Morgunblaðið - 01.08.2001, Side 38

Morgunblaðið - 01.08.2001, Side 38
MINNINGAR 38 MIÐVIKUDAGUR 1. ÁGÚST 2001 MORGUNBLAÐIÐ í góðra vina hópi sem á hátíðastund- um. Sumar tækifærisræðurnar sem hann hélt eru ógleymanlegar. Fyrir hálfum mánuði hittumst við að vanda á Landsmóti UMFÍ sem nú var haldið á Egilsstöðum. Þar var Pálmi fremstur í flokki nýstofnaðs hóps eldri Ungmennafélaga. Þar kvöddum við hann án þess að óra fyr- ir því að þar myndi leiðir skilja. Það er skarð fyrir skildi innan hreyfing- arinnar þegar nærveru þessa mæta manns nýtur ekki lengur við. Hans verður sárt saknað. Við samstarfsmenn innan UMSK fyrr og síðar vottum Stellu eiginkonu Pálma og aðstandendum hans öllum okkar innilegustu samúð. Félagar í UMSK Kristján, Svanur, Páll, Hafsteinn, Birgir, Hraunar, Ester, Valdimar. Fyrst minnist ég Pálma sem drenghnokka á næsta bæ. Þangað kom hann 9 ára með móður sinni, Helgu Einarsdóttur og manni henn- ar Kristmundi Stefánssyni, í nýbyggt hús þeirra á nýbýlinu Grænuhlíð. Ég sem var nokkrum árum eldri man fyrst eftir honum hlaupa fyrir kindur um sauðburðinn og undraðist hvað svona lítill strákur gat hlaupið alveg endalaust fyrir ærnar. Við hittumst oft og ég kunni vel við strákinn og fljótlega urðum við góðir vinir. Á vor- in eftir rúning þótti okkur skemmti- legt að reka féð með fullorðna fólkinu fram á Auðkúluheiði en féð af okkar bæjum var rekið saman. Þá fórum við ríðandi og reksturinn tók allan daginn og fram á nótt. Á heimleiðinni var oft sprett úr spori og metist á um hvor væri betur ríðandi. Oftast sáum við morgunsólina koma upp áður en heim var komið. Í réttunum á haustin var féð af þessum bæjum dregið sam- an í dilk í Auðkúlurétt og síðan rekið heim en dregið sundur í réttinni á Kagaðarhóli. Þannig lágu leiðir okk- ar saman í leik og starfi á æskuár- unum. Pálmi var strax góður félagi, glað- lyndur og hjálpsamur og taldi ekki eftir sér sporin. Hann fékk fljótlega áhuga á ung- mennafélagsskapnum og gekk í ung- mennafélagið. Ég minnist hans á hverju ári á héraðsmótum ung- mennasambandsins sem þá voru allt- af haldin 17. júní á Blönduósi og keppt í fjölmörgum íþróttagreinum. Þar keppti Pálmi fyrst 14 ára og eftir það árum saman. Þar kom fljótt í ljós að hann var liðtækur og fjölhæfur íþróttamaður. Til dæmis vann hann bæði 400 og 800 metra hlaup ásamt stangarstökki árið 1960. Í grein sem hann skrifaði fyrir nokkrum árum í Húnavökuritið, segir Pálmi: „17. júní mótin voru einn eftirminnilegasti þáttur á mínum unglingsárum.“ Einnig segir hann: „Ég tel það happ lífs míns að hafa kynnst ungmenna- félagshreyfingunni og það gerði ég einmitt hér.“ Síðar varð hann for- maður UMFÍ um árabil og sýndi í því starfi hversu hugmyndaríkur og ötull hann var. Ég veit að aðrir munu fjalla um þann þátt í lífi hans enda ekki rými í stuttri grein fyrir það mikla hugsjónastarf sem hann vann þar. Pálmi var vel ritfær og hagmæltur og í fyrsta Húnavökuritinu fyrir 41 ári birtist eftir hann smásaga og vísa. Síðan varð ég oft var við að hann átti létt með að koma orðum að hugsun- um sínum í bundnu og óbundnu máli. Árum saman höfum við Pálmi allt- af öðru hverju haft samband og hann ásamt sinni ágætu konu, Stellu Guð- mundsdóttur, komið í heimsókn þeg- ar þau hafa verið á ferðinni hér um slóðir. Þegar ég hef verið staddur í Reykjavík hef ég oft slegið á