Morgunblaðið - 05.04.2001, Qupperneq 12

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 5. APRÍL 2001 13



 
 
 


 

 



 !

 "
 




 # $ 
    %  %&
 
 $'(")


 *  +$ 
 , %



-
 

  
.
  # /!

 "0

 

 # 1$ 
 %


 *  2!

  *   
  $  
 

 
   
 
 
  ,   3
 

4    
 

,

*.
 
%



3
 

+4    
 
 ,


*.
   
%





5 
3    %6




 

  . 
7


$'(


8$  
 

 % 
 %
 

   

 



  
 

 
  SAMKEPPNISRÁÐ telur ljóst að
fyrirtækin á grænmetismarkaðnum,
sem ákvörðun þess tekur til, hafi
brotið gegn einum þýðingarmestu
ákvæðum samkeppnislaga sem
banna samráð um verð, afslætti eða
álagningu og að fyrirtæki skipti
með sér markaði.
Á meðfylgjandi skýringarmynd-
um eru annars vegar sýnd eigna-
og hagsmunatengsl fyrirtækja á
grænmetismarkaðnum og hins veg-
ar hið meinta ólöglega samráð og
samkeppnishömlur sem fyrirtækin
hafa komið sér saman um.
Samkeppnisráð telur hafið yfir
allan vafa „að á árinu 1995 hafi
Sölufélag garðyrkjumanna (og
tengd fyrirtæki), ásamt Ágæti og
Mata, tekið upp víðtækt ólögmætt
verðsamráð og markaðsskiptingu
varðandi viðskipti með grænmeti,
kartöflur og ávexti. Fyrirtækin hafi
myndað með sér einokunarhring
eða „kartel“ (e. cartel) með það að
markmiði að eyða samkeppni og
hækka verð á þessum vörum,“ eins
og segir í ákvörðuninnisem birt var
í fyrradag.
Að mati samkeppnisráðs fólst
eftirfarandi m.a. í brotum þessum:
1. Verðsamráð Sölufélags garð-
yrkjumanna og Ágætis varðandi
kartöflur og grænmeti. Fyrir-
tækin náðu samkomulagi um að
Sölufélagið „hefði stjórn á
grænmetisverði og Ágæti yfir
kartöfluverði“.
2. Markaðsskipting í viðskiptum
með kartöflur og innflutt græn-
meti og ávexti. Í samkomulagi
þessu felst að Ágæti hefur
skuldbundið sig til að keppa
ekki við Sölufélag garðyrkju-
manna í innflutningi og sölu á
grænmeti gegn því að Sölufélag-
ið keppi ekki við Ágæti í kart-
öflusölu.
3. Sölufélag garðyrkjumanna og
Ágæti hafa gert með sér sam-
komulag um að Ágæti hætti við
að hefja samkeppni við Sölu-
félagið í innflutningi og þroskun
á banönum.
4. Sölufélagið og Ágæti hafa komist
að samkomulagi um að flytja út
vörur sínar í því skyni að draga
úr framboði innanlands og
hækka þar með verð.
5. Sölufélagið og Mata hafa haft
með sér verðsamráð varðandi
innlent grænmeti, vínber, kiwi
og appelsínur. Í því felst að
Sölufélagið hafði áhrif á eða
stjórnaði söluverði Mata á inn-
lendu grænmeti og Mata hafði
áhrif á eða stjórnaði söluverði
Sölufélagsins á umræddum
ávöxtum.
6. Sölufélagið og Mata hafa skipt
með sér markaðnum. Í því felst
að Mata hefur skuldbundið sig
til þess kaupa „utanaðkomandi“
grænmeti frá Sölufélaginu gegn
því að Sölufélagið keppi ekki við
Mata í innflutningi og sölu á til-
teknum ávöxtum.
7. Sölufélagið og Mata hafa sam-
mælst um að hækka verð á ban-
önum.
8. Sölufélagið og Mata hafa skipt
með sér markaðnum varðandi
bananaviðskipti. Í því felst að
Mata flutti ekki inn tiltekna
banana í samkeppni við Sölu-
félagið heldur eftirlét Sölufélag-
inu viðskiptin gegn greiðslu.
9. Mata og Ágæti hafa gripið til
samstilltra aðgerða sem ætlað
er að hafa áhrif á verð og skipt-
ingu markaða.
10. Mata, Ágæti og Sölufélagið
gripu til samstilltra aðgerða í
því skyni að koma tilteknum
grænmetisframleiðanda, Bern-
hard Jóhannessyni í garðyrkju-
stöðinni Sólbyrgi, út af mark-
aðnum. Hafði þessi aðgerð það
markmið að eyða samkeppni og
hækka verð.
11. Sölufélag garðyrkjumanna og
framleiðendur innan félagsins
höfðu með sér beint verðsam-
ráð sem staðið hefur a.m.k. frá
gildistöku samkeppnislaga
1993.
12. SFG og félagsmenn þess höfðu
samráð um framleiðslustýringu
og ýmiss konar aðgerðir til að
draga úr framboði, hækka verð
á grænmeti frá aðildarfyrir-
tækjunum og skipta markaðn-
um milli framleiðenda eftir
magni eða sölu. Á meðal þess-
ara aðgerða eru „tilkynninga-
skylda“ milli framleiðenda og
trúnaðarmannakerfi, jafnframt
bann sem lagt var við því að
félagsmenn stækkuðu gróður-
hús sín („glerstoppið“). Fram-
leiðendur hafa hent framleiðsl-
unni eða urðað hana frekar en
að selja neytendum hana á
lækkuðu verði. Aðildarfyrir-
tækjum SFG hefur verið bann-
að að selja vörur til annarra
dreifingarfyrirtækja og endur-
seljenda og verulegar hömlur
eru lagðar á heimildir þeirra til
að selja beint til neytenda.
13. Framleiðendur innan Ágætis og
Ágæti sjálft höfðu víðtækt sam-
ráð um verð sem staðið hefur
a.mk. frá gildistöku samkeppn-
islaga.
14. Eins og SFG-framleiðendurnir
gerðu Ágæti og framleiðendur,
sem lagt hafa inn hjá fyrirtæk-
inu, ráðstafanir til að draga úr
framboði, skipta markaði og
hækka verð. M.a. urðuðu kart-
öfluframleiðendur framleiðslu
sína til að koma í veg fyrir að
of mikið framboð myndi lækka
verð. Framleiðendum Ágætis
var bannað að selja afurðir sín-
ar til keppinauta, endurseljenda
eða beint til neytenda. Fram-
leiðendur, sem selja fram hjá
Ágæti, verða fyrir tekjutapi. Þá
eru takmarkanir á því hvaða af-
urðir framleiðendur megi fram-
leiða og á magni þeirra.
Samkeppnisráð um framleiðendur og dreifingarfyrirtæki á grænmetismarkaðnum
Víðtækt ólögmætt verðsamráð, mark-
aðsskipting og framleiðslustýring



