Baldurssyni, f.
9. maí 1947. Alls eru eftirlifandi
niðjar Klöru 62 talsins, 5 börn, 14
barnabörn, 33 barnabarnabörn og
10 barnabarnabarnabörn.
Klara ólst upp í Vopnafirði og á
Hólsfjöllum. Hún bjó mestan hluta
ævi sinnar í Kelduhverfi, fyrst
húsfreyja á Hóli og síðan Undir-
vegg í 38 ár. Hún var virk félags-
kona í Kvenfélagi Keldhverfinga,
gjaldkeri þess um árabil og heið-
ursfélagi í seinni tíð. Ísak og Klara
brugðu búi árið 1982 og fluttust til
Húsavíkur þar sem Klara bjó og
annaðist heimili þeirra til dauða-
dags.
Útför Klöru verður gerð frá
Húsavíkurkirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 14.
Mig langar í fáum og fátæklegum
orðum að minnast tengdamóður
minnar, Klöru Tryggvadóttur, sem
lést á Heilbrigðisstofnun Þingeyinga
að morgni 13. febrúar, umvafin vin-
um og ættingjum, 93 ára að aldri. Ég
ætla ekki rekja neinar ættir hér, það
gera aðrir. Efst er mér í huga mikið
þakklæti fyrir okkar góðu og löngu
kynni sem hefðu orðið 53 ár í vor.
Sigvaldi eiginmaður minn var elsta
barn hennar. Aleiga hennar á þeim
tíma eins og hún sagði oft. Þegar ég
kom í Undirvegg ung og óreynd
stúlka, þá heitbundin elsta syni
hennar, breiddi hún út faðminn og
bauð mig velkomna í fjölskylduna.
Það verndandi faðmlag hefur fylgt
mér og mínu fólki síðan. Þegar Sig-
valdi sonur hennar var sex ára gift-
ist hún Ísak Sigurgeirssyni, eftirlif-
andi eiginmanni sínum. Það var
hennar gæfuspor. Þau eignuðust
saman fimm börn. Elsta barnið
misstu þau á fyrsta ári.
Ísak minn, missir þinn er mikill
þegar þú hefur ekki Klöru þína leng-
ur. En allar góðu minningarnar
bæta það upp. Þið voruð svo ein-
staklega samhent í öllu að vanda-
laust fólk tók eftir því og sagði: Þau
eru svo einstök þessi hjón.
Já, Klara mín. Ég sagði oft: Það
er gaman að koma svangur í Und-
irvegg. Það var ósjaldan sem ég
hljóp heim til þín þegar ég var að
smala Lyngáskindunum. Þar var
ekki komið að tómum kofunum.
Gestrisni, myndarskapur. Allt varð
gott í höndunum á þér. Oft hugsaði
ég að það væri gaman að vera eins
fær í matargerð og heimilishaldi og
hún tengdamóðir mín, svo maður
minnist nú ekki á útsauminn. En þar
varst þú afkastamikil og listfeng
fram á síðasta dag. Þess nutu dætur
þínar og tengdadætur í ríkum mæli.
Heimili okkar bera þess einnig
glögg merki.
Klara var hafsjór af fróðleik og
visku. Minni og frásagnargáfu hafði
hún einstaka. Hún var víðlesin og
hafði af því mikla ánægju og var
gædd þeim hæfileika að geta end-
ursagt heilar sögur og gætt þær því-
líku lífi að unun var á að hlýða. Níu-
tíu og tveggja ára sagði hún mér að
hún þyrfti endilega að hringja í
nöfnu sína í Svíþjóð: „Ég hef síma-
númerið hérna,“ sagði hún og strauk
yfir ennið. Þrettán stafa númerið
vafðist ekki fyrir henni.
Eftir áratuga búsetu í Keldu-
hverfi fluttust þau Ísak til Húsavík-
ur. Þá komin á efri ár. Keyptu þau
litla íbúð í blokk. Í þessari blokk var
mest ungt fólk. En gömlu hjónin úr
sveitinni voru gædd mikili aðlögun-
arhæfni og féllu inn í þetta samfélag
og eignuðust góða vini sem haldið
hafa sambandi við þau síðan. Síðustu
fimmtán árin bjuggu þau í Litla-
Hvammi 7. Þar var gestkvæmt. Opið
hús fyrir vini og ættingja. Veitingar
veittar af gleði og myndarskap.
