Morgunblaðið - 19.06.2001, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 ÞRIÐJUDAGUR 19. JÚNÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Áttu von á gestum?
Vandaðir amerískir svefnsófar
með innbyggðri springdýnu.
Frábær lausn þegar sameina
þarf fallegan sófa og gott rúm.
• Amer ísku sve fnsófarn i r e ru t i l í mörgum gerðum
• Þ e i r f á s t í f j ö l b r e y t t u ú r v a l i á k l æ ð a o g l i t a
• B r e y t a s t í r ú m m e ð e i n u h a n d t a k i
• F r a m l e i d d i r í U S A
Bíldshöfða, 110 Reykjavík, s.510 8000 www.husgagnahollin.is
HÚSGAGNAHÖLLIN
Verð frá: 99.980,-
Tímaritið 19. júní komið út
Fimmtíu ár frá
fyrstu útkomu
Í DAG kemur út fimm-tugasti árgangurtímaritsins 19. júní,
sem gefið er út af Kven-
réttindafélagi Íslands.
Ritstjóri blaðsins í ár er
Arna Schram blaðamaður.
Hún var spurð hvert væri
meginþema blaðsins nú?
„Það er ekkert ákveðið
þema í blaðinu núna nema
hvað blaðið fjallar um
kvenréttindamál eða mál
sem varða jafnrétti kynj-
anna, en um það efni hef-
ur tímaritið fjallað frá
fyrstu útkomu þess árið
1951.“
– Hvert er „heitasta“
málið í sambandi við kven-
réttindi núna?
„Þungamiðjan í blaðinu
er grein um heimilisofbeldi, þar
sem meðal annars er einblínt á
dóma í slíkum málum og litið til
þess hvað þeir eru í mörgum til-
vikum vægir, miðað við alvarleika
brotsins.“
– Er baráttan gegn heimilisof-
beldi mjög þung á metum í hinum
vestræna heimi núna?
„Já, þess má geta að fyrir um
ári settu Stígamót, Kvennaat-
hvarfið og Kvennaráðgjöfin af
stað herferð til þess að beina
sjónum fólks að heimilisofbeldi
og einkum ofbeldismanninum
sjálfum. Oft hefur verið fjallað
um konur sem sætt hafa ofbeldi,
spurt sem svo: Hvernig getur
hún látið bjóða sér þetta? Nú er
áherslan á ofbeldismanninn og
viðurlögin við ofbeldinu. Í grein-
inni í 19. júní núna er þeirri
spurningu velt upp hvers vegna
svona atburðir séu einkamál.
Viðurlögin við þessum afbrotum
eru í samræmi við það álit að um
einkamál sé að ræða.“
– Hverju öðru eru þið einkum
að að vekja athygli á í blaðinu
núna?
„Efnið er fjölbreytt. Við fjöll-
um m.a. um ímynd konunnar í
auglýsinum og kvikmyndum, um
virðist vera að ræða nokkurt aft-
urhvarf til sjöunda áratugarins í
þessum efnum. Greinarhöfundur
talar um endurkomu gálunnar og
glaumgosans.“
– Þýða þessar áherslur að rétt-
ur kvenna sé orðinn sæmilega
viðunandi á öðrum sviðum?
„Það er ljóst er lagasetning
hefur heldur betur breyst frá því
fyrsta blaðið kom út af 19. júní. Í
einu kvennablaði frá 1939 þá var
verið að fjalla um kosningarétt
kvenna sem þær öðluðust 1915
og talað um að þrátt fyrir þessi
lög væri mikilvægt í fyrsta lagi
að farið væri eftir þessum lögum
og í öðru lagi að berjast gegn
gömlum viðhorfum og fordómum
í garð kvenna. Því miður erum
við enn að berjast á þeim vett-
vangi í dag, það kemur t.d. fram
í umræddum auglýsingum.“
– Á svona blað mikinn hljóm-
grunn meðal kvenna nútímans?
„Ég held að það eigi hljóm-
grunn meðal þeirra
sem telja að jafnrétti
kynjanna sé ekki að
fullu náð.“
– Er eitthvað sér-
stakt gert í útgáfunni
núna til þess að minn-
ast þess að þetta er
fimmtugasti árgangur
tímaritsins?
„Þetta blað hefur alla tíð verið
gert af litlum efnum. Flestir þeir
sem skrifa í það hafa gefið vinnu
sína. Segja má að í ár höfum við
leyft okkur aðeins meira t.d.
hvað útlit blaðsins snertir. En að
öðru leyti er efni blaðsins í sam-
ræmi við það sem efst er á
baugi.“
– Hvaða mál eru það?
