Morgunblaðið - 26.07.2001, Qupperneq 4

FRÉTTIR
4 FIMMTUDAGUR 26. JÚLÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
SÚ nýbreytni hefur verið tekin upp á myndbanda-
leigunum Bónusvídeói í Ánanaustum og Vídeóhöll-
inni í Lágmúla, að þar er tekin ljósmynd af
viðskiptavinum um leið og þeir leigja myndbands-
spólu. Á meðan spólan er í útleigu er ljósmyndin
geymd í tölvukerfi ásamt nafni og kennitölu við-
komandi, en myndinni er svo eytt út úr kerfinu um
leið og spólunni er skilað.
Gunnar Már, verslunarstjóri Bónusvídeós í Ána-
naustum og Vídeóhallarinnar, segir í samtali við
Morgunblaðið, að nokkuð algengt sé að fólk reyni
að leigja myndbandsspólur á nafni annarra, en
þetta kerfi komi í veg fyrir að slíkt sé hægt.
„Þarna er verið að tryggja að fólk geti ekki verið
að valsa um með kennitölur og símanúmer annarra
og tekið út spólur á nafn þeirra,“ segir Gunnar Már.
Fólk má sjá myndir sem teknar eru
þegar spóla er leigð á þeirra nafni
Segir hann þessa aðferð fela í sér mun minni
fyrirhöfn og meira öryggi en það að biðja viðskipta-
vini að framvísa skilríkjum í hvert sinn sem þeir
leigja spólu.
„Við lendum gjarnan í því að fólk vill ekki kann-
ast við að hafa leigt spólu. Þó að við séum með blað
með undirskrift kemur fyrir að viðkomandi vill ekki
kannast við að hafa skrifað undir og þá höfum við
ekkert í höndunum. Núna er tekin mynd og þegar
viðkomandi kemur og segist ekki hafa leigt um-
rædda spólu getur hann fengið að sjá þessa mynd,“
segir Gunnar Már. Hann segir að viðskiptavinum sé
velkomið að sjá þær ljósmyndir sem teknar eru
þegar spóla er leigð á þeirra nafni, þannig að ef ein-
hver reynir að leigja spólu á nafni annars, sé auðvelt
að sanna að það hafi verið gert.
Að sögn Gunnars Más hafa ekki verið sett upp
skilti við afgreiðsluborðin sem segja viðskiptavin-
um frá því að verið sé að taka af þeim ljósmynd.
Hins vegar sé búnaðurinn ekki í felum, „en í Ána-
naustum, til dæmis, sér fólk þegar verið er að taka
af því mynd því tölvan snýr þannig,“ segir Gunnar
Már og aðspurður segist hann ekki telja að mynda-
tökur af þessu tagi séu óeðlilegri en myndatökur
með eftirlitsmyndavélum sem séu almennt á mynd-
bandsleigum og víða annars staðar.
Vöktun með leynd er ólögmæt
„Um uppsetningu sjónvarpsmyndavéla og eftirlit
með fólki með myndavélum gilda ákvæði persónu-
verndarlaga, það eru annars vegar ákvæði um vökt-
un á almannafæri og hins vegar vöktun á svæði þar
sem takmarkaður hópur fer um að jafnaði. Bæði
þessi ákvæði eiga það sameiginlegt að vöktun með
leynd er í rauninni ólögmæt, vegna þess að það eru
bein fyrirmæli um það að ef að þú notar myndavél í
eftirlitsskyni, þá skal með merki eða öðrum ótví-
ræðum hætti gert aðvart um að slík vöktun eða eft-
irlit eigi sér stað,“ segir Sigrún Jóhannesdóttir, for-
stjóri Persónuverndar, og tekur fram að þetta séu
hin almennu sjónarmið.
Hún bendir á að önnur hlið sé á málinu, það séu
almenn ákvæði í persónuverndarlögum sem lúti að
gæðum vinnslu. Þarna séu menn að tryggja gæði
vinnslunnar sem lýtur að útleigunni, en það sé hins
vegar spurning hvort gæði vinnslunnar sem lúti að
því þegar spólu sé skilað séu fullnægjandi. „Það er
ekki nema leigutaki biðji sérstaklega um kvittun
fyrir því að hafa skilað spólunni að hann fái hana. Ef
hann kvittar fyrir móttöku og ég tala nú ekki um ef
tekin er af honum mynd, þá hefur hann ekkert á
móti í höndunum um að hann hafi skilað. Þá vakna
spurningar um hvort þetta séu fullnægjandi gæði í
vinnslu,“ segir Sigrún og bendir á að tryggja þurfi
bæði sönnun þess þegar spólan er tekin og þegar
henni er skilað.
Fyrirspurnir til Persónu-
verndar um þessi mál
Að hennar sögn hefur Persónuvernd fengið
nokkur símtöl og ábendingar þess efnis að þarna
megi standa betur að vinnslunni. Hún segir að þetta
kunni að verða skoðað betur síðar.