Klara var ákaflega gjafmild kona,
það sagði mér verslunarstjóri á
Húsavík að hann hefði aldrei séð
jafnmikla gleði samfara því að velja
jólagjafir handa barnabörnunum.
Þetta var þó sannleikur. Sama hvað
barna- og barnabarnabörn urðu
mörg. Faðmur gömlu hjónanna náði
til þeirra allra. Árið 1991 tókum við
hjónin sumarhús á leigu austur á
Einarsstöðum og buðum tengdafor-
eldrum mínum með, þá bæði komin
yfir áttrætt. Þessi vika er okkur
ógleymanleg. Sól og blíða alla dag-
ana. Ferðalög og skoðunarferðir
nýttar til hins ýtrasta. Á kvöldin var
rætt um afrakstur dagsins og morg-
undagurinn skipulagður. Þetta voru
gleðidagar fyrir þau og ekki síður
fyrir okkur. Í haust, ellefu árum síð-
ar, rifjuðu þau þetta upp og höfðu
engu gleymt. Klara var vel hagmælt,
en hafði hljótt um þann eiginleika.
Hún kvaddi sumarhús á Einarsstöð-
um með þessari vísu:
Hvað ertu veröld að veina og kvarta
en vekur þó ómælda gleði í hjarta.
Daga og nætur þín dásemd vex
í draumahúsinu númer sex.
Á heimleiðinni ókum við um æsku-
stöðvar hennar í Vopnafirði, þá varð
þessi vísa til:
Átti stundir unaðar
ofnar tryggðabandi.
Sendi kveðju saknaðar
Syðri-Víkur landi.
Elsku tengdamóðir mín. Ég heim-
sótti þig að morgni 12. febrúar á litla
fallega heimilið ykkar í Litla-
Hvammi 7. Þú barst fram veitingar
og við röbbuðum saman yfir kaffi-
bolla. Hvorug okkur vissi að komið
var að leiðarlokum. Sólarhring síðar
varstu látin.
Far þú í friði,
friður guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með guði,
guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem.)
Elsku Ísak minn. Ég bið guð að
styrkja þig í sorg þinni. Öllum ást-
vinum sendi ég innilegar samúðar-
kveðjur.
Þín tengdadóttir
Lilja Jónasdóttir.
Elsku besta Klara tengda-
mamma. Kallið kom snöggt en þó
ekki óvænt með öllu. Eftir sitjum við
hin með tár á hvörmum og trega í
hjarta. Tár vegna þess hve sárt er að
missa þig, trega eftir því að fá ekki
að vera með þér ennþá lengur.
Einhvern veginn fannst mér
Klara Tryggvadóttir aldrei verða
gömul kona þó svo að árin yrðu 93.
Heilsan gaf sig að vísu nokkuð allra
síðustu misserin en ekki var slegið
slöku við á heimilinu, bakað, steikt
og hakkað, slátur tekið, soðið og
súrsað. Þar að auki var prjónað og
heklað af mikilli list og margir fal-
legir gripirnir skreyta heimili fjöl-
skyldumeðlima. Þegar ég hugsa um
það held ég raunar að segja megi að
þessari manneskju hafi aldrei fallið
verk úr hendi hvorki í sveitinni á
Undirvegg né eftir að brugðið var
búi og flutt til Húsavíkur Við hlið
hennar stóðst þú ávallt, tengdapabbi
minn, eins og klettur, samheldni
ykkar var rómuð.