„Auk þeirra sem nefnd hafa
verið er launamunur kynjanna
ennþá staðreynd en athyglisvert
er að einmitt það mál hefur verið
eins og rauður þráður í gegnum
öll 19. júní blöðin frá upphafi.
Ótrúlega lítill árangur hefur
náðst í þessum málum. Enn er
samkvæmt nýjustu VR-könnun
18% munur á launum kynja –
sem ekki er hægt að skýra með
öðru en kynferði. Af öðru efni í
blaðinu mætti nefna umfjöllun
um nýútkomna skýrslu nefndar
menntamálaráðuneytisins um
hlut kvenna í fjölmiðlum. Þá eru
viðtöl, m.a. við bónda, sem hefur
verið í forsvari fyrir Búkollu,
félags til verndar íslenska kúa-
kyninu. Viðtal er og við Guðrúnu
Erlendsdóttur hæstaréttardóm-
ara í tilefni af því að önnur kona
var nýlega skipuð hæstaréttar-
dómari. Rætt er um rannsókn
konu í HÍ sem er að vinna að
meistararitgerð í mannfræði þar
sem sýnt er fram á áhrif kvóta-
kerfisins í sjávarútvegi á konur.
Rætt er við íþróttafræðinga sem
gerðu könnun meðal íslenskra
íþróttakvenna um kynferðislega
áreitni í íþróttum. Þar kemur
fram að rúmlega 12% íþrótta-
kvenna hafa orðið fyrir kynferð-
islegri áreitni.“
– Hefur þetta blað mikið
breyst á þeim fimmtíu árum sem
liðin eru frá fyrstu út-
komu?
„Já, það hlýtur að
endurspegla ákveðinn
tíðaranda á hverjum
tíma. Mörg baráttu-
málin eru ný en þó eru
ótrúlega mörg mál enn
á dagskrá sem voru til
umfjöllunar í upphafi. Söguleg
forsenda blaðsins er að Kvenrétt-
indafélagið ákvað 1951 að gefa
það út til að minnast þannig
dagsins 19. júní 1915 þegar Dana-
konungur staðfesti stjórnarskrá
sem færði konum kosningarétt og
rétt til kjörgengis til Alþingis.
Arna Schram
 Arna Schram fæddist í
Reykjavík 1968. Hún lauk stúd-
entsprófi frá Menntaskólanum
í Reykjavík 1988 og prófi sem
stjórnmálafræðingur frá Há-
skóla Íslands og Kaupmanna-
hafnarháskóla. Hún hefur
starfað sem blaðamaður á
Morgunblaðinu sl. fimm ár, var
í leyfi í vetur til að stunda nám
í hagnýtri hagfræði við HÍ.
Hún er ritstjóri 19. júní blaðs-
ins í ár. Arna er gift Katli
Berg Magnússyni heimspekingi
og eiga þau eina dóttur, Birnu,
sem er sex ára.
Ótrúlega
mörg mál enn
á dagskrá
sem voru til
umfjöllunar í
upphafi
ÓLAFUR F. Magnússon, borgar-
fulltrúi Sjálfstæðisflokksins, hyggst
leggja fram tillögu á fundi borgar-
stjórnar Reykjavíkur á fimmtudag
um að borgarstjórn lýsi yfir and-
stöðu við að Reykjavíkurborg, sem
45% eignaraðili Landsvirkjunar, taki
þátt í fyrirhugaðri Kárahnjúkavirkj-
un án þess að áður hafi verið gerðar
ítarlegar rannsóknir á umhverfis-
áhrifum virkjunarinnar.
Fram kemur í tillögu Ólafs að mik-
ilvægt sé að fyrir hendi sé vandlega
unnið mat á arðsemi virkjunarinnar
og efnahagslegum áhrifum virkjunar
og álvers auk fjárhagslegs mats á
þeim landspjöllum sem virkjunar-
framkvæmdirnar valda, áður en
ákvörðun um þær er tekin.
„Kostaður við virkjunina og
tengdar framkvæmdir nemur um
300 milljörðum króna, þar af um
þriðjungur eingöngu vegna virkjun-
arinnar. Miklar efasemdir hafa kom-
ið fram um efnahagslegan ávinning
þessara framkvæmda og óviðunandi
má teljast að grundvallarforsendur
eins og orkuverð séu leyndarmál
gagnvart þeim sem eiga að borga
virkjunina, sem er íslenskur almenn-
ingur, en þó Reykvíkingar að stærst-
um hluta,“ segir ennfremur í tillögu
borgarfulltrúans.
Tillaga um andstöðu
við Kárahnjúkavirkjun
Litla framsóknarbuddan og Davíð fóru létt með að koma ábyrgðinni á uppeldinu á verð-
bólgukróganum sínum yfir á Seðlabankann.