Þegar rætt er um að þessar myndatökur eigi að
koma í veg fyrir að fólk sé að nota annarra manna
kennitölur og símanúmer, segir Sigrún að það sé
góðra gjalda vert, en vinnslan eigi sér náttúrlega
tvo enda.
Ný aðferð við eftirlit með viðskiptavinum á myndbandaleigum
Ljósmynd tekin þegar
myndbandsspóla er leigð
FRAMKVÆMDIR eru fyrirhugað-
ar á Biskupstungnabraut en það er
vegurinn er nær frá Selfossi að Gull-
fossi. Verkið hefur verið boðið út en
ekki hefur verið tekin ákvörðun um
hverjir annast það. Alls bárust fimm
tilboð en það hæsta hljóðar upp á
65.671.000 kr. og er frá Ræktunar-
sambandi Flóa og Skeiða ehf., Sel-
fossi. Lægsta tilboðið átti Nóntindur
ehf., Búðardal, en tilboð fyrirtækis-
ins hljóðaði upp á 53.508.550 kr.
Áætlað er að framkvæmdir hefjist
seinnipartinn í ágúst en verklok eru
áætluð 15. júlí 2002.
Að sögn Sigurðar Jóhannssonar,
deildarstjóra framkvæmda á Suður-
landi, mun nýframkvæmdin ná frá
Tungufljóti að afleggjara Gullfoss og
spannar það svæði um 7,2 km. „Eins
og málin standa í dag er vegurinn
bara með einbreiða klæðningu en til
stendur að leggja veginn með efra og
neðra burðarlag og tvöfalda klæðn-
inguna í fulla breidd,“ sagði Sigurð-
ur.
Í haust og vetur verður vegurinn
undirbyggður og malbikað næsta
vor en áætlað er að ljúka verkinu áð-
ur en aðalumferðin hefst um mitt
sumarið.
Framkvæmdir á
Biskupstungnabraut
Vegur að
Gullfossi
breikkaður
Styttist í út-
boð á hönnun
AÐ SÖGN Jóns Rögnvaldssonar að-
stoðarvegamálastjóra styttist í að út-
boð fari fram á verkhönnun raflýsing-
ar á Hellisheiði og Þrengslavegi. Um
er að ræða svokallaða flýtifram-
kvæmd þar sem verkefnið er ekki inni
á vegaáætlun.
Gróf kostnaðaráætlun hefur sýnt
að lýsingin kosti um 280 milljónir
króna, þar af um 200 milljónir vegna
Hellisheiðar, en með verkhönnun seg-
ir Jón eitt af markmiðunum vera að fá
nákvæma úttekt á kostnaði og öðrum
þáttum verksins. Í framhaldi þeirrar
hönnunar verður ákveðið hvort fram-
kvæmdirnar fara í útboð eða ekki.
„Það er ekkert launungarmál að við
hjá Vegagerðinni teljum að ýmsar
aðrar framkvæmdir á þessum leiðum
séu árangursríkari til að bæta um-
ferðaröryggið. Eftir stendur að þetta
er spurning um þjónustu. Við teljum
að lýsing muni ekki bæta umferðar-
öryggi á þessum stað en skiljanlega
verður þægilegra fyrir fólk að aka
þarna um á eftir,“ segir Jón og vitnar
þar til reynslu af lýsingu Reykjanes-
brautar .
Lýsing Hellisheiðar
og Þrengslavegar
ELDRI kona féll ofan í skurð í
Pósthússtræti í gær og skarst tals-
vert á fæti. Að sögn sjónarvotts
urðu mistök verktaka til þess að
göngubrú, sem átti að liggja yfir
Pósthússtrætið, var komið fyrir
þannig að annar endi hennar lá yf-
ir skurð.
Miklar framkvæmdir hafa staðið
yfir í sumar í miðbæ Reykjavíkur.
Pósthússtræti er nú að mestu sund-
urgrafið og lokað fyrir bílaumferð.
Að sögn sjónarvotts höfðu verk-
takar sem vinna þar við fram-
kvæmdir fært göngubrúna úr stað
til að rýma fyrir vörubílum. Annar
endi brúarinnar lá yfir skurðinum.
Konan gekk út á brúna en datt síð-
an niður í skurðinn þegar hún kom
að hinum endanum.
Morgunblaðið/Palli Sveins
Vegfarendur og lögreglumenn sjást hér huga að konunni.
Göngubrúin
endaði niðri
í skurði
NOKKUÐ vel gengur að ráða kenn-
ara til starfa í grunnskólum lands-
ins, segja þeir forstöðumenn
fræðslumiðstöðva og skólaskrifstofa
sem Morgunblaðið ræddi við og
segjast þeir jafnframt telja að stað-
an sé svipuð eða betri nú en und-
anfarin ár.