 
 
 
 


 

 

 
 



5 
3    %6

 9 "-%%  .)
 

+-9  "$9 
7
& 
5$'(6'9 
 %  ) %



%  9 9    "$'(


:7"' 
: % 
 
 # .
 %, .
7  


  
 

$ 9 .    ;    
9   
)<
 
 
 # = ; 
   9
  *        
   
  

7

    .  7'9    
7

0


/   (

88- 
 3   0
 %5 "
'6  "
 9 7





'
 
)

7

%



" 

%

 7


 & "  ' 
  
$'(


:
 7


  




0
 
" ;  7


 )<
7




$  
 
  
 

 "
"(
0
 
 *, 
 5
82-6

  ")

>

 3,0

* 
 .$'(. "

?<
%  3&
 
.
 
0
 9    "$'(.  

% 7


  
7 
3  
%
7
8-@% &
"<*
888
>
)    % 7


& 0
  "

$'(


:  
 
 7 '
.3  
.$9 

7
&    7


&   "

    
)"" 7


 


!       


 

& %& 7


>  7


  #."*
&.  "*    . 
7


$'(
: 
/7


"%<  $9   +- ) 
7


& & 
"'%5 
3   6

 !"
#$% 

'
 -@ <3 %
'9  9

% 
 

 #
  3 
.)  " 


'7


 

7

$'(0
  
3  
&   

'
   %

% %A 

9   

7



 '% %%

'
 -@  

-@'9 

 

. < 
;


,

 #    
  
:  & 1-


0
 

  

 "

"