Morgunblaðið - 26.04.2001, Side 4

FRÉTTIR
4 FIMMTUDAGUR 26. APRÍL 2001 MORGUNBLAÐIÐ
LAUSAGANGA búfjár er almennt
vandamál á Íslandi að sögn Stein-
gríms Ingvarssonar, umdæmisverk-
fræðings Vegagerðarinnar á Sel-
fossi. Hann sagði að áætlaður
kostnaður við að girða meðfram
þjóðvegi 1, á þeim stöðum á landinu
þar sem meira en 300 bílar færu
um á hverjum degi að sumarlagi, og
lagfæra núverandi girðingar væri
um 550 milljónir króna, því væri
ljóst að verkið í heild yrði unnið á
töluvert löngum tíma.
Steingrímur sagði að sveitar-
stjórn Mýrdalshrepps hefði óskað
eftir því við Vegagerðina að girt
yrði meðfram þjóðvegi 1 í hreppn-
um, en að lausaganga búfjár væri
þó ekkert meira vandamál þar en
annars staðar á landinu. Vegna
þessa hefði sveitarstjórn Mýrdals-
hrepps og búnaðarfélög Hvamms-
og Dýrhólahrepps boðað til fundar
með landeigendum á Hótel Dyr-
hólaey.
Steingrímur sagði að stefnt væri
að því að eftir tvö ár yrði búið girða
meðfram þjóðvegi 1 í hreppnum á
þeim stöðum þar sem meira en 300
bílar færu um á hverjum degi að
sumarlagi. Hann sagði að fundurinn
hefði verið haldinn til þess að
kynna bændum á svæðinu þessi
áform og sagði hann að sér hefði
fundist viðhorf þeirra gagnvart
verkinu jákvætt. Steingrímur sagði
að þegar væri girt meðfram hluta
vegarins í Mýrdalshreppi, en þó
ætti enn eftir að girða tiltölulega
langan kafla, bæði yfir Reynisfjall
og austur á Sólheimasandi. Hann
sagði að til þess að ljúka verkinu
þyrfti að girða samtals 21 kílómetra
og að áætlaður kostnaður við verkið
væri um 11 milljónir króna, eða um
500 þúsund krónur á hvern kíló-
metra.
Viðhaldsskyldan er í
höndum Vegagerðarinnar
Að sögn Steingríms er ekki búið
að ganga frá verksamningum en
hann sagðist hafa lofað að beita sér
fyrir því að verkið yrði unnið á
næstu tveimur árum. Ef það gengi
eftir yrði Sólheimasandur girtur
fyrst og síðan vegurinn yfir Reyn-
isfjall. Að því loknu yrðu þær girð-
ingar sem þegar væru meðfram
veginum lagfærðar. Þegar verkinu
yrði lokið yrði girt frá Vík og vest-
ur að Jökulsá og þar með í gildi
bann við lausagöngu búfjár við veg-
inn.
Steingrímur sagði að verkið yrði
greitt af Vegagerðinni og að sam-
kvæmt nýmæli í vegalögum væri
viðhaldsskyldan einnig í hennar
höndum gegn því að bann við lausa-
göngu búfjár verði sett á.
Sveitarstjórn Mýrdalshrepps fundar um bann við lausagöngu búfjár
Um 550 milljónir kostar að
girða meðfram þjóðvegi 1
Morgunblaðið/Jónas Erlendsson
Rætt var um bann við lausagöngu búfjár og áform um að girða meðfram
þjóðvegi 1 í Mýrdalshreppi á fundi með bændum á Hótel Dyrhólaey.
ELSTU núlifandi Íslendingar verða
106 ára í haust. Elsti núlifandi Íslend-
ingurinn er Helgi Símonarson, bóndi
á Þverá, en hann fæddist 13. septem-
ber árið 1895. Honum næst í aldri er
Elín Magnúsdóttir, sem er elst kenna
og tæpum tveimur mánuðum yngri en
Helgi, fædd 4. nóvember 1895. Mun
fleiri konur eru 100 ára eða eldri, en
samkvæmt þjóðskránni eru 30 konur
og 13 karlar á lífi í dag sem fædd eru
1901 eða fyrr og hafa íslenskt ríkis-
fang.
Talsverð breyting hefur orðið á
fjölda manna sem ná því að verða 100
ára eða eldri frá fyrri tíð og varð
breytingin mest á síðustu áratugum
20. aldar. Á 19. öld og langt fram eftir
þeirri 20. náðu aðeins örfáir einstak-
lingar því að verða aldargamlir en síð-
ustu áratugina hafa sífellt fleiri náð
því takmarki að verða 100 ára. Af
þeim fjölda eru mun fleiri konur sem
ná því að verða 100 ára og eldri. Hinn
1. desember 1991 voru 27 konur 100
ára og eldri samkvæmt mannfjölda-
tölum Hagstofu Íslands en aðeins 4
karlar. Á síðasta áratug 20. aldar hafa
á bilinu 22 til 27 konur verið eldri en
100 ára 1. desember á hverju ári og
karlar á bilinu 4 til 8. Hinn 1. desem-
ber 1999 voru 19 konur eldri en 100
ára og 7 karlar.
Samkvæmt því sem fram kemur í
manntölum allt frá árinu 1703 var
býsna fátítt að landsmenn næðu því
að verða aldargamlir. Í manntalinu
1703 er einn karl skráður 100 ára eða
eldri, árið 1835 er líka einn karl skráð-
ur aldargamall, tveir árið 1840 og einn
árið 1850. Í manntölum sem tekin eru
með tíu ára millibili á seinni hluta 19.
aldar og fyrri hluta 20. aldar eru engir
Íslendingar skráðir 100 ára eða eldri.
Það er ekki fyrr en 1950 að fjórir ein-
staklingar hafa samkvæmt manntali
náð aldarafmæli, allt konur. Sama er
uppi á teningnum árið 1960 en árið
1970 er einn karlmaður skráður 100
ára eða eldri og tvær konur. Árið 1980
eru konurnar orðnar 6 á móti einum
karli og árið 1990 voru 22 einstakling-
ar skráðir 100 ára eða eldri.
