Að sögn Gerðar Óskarsdóttur,
fræðslustjóra í Reykjavík, munu
upplýsingar um hvernig gengur að
ráða kennara í grunnskóla Reykja-
víkur ekki liggja fyrir hjá Fræðslu-
miðstöð fyrr en seinni hluta ágúst,
en þá verði starfsmannastjóri
Reykjavíkurborgar búinn að safna
saman upplýsingum hjá skólastjór-
um.
„Ég hafði samt þá tilfinningu í vor
að betur gengi að ráða kennara en
áður, en kannski skýrðist það af því
að fólk var að ráða sig fyrr en venju-
lega og að sjálfsögðu má draga þá
ályktun að nýgerðir kjarasamningar
hafi þar áhrif,“ segir Gerður.
Ljóst að einhver fjöldi leið-
beinenda verður ráðinn
Gerður segir aftur á móti ljóst að
skortur verði á kennurum í grunn-
skólum Reykjavíkur og að einhver
fjöldi leiðbeinenda verði ráðinn til
kennslu.
„Það er of lítið framboð af kenn-
urum á landinu almennt, það útskrif-
ast of fáir kennarar. En sem betur
fer mun Kennaraháskólinn taka inn
fleiri nemendur núna í haust en
hann hefur gert undanfarin 30 ár,
160 nemendur í stað 130, og þessari
breytingu fagna ég,“ segir Gerður.
Ingibjörg Einarsdóttir, rekstrar-
stjóri skólaskrifstofu Hafnarfjarðar,
segir að vel gangi að fá kennara til
starfa í grunnskólum bæjarins og að
kennslustöður séu að mestu leyti
fullmannaðar. Hún segir að mennt-
aðir kennarar séu þar í miklum
meirihluta og aðeins sé um örfáa
leiðbeinendur að ræða. Hún segir
stöðuna nú vera svipaða og í fyrra,
en þá hafi einnig gengið mjög vel að
fá kennara til starfa.
Tekst alltaf að fullmanna
skólana á endanum
Björn Þorsteinsson, fram-
kvæmdastjóri fræðslu- og menning-
arsviðs Kópavogsbæjar, segir að
búið sé að manna flestallar kenn-
arastöður í bænum.
„Þetta hefur gengið mjög vel og
eru flestallir sem ráðnir hafa verið
kennaramenntaðir. Þetta gekk líka
vel í fyrra, en mér finnst hafa gengið
heldur betur núna,“ segir Björn.
Sigurbjörn Marinósson, forstöðu-
maður skólaskrifstofu Austurlands,
segir að staða mála þar sé með svip-
uðum hætti og á undanförnum árum.
Sums staðar hafi ráðningar gengið
mjög vel en annars staðar vanti
ennþá kennara. Sigurbjörn segir að
staðan sé alls ekki slæm og að alltaf
hafi tekist að fullmanna skólana á
endanum og þá með því að ráða leið-
beinendur og segir hann að það
verði einnig gert nú.
Forstöðumenn fræðslumiðstöðvar
um ráðningar grunnskólakennara
Staðan betri
nú en í fyrra
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦
ÁRIÐ 2000 bárust til vinnslu eða
eyðingar spilliefni sem að jafnaði
nema 90,4 kg á hverja fjóra Íslend-
inga, eða meðalfjölskyldu. Mest
barst af úrgangsolíu, eða sem nemur
66,6 kg á hverja meðalfjölskyldu,
14,8 kg af rafgeymum, 3,7 kg af olíu-
málningu og prentlitum, 3,1 kg af
framköllunarefnum, 1 kg af leysiefn-
um, 0,7 kg af halógeneruðum efna-
samböndum, sem innihalda mjög
skaðleg efni til hreinsunar og þvotta
í efnalaugum, 0,56 kg af rafhlöðum,
0,01 kg af varnarefnum og 0,01 kg af
ísósýanötum, sem eru mjög skaðleg
efni til svampgerðar. Þetta kemur
fram í ársskýrslu Spilliefnanefndar,
sem dreift var á ársfundi nefndar-
innar í gær.
Tekjur af spilliefnagjaldi námu
165,5 milljónum króna á síðasta ári.
Tekjuafgangur á árinu nam 9,1
milljón kr.
Nettótekjur af spilliefnagjaldi
jukust um 22,1 milljón kr. milli ára,
eða um 17%. Álagning á olíuvörur
nam 69,7 milljónum kr. Mest varð
tekjuaukning af leysiefnum, haló-
generuðum efnasamböndum, olíu-
málningu og rafgeymum. Tekjur
lækkuðu mest af framköllunarefn-
um.
Heildargjöldin námu tæpum 145
milljónum kr. og jukust þau um
tæpar 27 milljónir milli ára, eða
23%.
Álagt spilliefnagjald á innfluttar
vörur á síðasta ári var tæpar 149
milljónir kr. Ógreitt spilliefnagjald í
ársbyrjun 2000 nam 8,7 milljónum
kr. og innheimt spilliefnagjald á
árinu nam 145,5 milljónum kr.
90,4 kg af spilliefnum á
hverja fjóra landsmenn