Morgunblaðið - 17.07.2001, Síða 46
Die Hard 2: John McClane í
kærkominni snjókomu.
Í MÁNUÐINUM verður frumsýnd
hérlendis kappakstursmyndin Driv-
en, nýjasta verk hasarmyndasmiðs-
ins Rennys Harlin en hann er einn
fárra finnskra kvikmyndagerðar-
manna sem komist hafa áfram í
Hollywood.
Skírnarnafn Harlins er Lauri
Harjola en hann fæddist árið 1959 í
smábænum Riihimaki og benti fátt til
þess hvað verða vildi. Foreldrar hans
voru háskólaborgarar sem ákváðu að
Lauri litli hlyti góða menntun. Áhugi
hans á kvikmyndum kom þó snemma
í ljós og hann var farinn að taka 8 mm
kvikmyndir um fermingu. Eitt leiddi
af öðru og aðeins 18 ára lauk hann
heimildarmynd fyrir Shell eldsneyt-
isrisann. Um svipað leyti innritaðist
hann í kvikmyndaskóla ríkisins, sem
er fimm til sjö ára nám við háskólann í
Helsinki. Myndin fyrir Shell vakti
mikla athygli og atvinnutilboðin tog-
uðust á við langt og þurrt námið við
frumstæðan skóla sem bjó hvorki yfir
mikilli kunnáttu né gildum sjóðum.
Annir í auglýsingagerð
Lauri ákvað, í trássi við fjölskyld-
una, að hætta náminu og hafði þegar
yfrið nóg að starfa við gerð heimild-
armynda og auglýsinga. Liðlega tví-
tugur var honum boðið starf við sjón-
varpið, þar sem hann vann bæði við
leiknar myndir og heimildarmyndir.
Aðeins 22ja ára hugðist Lauri leik-
stýra sinni fyrstu, löngu kvikmynd,
en komst að því að styrkir til slíkra
hluta eru tæmandi í Finnlandi. Lauri
gafst ekki upp, skrifaði nokkur kvik-
myndahandrit sem hann sendi FFF,
Finnska kvikmyndasjóðnum. Ekkert
gerðist, úthlutunarnefndinni fannst
hugmyndirnar ótækar til metnaðar-
fullrar kvikmyndagerðar og handrit-
in voru endursend. Á þessum tíma
studdi hið opinbera við bakið á að
giska 6 myndum á ári, innihaldið
þurfti því að taka á alvarlegum, þjóð-
félagslegum málefnum, til að eiga von
á grænu ljósi. Því sá svo gott sem
enginn þær fáu myndir sem sluppu í
gegnum menningarlega sinnað nálar-
auga FFF.
Ungur Kani fæðist
Lauri hinn ungi sá í hendi sér að
hann átti litla framtíð fyrir sér og sín-
ar arðvænlegu afþreyingarhugmynd-
ir í heimalandinu. Í samráði við vin
sinn, sem vann að myndbandadreif-
ingu í Finnlandi, ákvað leikstjórinn,
sem nú breytti um nafn og gerðist
Renny Harlin, að halda vestur um
haf. Þeir félagarnir suðu saman það
álitlegt handrit, kallað Born Americ-
an, að Chuck Norris, sem þá var
þekkt B-hasarmyndastjarna, lofaði
að fara með aðalhlutverkið í ódýrri
spennumynd. Aldrei varð þó úr þeirri
framkvæmdinni en Harlin og allir
hans vinir og fjölskyldumeðlimir
hjálpuðust við að fjármagna nýtt
handrit, byggt að mestu á því gamla,
og nefndist Wild Force. Það var að
lokum kvikmyndað 8́5, undir nafninu
Young Americans.
Tökurnar gengu brösuglega. Harl-
in og vinur hans þekktu enga og vissu
lítið í sinn haus. Böðluðust áfram á
bjartsýninni einni og barnaskapnum,
sem Harlin segir að hafi bjargað sér
yfir alla þrepskildi. Hann bankaði
uppá hjá litlu dreifingarfyrirtæki með
þær 20 mínútur af filmu sem fjárhag-
urinn hafði ávaxtað. Fékk 500 þúsund
dali til viðbótar og tökunum lauk eftir
óstjórnleg vandræði og fjárskort.