Kveðjuorð verða ætíð fátækleg og
ef til vill því fátækari þeim mun rík-
ari persónuleiki er kvaddur. Þú
varst fíngerð kona Klara, en þó
sterk þegar eitthvað bjátaði á, þú
varst lágvaxin en samt stór í því sem
þú tókst þér fyrir hendur. Upp í
hugann kemur strax þakklæti fyrir
þá vináttu, ástúð og umhyggju sem
þú ávallt sýndir mér og mínum, þar
var einlægnin í fyrirrúmi. Í raun má
segja að það hafi verið sérstök for-
réttindi að eiga þig og Ísak sem
tengdaforeldra og vini í 30 ár og vin-
ir skulum við vera um alla eilífð.
Minningar um fjölmargar samveru-
stundir bæði á Undirvegg og Húsa-
vík verða ætíð geymdar, aldrei
gleymdar. Hér skal látið nægja að
geta um upphaf kynna okkar er ég
kom með hana Kristrúnu mína í
fyrsta sinn í heimsókn til ykkar Ís-
aks, á Undirvegg, árið 1971. Þið
stóðuð bæði í bæjardyrunum, falleg
og kankvís og frá ykkur geislaði því-
lík hlýja og elskulegheit að öll feimni
hvarf eins og dögg fyrir sólu. Þá
strax voru bundin þau bönd sem
aldrei rofnuðu og ég veit að önnur
tengdabörn gætu sagt svipaða sögu.
Þó að nú sé sorg í bæ þá er ekki
unnt unnt að minnast Klöru
Tryggvadóttur án þess að geta um
hennar léttu lund og ást hennar og
þekkingu á ýmiss konar kveðskap og
skáldskap. Upp í hugann kemur
ósjálfrátt mynd af konu í eldhúsinu á
Undirvegg, hún er á eilífum þönum
við vinnu sína, blístrandi eða raul-
andi lagstúf og það leikur allt í hönd-
um hennar. Alltaf er hún þó til í að
láta trufla sig, ekki síst þegar spurt
er um ljóð eða þulur sem hún kann
býsn af og flytur af glettni eða al-
vöru eftir því sem við á. Sem unn-
andi slíkra lista sat maður og hlust-
aði af andakt og kynntist um leið
einstökum draumaheimi djúpviturr-
ar og lífsreyndrar konu. Þess á milli,
eða jafnvel á meðan hún þuldi, þaut
hún til og frá um húsið, létt á fæti
eins og hind í skógi og vann öll þau
verk sem hún hafði ætlað sér. Þegar
ljóða- eða sögustund lauk átti hún
svo til að segja við þann sem þetta
skrifar: „Þakka þér fyrir hjálpina,
elsku Elli minn.“ Hjálpin var að
sjálfsögðu aðeins í litlum mæli verk-
leg, frekar að ég gæti komið henni til
að hlæja af og til og stundum tókst
mér að fá þessa skemmtilegu konu
til þess að veltast um af hlátri. Þegar
hlátrarokum beggja linnti sagði hún
gjarnan: „Æ, skömmin þín.“ Ég veit
að börnin hennar upplifðu margar
slíkar og álíka stundir alla tíð og
minnast þeirra oft.
Nú kveð ég þig, fallega og stolta
kona. Ég veit að þér mun farnast vel
í eilífðinni, Guð blessi minningu
þína.
Eftirlifandi tengdaföður mínum,
Ísak Sigurgeirssyni, börnum, barna-
börnum, barnabarnabörnum, barna-
barnabarnabörnum og venslafólki
öllu sendi ég mínar innilegustu sam-
úðarkveðjur.
Erlendur S. Baldursson.
Tengdamóðir mín elskuleg, Klara
Tryggvadóttir, er látin. Hún kvaddi
þennan heim með fullri reisn eins og
hún hafði sjálf óskað sér. Ég minnist
Klöru eins og hún kom mér fyrir
sjónir þegar ég kom fyrst á heimili
þeirra hjóna á Undirvegg, haustið
1958, en þar hófum við hjónin okkar
búskap. Klara var lágvaxin kona en
þétt, sterklega vaxin og snör í snún-
ingum, alltaf á þönum og hljóp oft
eftir ganginum við störf sín. Þá var
rafmagn ekki komið og ekkert vatn
nema rigningarvatn, sem safnað var
í þró, rétt við húsið. Þegar húsmóð-
urina vantaði vatn þurfti hún að hala
það í fötu upp úr þrónni. En Klara
kvartaði aldrei. Fyrir utan dagleg
störf átti hún prjónavél og prjónaði
mikið, bæði á fjölskylduna og fyrir
sveitungana.