þráðinn til hans og þá var hann alltaf jafn hress og ekki tekið annað í mál en ég liti heim til hans um kvöldið. Það var alltaf jafn skemmtilegt að koma til þessara gestrisnu og elskulegu hjóna og spjalla við þau um gamalt og nýtt, norðan og sunnan heiða. Innilegar og einlægar samúðarkveðjur frá okkur á Kagaðarhóli til Stellu, barna og fjölskyldna þeirra. Stefán Á. Jónsson. Kveðja frá frjálsíþróttadeild Breiðabliks Við sviplegt fráfall Pálma Gísla- sonar sér frjálsíþróttadeild Breiða- bliks á eftir góðum félaga og einum af frumkvöðlum þeirrar vakningar í frjálsum íþróttum sem varð í Kópa- vogi á árunum upp úr 1960. Þá urðu strax ljósir forystuhæfileikar Pálma og allt frá því að hann kom til liðs við deildina árið 1963 varð hann einn af öflugustu máttarstólpum hennar. Pálmi lagði sig fram við að auka styrkleika deildarinnar íþróttalega með því að fá fleiri til að taka þátt og ekki síst var hann hugmyndaríkur við að styrkja innviðina og efla félagslega þáttinn. Að því starfi bú- um við enn. Sem vænta mátti lágu leiðir jafnmikils félagsmálamanns sem Pálmi var út fyrir takmarkað svæði frjálsíþróttadeildar Breiða- bliks. Þó að störf á landsvísu í þágu Ungmennafélagshreyfingarinnar væru fyrirferðarmest í félagsmála- ferli hans litum við Breiðabliksfélag- ar fyrst og fremst á hann sem okkar góða og trygga félaga. Víst er að hann bar hag deildarinnar fyrir brjósti, ætíð boðinn og búinn að leggja starfinu lið. Pálmi var að verð- leikum sæmdur æðstu heiðursmerkj- um ungmenna- og íþróttahreyfinga innanlands og utan en sjálfur lét hann svo um mælt að ein kærasta viðurkenningin sem honum hlotnað- ist væri Silfurblikanafnbót Breiða- bliks sem hann hlaut árið 1998. Þetta sýnir vel hve sterkar taugar hann bar til félagsins sem hann sannarlega á stóran þátt í að gera eins öflugt og það er í dag. Að leiðarlokum vilja félagar í frjálsíþróttadeild Breiðabliks þakka fyrir þau miklu störf og þá atorku sem hann lagði af mörkum við upp- byggingu deildarinnar og hefur lengi verið leiðarljós í starfi hennar og verður vonandi í framtíðinni. Stellu, eiginkonu Pálma, sem ætíð stóð við hlið hans í erilsömu félags- málastarfi, og fjölskyldu sendir deildin innilegar samúðarkveðjur á þessari sorgarstund. Minningin um góðan félaga og vin lifir í huga okkar allra. Fyrir hönd frjálsíþróttadeildar Breiðabliks, Magnús Jakobsson. Í síðustu viku barst mér sú harma- fregn til Svíþjóðar að vinur minn og hugsjónlegur samherji og félagi til margra ára Pálmi Gíslason, fyrrver- andi formaður UMFÍ, væri látinn. Ljúfar minningar tengjast okkar góða samstarfi innan ungmenna- félagshreyfingarinnar þar sem nokkrir áfangasigrar náðust sem ég tel að við höfum átt nokkurn þátt í ásamt okkar góðu samstarfsmönnum um land allt. Á nýafstöðnu glæsilegu landsmóti UMFÍ á Egilsstöðum, dagana 12. til 15. júlí sl., höfðum við sem oft áður á landsmótum báðir hlutverki að gegna og m.a. því að gera hlut eldri ungmennafélaga áberandi og virkan en framkvæmdastjóri verkefnisins var Pálmi Gíslason og komu margir félagar okkar utan og innan hreyf- ingarinnar að því verki sem ég tel að hafi tekist mjög vel. Árið 1969, þegar undirritaður tók við formensku UMFÍ, lágu leiðir okkar Pálma fljótlega saman í félags- starfi, en mikill vinskapur var og hef- ur alla tíð verið með þeim Sigurði Geirdal, sem þá gerðist