Harlin lærði að gefast aldrei upp,
sama á hverju gengi. Finnska þrjósk-
an nýttist honum vel næstu árin. Þeir
félagarnir fengu aldrei neitt fyrir
Young Americans, þótt hún skilaði
einhverjum gróða.
Góð ferð til Álmstrætis
Nú tóku við tvö erfið ár þar sem
Harlin bjó í bílskúrum og átti tæpaast
til hnífs og skeiðar. Skrimti frá degi
til dags á að skrifa greinar í finnsk
tímarit og þess háttar. Loks fékk
hann vinnu hjá Irwin Yablans, sem
framleiddi m.a. Halloween. Yablans
sá nýjan John Carpenter í Harlin, en
afrakstur samvinnu þeirra, Prison
(́87), benti engan veginn til þess.
Næst bar hann niður hjá New Line
Cinema, en stjórnendur þess höfðu
séð Prison. Fyrirtækið skrimti á
Nightmare on Elm Street myndaröð-
inni og var hreint ekki á því að af-
henda nánast óreyndum Finnanum
fjöreggið. Þó fóru leikar þannig að
Harlin var treyst fyrir því og fjórða
myndin kennd við Álmstrætið var
gerð undir hans stjórn og varð vin-
sælasta mynd raðarinnar og opnaði
stærst allra mynda í ágústmánuði til
þess tíma.
Velgengni hrollvekjunnar opnaði
Harlin allar dyr Hollywood. Walter
Hill réð hann til að leikstýra Alien 3
og nú tók við heilt ár endurskrifta og
bollalegginga. Að því loknu kveðst
Harlin hafa komist að því að hann
gæti engu bætt við
verk jafnfrábærra
manna og Ridley
Scott og James
Cameron, sem gerðu
fyrri myndirnar í bálk-
inum.
Fairlane og McClane
Ákvörðunin reyndist koma
leikstjóranum vel. Hræddur við
að vera búinn að eyðileggja allt fyr-
ir sér í kvikmyndaborginni, stökk
hann á næsta boð, að gera The Adv-
entures of Ford Fairlane, mynd um
rokkóðan einkaspæjara. Tökurnar
gengu það vel að Fox bauð honum að
leikstýra meðfram spennutryllinum
Die Hard 2. Þetta lukkaðist með
miklum ágætum og myndirnar voru
frumsýndar með viku millibili.
Einkaspæjaramyndin dó fljótlega
drottni sínum, ekki síst þar sem
stjarna mynarinnar, hinn umdeildi
grínisti og uppistandari Andrew Dice
Clay, sem var feykivinsæll er tökur
hófust, var orðinn mjög illa þokkaður
er sýningar hófust. Einkum sakir
kvenfyrirlitningar og andúðar í garð
samkynhneigðra . Öðru máli gegndi
með Die Hard 2. Harlin hafði verið
undir ógnarlegu álagi, myndin fok-
dýr, ekki síst þar sem tökuveturinn
var sá snjóléttasti í Bandaríkjunum í
áraraðir. Myndin gerist um jólin og
Harlin neyddist til að endasendast
með allt tökuliðið vítt og breitt um N-
Ameríku til að finna snjó.
Allt fór þó vel að lokum og myndin
skilaði bæði stórgróða og hlaut frá-
bæra dóma gagnrýnenda. Myndin er
framleidd af Joel Silver, sem þykir
manna erfiðastur og kröfuharðastur
en samvinnan gat ekki gengið betur
þótt um væri að ræða fyrstu alvöru-
mynd Finnans.
Í bíltúr með Stallone
Hasarmyndaframleiðandinn Mario
Kassar varð næstur til að njóta
strafskrafta Harlins, útkoman harð-
hausamyndin Cliffhanger (́93). Hún
státaði af Sylvester Stallone og gekk
ljómandi vel um allan heim. Það varð
ekki sagt um Cutthroat Island (́95).