Klara var mjög sérstök kona, vel
gefin og skýr í kollinum til hinstu
stundar. Hún var minnug með af-
brigðum og kunni ótal ljóð og sögur.
Hún elskaði bækur og í æsku lærði
hún utanbókar nokkrar skáldsögur,
sem hún hélt mikið upp á, og gat svo
endursagt þær, mörgum árum
seinna, ekki eingöngu efnið heldur
samtöl milli manna. Þetta urðu mín-
ar framhaldssögur tvo næstu vetur.
Hún var byrjuð að kenna elsta syni
okkar vísur þegar hann var á öðru
ári og ekki fulltalandi. Klara var
mjög góður hagyrðingur en flíkaði
því ekki en gerði það t.d. að gamni
sínu að gera vísur um barnabörnin
þegar þau fæddust. Hún hafði mikla
kímnigáfu og gat hlegið svo smitandi
hlátri að hún kom iðulega öðrum til
að hlæja með sér.
Til marks um minni hennar söng
hún fyrir okkur hjónin gamalt ljóð,
sem samanstendur af tíu vísum, nú
eftir síðastliðin áramót, án þess að
reka í vörðurnar.
Barnabörnin héldu mikið upp á
hana og bar hún hag þeirra mjög
fyrir brjósti. „Amma litla“, eins og
þau kölluðu hana gjarnan, var svo
góð og skemmtileg og alltaf til stað-
ar. Sögurnar hennar og heilræðin
eru þeim í fersku minni og dýrmætt
veganesti. Einnig var hún mjög góð
við barnabarnabörnin.
Klara var mjög gestrisin og átti
alltaf nóg af kökum og tertum sem
hún geymdi uppi á háalofti á Und-
irvegg. Hún bakaði „til sumarsins“
eins og hún orðaði það, því það var
mjög gestkvæmt og allir fengu
veisluborð. Það var eins eftir að þau
fluttu til Húsavíkur, þangað komu
líka margir gestir. Klara hætti ekki
að baka hvað sem hver sagði, jafnvel
ekki þegar heilsan byrjaði að bila.
Þau hjónin gerðu alltaf laufabrauð
sjálf og skáru út í allar kökurnar, tvö
ein. Það var alltaf jafn gaman að
koma á fallega heimilið þeirra í
Litla-Hvammi. Klara var mikil
handavinnukona og bæði heklaði og
saumaði út í púða og myndir fram á
síðustu ár. Hún var lengi í Kven-
félagi Keldhverfinga og gjaldkeri
þess í nokkur ár.
Ég þakka tengdamóður minni fyr-
ir það sem hún kenndi mér og allar
góðar samverustundir. Ég votta
elsku tengdapabba og allri stóru
fjölskyldunni innilega samúð.
Sveininna Jónsdóttir.
Á þessum tímamótum þegar ég
kveð hinsta sinni tengdamóður
mína, konuna sem frá fyrsta degi
okkar kynna reyndist mér sem besta
móðir, leitar hugurinn til liðins tíma
og margar minningar rifjast upp.
Það var um eftirmiðdag í ágúst-
mánuði árið 1962 að ég kom fyrst á
heimili ykkar Ísaks með unnustu
mína, dóttur ykkar, eftir tveggja
daga ferð frá Reykjavík.
Móttökum ykkar og viðmóti á
þeim degi mun ég aldrei gleyma.
Kærleikur og hlýja streymdu á móti
okkur þar sem þið biðuð komu okkar
utandyra og fögnuðuð innilega. Ég
var boðinn velkominn og frá þeirri
stundu voru bönd tryggðar fest sem
urðu sterkari með hverjum nýjum
samfundi. Því fylgdi mikil tilhlökkun
að sækja ykkur heim og finna vænt-
umþykjuna sem ætíð streymdi á
móti okkur. Eftir að börnin stækk-
uðu voruð þið alltaf boðin og búin að
taka þau til sumardvalar í sveitinni.