fram- kvæmdastjóri samtakanna. Segja má að starfsemi UMFÍ hafi á þessum tíma verið í sögulegri lægð og nánast á götunni húsnæðislaust fyrir höfuðstöðvarnar. Að tilstuðlan okkar Sigurðar Geir- dal var Pálmi fenginn til að gerast formaður húsnæðisnefndar fyrir samtökin og segja má að þá hafi glæsilegur og árangursríkur ferill hans hafist fyrir ungmennafélags- hreyfinguna á Íslandi og á sama tíma tók hann sæti sem varamaður í stjórn UMFÍ. Fljótlega eignaðist UMFÍ sitt eigið húsnæði fyrir þjónustumið- stöð samtakanna, sem var hluti í glæsilegri hæð í Mjölnisholti 14 í Reykjavík. Með ólíkindum gekk þetta fljótt og vel og margir lögðu fé til framkvæmdanna innan og utan hreyfingarinnar fyrir tilmæli for- manns húsnæðisnefndar. Frá þeim tíma sem grunnurinn var lagður hefur húsnæðisaðstaðan sí- fellt orðið fullkomnari og betur við hæfi sívaxandi umsvifa hreyfingar- innar. Þegar undirritaður lét af for- mennsku UMFÍ eftir tíu ára setu var valið á eftirmanni mínum næsta auð- velt; Pálmi Gíslason var einróma kjörinn á glæsilegu þingi samtak- anna á Kirkjubæjarklaustri 1979 og gegndi því óslitið án mótframboðs til ársins 1993, eða í 14 ár. Það hefur stundum verið rifjað upp að á árun- um 1969 til 1979 tókst að tvöfalda félagatölu UMFÍ og svo aftur á ár- unum 1979 til 1993 í formannstíð Pálma. Þegar minningar af þessum víðfeðma vettvangi ungmennafélags- hreyfingarinnar eru rifjaðar upp við fráfall góðs vinar og samstarfsmanns sem víða kom við sögu er efnið meira en svo að hægt sé að gera því skil í stuttri minningargrein, það verður að bíða betri tíma. Það er gleðilegt til þess að vita að það eru fleiri en við Pálmi og aðrir í framvarðarsveit UMFÍ um áratuga skeið sem skynja mætavel fyrir hverju þessi nærri eitt hundrað ára hreyfing stendur. Á setningarathöfn 23. landsmóts UMFÍ föstudagskvöldið 13. júlí sl. voru flutt mörg áhugaverð ávörp sem greinilega hafði verið lögð mikil alúð við í vinnslu. Eitt þeirra flutti forseti Íslands, hr. Ólafur Ragnar Grímsson. Þegar við Pálmi hittumst að lokinni setning- arathöfninni, þ.e.a.s. (gamli-formað- urinn og gamli-gamli formaðurinn) vorum við glaðir og afar hrærðir yfir orðum forsetans, en að okkar mati sagði hann í stuttu og hnitmiðuðu ávarpi það sem hreyfingin UMFÍ og aðildarfélög hennar eru og hafa verið íslenskri þjóð í nærri heila öld. Að lokum þetta kæri vinur, þegar þú svo óvænt hverfur á braut í miðju verki fyrir hreyfinguna og þín nýtur ekki lengur við um framkvæmd margvíslegra persónulegra áforma þinna og fjölskyldunnar verðum við vinir þínir að taka vaktina svo um munar og vona ég að við getum sem flest orðið þar að liði, þar við liggur heiður okkar. Minningu þína heiðrum við mest og best með því að láta ekki fánann falla og að tengja saman í órofa heild alla aldurshópa undir merkjum UMFÍ í víðtæku samstarfi við þá að- ila sem með okkur vilja vinna. Landsmótin eru og verða sá far- vegur sem starfið beinist að um ókomna tíð og er sá íþrótta-, félags- og menningarlegi þáttur sem tengir hinar dreifðu byggðir saman í fram- kvæmdum, leik og starfi. Það er engin tilviljun að næstu þrjú landsmót eru þegar komin á verkefnaskrá og munu, eins og við höfum alltaf barist fyrir, stuðla að bættri íþrótta- og félagsaðstöðu á viðkomandi svæðum um leið og við minnumst með landsmótshaldi merkra áfanga í sögu