Fokdýr sjóræningjamynd með
skemmtilegum atriðum og óaðfinnan-
legu útliti, en ónýtu handriti. Hún
mislukkaðist á flestan hátt.
Þá var röðin komin að The Long
Kiss Goodnight (́96), sem reyndist
fyrsta flokks spennumynd sem gekk
hvarvetna vel utan Bandaríkjanna.
Kolféll heima fyrir án þess að
nokkur fyndi góða og gilda ástæðu
fyrir óförunum. Deep Blue Sea var
lokið 9́9, stórri og dýrri spennu-
mynd með miklum og eftirminni-
legum brellum og dellulegum,
ómerkilegum söguþræði.
Undanfarin þrjú ár hefur Renny
Harlin legið yfir kappaksturs-
myndinni Driven, sem frumsýnd var
fyrir skömmu. Stallone fer með aðal-
hlutverkið, en vinur Harlins og sam-
landi, Formúlu 1 ökuþórinn Mika
Häkkinen, vann sem ráðgjafi. Næst á
dagskrá hjá Harlin er að líkindum
kvikmyndagerð A Sound of Thunder,
smásögu eftir Ray Bradbury, með
Pierce Brosnan í aðalhlutverki.
RENNY HARLIN
FÓLK Í FRÉTTUM
46 ÞRIÐJUDAGUR 17. JÚLÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
MEÐ VÍFIÐ Í LÚKUNUM
e. Ray Cooney
Lau 21. júlí kl. 20 – LAUS SÆTI
Fö 27. júlí kl 20 – LAUS SÆTI
SÍÐUSTU SÝNINGAR Í SUMAR
WAKE ME UP e. Hallgrím Helgason
Stórsöngleikur Leikfélagsins WMU
Fi 19 júlí kl. 20 - ÖRFÁ SÆTI
Su 22. júlí kl. 20 - ÖRFÁ SÆTI
Fi 26. júlí kl. 20 – ÖRFÁ SÆTI
Ath. TAKMARKAÐUR SÝNINGAFJÖLDI
Miðasala: 568 8000
Miðasalan er opin kl. 13-18 og fram að sýningu
sýningardaga. Sími miðasölu opnar kl. 10 virka daga.
Fax 5680383 midasala@borgarleikhus.is
Stóra svið
Sumarsöngleikurinn
HEDWIG KL. 20.30
Fös 20/7 örfá sæti laus
Lau 21/7 AUKASÝNING örfá sæti laus
Lau 28/7 nokkur sæti laus
Lau 11/8
Fös 17/8
Lau 25/8
Fös 31/8
Ath. aðeins sýnt í sumar!
„í einu orði lýst meistaraleg“ S.H. Mbl
„stjarna er fædd“ DV
„hvergi er slegið af trukkinu“ A.E. DV
„óborganleg“ S.S. Fréttablaðið
Barinn opnar kl. 19.30, tveir fyrir einn tilboð til kl. 20.
Plötusnúðar leika fyrir sýningu og í hléi.
Hádegisleikhúsið
RÚM FYRIR EINN
Sýningar hefjast aftur 15. ágúst
Miðasalan er opin frá kl 10-14 í Iðnó og 14-18 í
Loftkastalanum alla virka daga og frá kl. 14 fram
að sýningu á sýningarkvöldum.
Hópasala er í síma 530 3042 og skrifstofusími er
530 3032 eða 530 3037.
midasala@leik.is — www.leik.is
Miðasölusími í Iðnó er 530 3030 en í
Loftkastala 552 3000.
Áttu minjar frá þessum frægu tónleikum, s.s. upptöku, myndir
af tónleikunum, aðgangsmiða, áritað plaggat, ummæli
tónleikagesta, hljómsveitarmanna eða framkvæmdaraðila?
Vinsamlegast hafið samband við Kristínu í síma 869 0291 eða
skrifið til dagmey@hotmail.com.
Áhugaverðar minjar verðlaunaðar.