 
 
  

     
      





















































33 Íslending-
ar eldri en
hundrað ára
Elstu Íslendingarnir
verða 106 ára í haust
TÉKKNESKA skákkonan
Lenka Ptacnikova heyr um
þessar mundir einvígi við
Pál Agnar Þórarinsson um
sæti í landsliðsflokki og
gæti þar af leiðandi orðið
fyrsta konan sem keppir á
Skákþingi Íslands. Þau
tefla fjórar skákir og hefur
Lenka unnið fyrstu tvær.
Þriðju skákina tefla þau á
föstudag.
Lenka er 25 ára gömul
og lauk hagfræðiprófi í
heimalandi í sínu í fyrra.
Sama ár flutti hún til Ís-
lands en hún er sambýlis-
kona Helga Áss Grét-
arssonar stórmeistara og á
með honum eins og hálfs
árs gamla dóttur. Skákina
stundar hún nú sem áhuga-
mál en tími hennar fer
einkum í að annast dóttur
sína og læra smávegis í ís-
lensku.
Lenka er alþjóðlegur
meistari og hefur teflt frá
fimm ára aldri. Skáknám
hóf hún síðan er hún var
komin á unglingsaldur. „Í Tékk-
landi er það fremur sjaldgæft
að foreldrar láti ungar dætur
sínar fara að tefla, en þeim mun
algengara er það með stráka,“
segir Lenka í samtali við Morg-
unblaðið. „Af þessum sökum
hefja stúlkur skákferil sinn
seinna en strákar og ferlinum
lýkur að sama skapi fyrr ekki
síst vegna þess að þeim gengur
verr á mótum. Stúlkum í Tékk-
landi er ekki ætlað að læra mik-
ið í skák og því er hvatningin
ekki mikil.“
Hún segist sjálf hafa verið
heppin í æsku þar sem hún
átti eldri bróður sem átti að
fara í læri hjá skákkenn-
ara. Kennarinn ákvað að
kenna systkinunum báðum
þegar til kom og síðar fékk
hún frekari kennslu hjá
kennara frá Hvíta-
Rússlandi.
Hún segir skákumhverfið
mjög áhugavert á Íslandi
og segir almenning mun
fróðari um íþróttina en í
Tékklandi. „Skákin hefur
einhverra hluta vegna mun
sterkari hefð hér en í
Tékklandi,“segir hún og
bætir við að það sé sjald-
gæft að finna eins marga
sterka skákmenn hjá fá-
mennri þjóð og raun ber
vitni hérlendis.
En hvað segir Lenka um
þriðju einvígisskákina við
Pál Agnar á föstudag?
„Ég held að staða mín
gagnvart honum sé ekki
svo slæm vegna þess að það
er erfiðara fyrir hann að
mæta til leiks vitandi það
að hann verður að vinna. Engu
að síður getur hann verið
hættulegur þegar hann vill.
Hann verður með hvítt á móti
mér og það gerir mér erfiðara
fyrir en ella. Ég verð því að
vera varkár,“ segir Lenka
Ptacnikova.
Lenka Ptacnikova keppir að því að tefla í landsliðsflokki
Lenka Ptacnikova.
Skákumhverfið
áhugavert á Íslandi
SKIPSTJÓRINN á trillunni Kló
RE-33, sem strandaði á grynningum
við Grundarfjarðarhöfn í gær, segir
að auglýsa hefði átt betur þær fram-
kvæmdir sem unnið væri að við höfn-
ina, en verið er að lengja norðurgarð
hennar og hefur möl því verið dælt
upp við endann á garðinum.
Ellert Svavarsson, skipstjóri trill-
unnar, sagðist hafa róið á svæðinu
allt síðasta sumar og því væru stað-
hæfingar hafnarvarðar um að hann
væri ekki kunnugur á þessum slóð-
um ekki réttar. Þá sagðist Ellert
ekki telja að hann hefði verið á tals-
verðri ferð eins og hafnarvörðurinn
hefði haldið fram, trillan hefði gengið
á 7 mílna hraða þegar atvikið hefði
átt sér stað.
Í samtali við Morgunblaðið, sem
birtist í gær, sagði hafnarvörðurinn
að bauja hefði verið sett út til að vara
sjófarendur við hættunni, en skip-
stjórinn ekki áttað sig á henni og því
lent á rifinu á talsverðri ferð.
Ellert sagði að baujan væri mjög
lítil og í þeim aðstæðum sem hefðu
verið í fyrradag hefði hún ekki sést.
Þá hefði vitinn á staðnum verið
grænn og því hefði hann siglt eftir
honum. Hann sagði það vera sína
skoðun að breiða hefði átt yfir vitann
og auglýsa framkvæmdirnar og nýju
baujuna betur t.d. í skiparadíói til
þess að sjófarendur áttuðu sig á að-
stæðum. Hann sagði að fyrir nokkr-
um dögum hefði annar bátur lent í
svipaðri reynslu en náð að losa sig.
Auglýsa
hefði átt
framkvæmd-
ir betur
Skipstjórinn
á Klónni RE-33