Blessunarorð þeirra við kveðjustund
eftir sumardvöl fylgdu okkur langt
fram á veg daglegra viðfangsefna á
vinnustað og heimili okkar og oft var
ekið frá heimili ykkar með tárvot
augu.
Sumarið og haustið 1974 var mér
dýrðartími. Þá hafði ég tekið að mér
að lagfæra íbúðarhúsið á Undirvegg
og þá gafst mér góður tími til að
kynnast þér betur.
Ég sannfærðist þá um að mann-
kostir þínir voru meiri en ég hafði
áður kynnst. Þú hafðir tamið þér já-
kvætt viðhorf til lífsins sem gaf af
sér glaðværð, bjartsýni og mikla
hlýju.
Minnið var afbragðsgott og þú
hafðir einstaka frásagnargáfu. Að
heyra þig segja frá atburðum, oft
löngu liðnum, var eins og að njóta
fræðslu góðs kennara.
Hagmælt varstu og trúkona ein-
læg og sterk, það átti ég eftir að
reyna löngu síðar í veikindum mín-
um því ég trúi að kraftur í bænum
þínum hafi verið hjálpin sem gaf
mér, með öðru, heilsuna á ný.
Þú þekktir vel aðstæður hinna fá-
tæku og eignalausu en það hafði
ekki bælt þig eða gert þig beiska,
heldur miklu frekar og aðeins glætt
dug þinn og athafnaþrá og löngun til
að verða sjálfbjarga. Þú hafðir lært
að meta hagnýtt gildi vinnuseminn-
ar.
Þótt ég hafi margt séð og víða far-
ið, bæði hér innanlands og utan, er
þó ein ferð sem við hjónin fórum
ásamt ykkur hjónum og mágkonu
sem er mér minnisstæðari öðrum
ferðum.
Þá var lagt upp frá Húsavík og
farið austur og suður um landið og
endað í Reykjavík.
Farið var um æskustöðvar þínar í
Vopnafirði þar sem um stund var
haft aðsetur í Syðri-Vík og þaðan
farið vítt og breitt um. Komið var að
Hauksstöðum, þar sem foreldrar
þínir bjuggu ásamt föðurbróður. Þar
þekktir þú að vonum hverja þúfu,
laut og hvert holt. Á þessum æsku-
stöðvum sagðir þú frá lífi fólksins,
húsaskipan og atburðum svo vel að
okkur hinum fannst við sjá það allt
ljóslifandi fyrir okkur.
Það var sama hvar við komum í
ferðinni; allt fannst þér svo ánægju-
legt og skemmtilegt, en þannig varst
þú, alltaf svo jákvæð.
Sorgin getur bæði verið ljúf og
sár, þá blandast saman allar góðar
tilfinningar sem þú vaktir og enda-
laust þakklæti fyrir að hafa eignast
manneskju sem þig fyrir tengda-
móður.
Elsku Klara mín, þú sem varst og
ert og verður mér sem önnur móðir,
þess vegna er sár sú stund sem okk-
ur aðskilur. Ég veit og trúi að við
eigum eftir að hittast á ný.
Megi góður Guð geyma þig, og
Guð veri með Ísak og hans nánustu.
Hvíl í friði.
Kallið er komið,
komin er sú stundin,
vinaskilnaðar viðkvæm stund.
Vinirnir kveðja
vininn sinn látna
er sefur hér hinn síðsta blund.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
Far þú í friði,
friður Guðs þig blessi,
hafðu þökk fyrir allt og allt.
Gekkst þú með Guði.
Guð þér nú fylgi,
hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt.
(V. Briem.)
Sigurbjörn Finnbogason.
Elsku amma mín er farin. Í sorg-
inni og eftirsjánni yfir að vera búin
að missa þig finn ég samt svo sterkt
til þakklætis fyrir öll árin sem ég
fékk að hafa þig og allar góðu stund-
irnar sem við áttum saman.
KLARA
TRYGGVADÓTTIR