Tónleikar Led Zeppelin 22. júní 1970
ÞAÐ ER orðinn góður siður að
tímaritið Undirtónar haldi
Stefnumót á þriðjudagskvöldum
á Gauki á Stöng og er kvöldið í
kvöld engin und-
antekning. Að þessu
sinni eru það Ívar
Örn, Salomon Kubl og
Lúna sem koma fram.
Hljómsveitina
Lúnu skipa þau Guð-
mundur Hafsteinn
Viðarsson, bassaleik-
ari, Hákon Að-
alsteinsson, gítarleik-
ari, Björk
Viggósdóttir, hljóm-
borðs- og bassleikari,
og Heimir Örn Heim-
isson, trommuleikari.
Að sögn Guðmundar
spilar Lúna blæð-
andi rokktónlist.
Lúna hefur verið til í
um tvö ár og nú í
ágúst er væntanleg
fyrsta breiðskífa
sveitarinnar sem
mun bera nafnið
Leyfðu mér að þegja
þögn þinni.
Gaukur á Stöng
opnar stundvíslega
klukkan 21 og að-
gangseyrir er 500
krónur. Að vanda
verða gestir að hafa
náð 18 ára aldri.
Blæðandi
rokk á
Gauknum
Salomon Kubl á
stefnumót á Gauki á
Stöng í kvöld.
Stefnumót í kvöld
á Gauki á Stöng
Die hard 2 (1990)
Hryðjuverkamenn taka yfir stjórn al-
þjóðaflugvallarins í Washington D.C. á mesta ann-
atíma um jólin og hóta öllu illu ef s-amerískum eit-
urlyfjabaróni, sem verið er að flytja í járnum til
landsins, verður ekki sleppt. Gefur fyrri myndinni í
rauninni ekkert eftir þótt nýjabrumið sé farið af.
Frábær afþreying með öllum þeim skot- og
sprengjuþunga sem Hollywood hefur yfir að ráða,
en í stað skýjakljúfsins í fyrri myndinni er nú kom-
in hin opna víðátta flugvallarins fyrir John McClane
að leika sér í. Það er barist inni í flugstöðinni og
undir, inni í flugvélum og uppi á þeim, á vélsleðum
og þyrlum en Renny Harlin gætir þess að maður
haldi að hver sekúnda skipti máli og stýrir ótrúleg-
um spennuatriðum með hraða og nákvæmni bestu
hasarleikstjóra. Bruce Willis er góður sem fyrr.
Cliffhanger (1993)
Eftirminnilega vel tekin og glæfraleg há-
spennumynd sem gerist hátt uppi í fjöllum. Sylv-
ester Stallone leikur góðmennið og ofurfjallgöng
umann sem kemur til hjálpar er harðsvíraður ræn-
ingi (leikinn með tilþrifum af John Lithgow) reynir
að komast undan með feng sinn, 70 milljónir dala.
Tekin í hrikafegurð ítölsku Alpanna, sem njóta sín í
listamannshöndum tökustjórans Alex Thomsons.
Spennuatriði Harlins eru dæmalaust áhrifarík og
framvindan hröð og þétt. Ekki fyrir lofthrædda!
The long kiss goodnight (1996)
½ Vanmetin, bráðfyndin, hröð og spennandi
hasarmynd. Geena Davis fer með aðalhlutverk konu
sem man ekkert úr fortíðinni. Hittir góðan mann og
er ósköp venjuleg húsmóðir þegar hér er komið
sögu. Þá kemur einkaspæjarinn Samuel L. Jackson
til skjalanna, saman grafa þau upp heldur rosalega
fortíð frúarinnar, sem var afkastasmikill slátrari á
vegum hins opinbera hér áður fyrr. Fortíðin teygir
skyndilega anga sína inn í líf hennar. Og þá bregst
sú stutta við með stíl. Þau eru fín saman Jackson og
Davis, myndin grínaktug, spennandi og hin besta
skemmtun. Ein af betri myndum Finnans.
Stjörnurkvikmyndanna
eftir Sæbjörn Valdimarsson
Fyrrverandi unnusta
Harlins, Geena Davis,
leikur hörkukvendi í The
Long Kiss Goodnight.
Reuters
Driven: Kappaksturshetjurnar Stallone og Christan de la Fuente.