samtakanna. Við Hildur sendum Stellu eigin- konu Pálma og aðstandendum öllum innilegar samúðarkveðjur og erum sem fleiri vinir og kunningjar harmi slegin við hið sviplega fráfall hans. Minningin lifir um góðan dreng sem gaf samtíð sinni svo mikið af glaðværð og góðum hugmyndum, og krefjandi er sú hugsjón hans og okk- ar samherjanna sem eftir lifum að standa vörð og efla enn til dáða ung- mennafélagshreyfinguna og allt það sem hún stendur fyrir. Hafsteinn Þorvaldsson, fyrrv. form. UMFÍ. Þegar síminn hringdi snemma að sunnudagsmorgni óttuðumst við að eitthvað hefði komið fyrir. Við misst- um af fyrstu hringingunni. En þegar hringt var aftur stuttu síðar vissum við að eitthvað alvarlegt hafði gerst. Og á nokkrum sekúndum dundi áfall- ið yfir okkur, við fengum að vita að mjög góður vinur okkar, Pálmi Gísla- son, hefði farist í umferðarslysi. Við skildum ekki það sem okkur hafði verið sagt. Það var óskiljanlegt eins og það er óskiljanlegt enn í dag því að himinninn er enn blár, sólin skín enn þá og heimurinn er indæll. Af hverju Pálmi, sem var maður sem skipti svo miklu og líka fyrir fjöl- skylduna okkar? Þegar ég fékk tíð- indin hræðilegu var sami tími dags- ins og nú, enn skil ég ekki hörmulegan sannleikann vegna þess að ég get enn heyrt dynjandi hlát- urinn í honum. Enn get ég séð fyrir mér hlýtt brosið. Enn get ég fundið fyrir hjálpandi hönd, stuðningi þegar hann vildi sýna mér eitthvað af ein- staklega fögru landslagi Íslands á stöðum þar sem Dani eins og ég hefði undir venjulegum kringumstæðum ekki þorað að heimsækja. Enn get ég rifjað upp traust faðmlagið, hann þurfti ekki orð til að segja: „Ég er hérna hjá þér“ eða „farðu nú varlega þangað til við sjáumst aftur“. Nú sjáumst við ekki oftar í þessum heimi og það er sárt, svo sárt að ég finn fyrir því í hverri frumu líkamans að horfast í augu við þessa staðreynd. En lífshlaup Pálma varð annað en ég og allir aðrir sem þekktu hann hefðu viljað því að hann var í sannleika mjög góður og hlýr maður. Það þarf svo lítið til að breyta öllu í lífinu. Nokkrir litlir atburðir, sek- úndur eða sentimetrar, geta breytt öllu. Þannig var það einnig með hörmulegan dauða Pálma. Eftir svo hræðilegt umferðarslys spyrjum við, eins og oftar í lífinu: „Ef...“ „Ef ekki“. En hversu mikið sem ég óska annars getur raunveruleikinn samt ekki orð- ið annar. Ég skil þetta ekki af því að myndir af Pálma halda áfram að birtast á nethimnunni eins og ekkert hefði komið fyrir. Ég sé fyrsta fund okkar fyrir mörgum árum þegar ég kom með fjölskyldu mína í flugvél til Ís- lands, það var seint að kvöldi og án þess að þekkja manninn í sjón fékk ég á tilfinninguna að þetta væri Pálmi Gíslason. Ég laðaðist að hon- um. Ég sé hann fyrir mér í mörgum ferðum um landið þar sem hann lagði metnað sinn í að sýna okkur ekki bara stóru hlutina heldur einnig litlu hlutina í náttúrunni sem urðu miklir við að kynnast þeim. Ég sé hann fyrir mér þegar hann dró stoltur lax að landi. Sömu hreyknina þegar hann var búinn að framreiða gómsæta máltíð úr rjúpum sem hann hafði sjálfur skotið. Ég sé innri gleðina þegar hann lék sér við börnin og barnabörnin. Ég sé þakklætið og auðmýktina þegar hann sýndi mér nýja jörð sína í norðvesturhluta landsins, þegar hann sagði með mik- illi virðingu fyrir því sem lífið gæti fært okkur: „Þessi jörð verður hluti af mér og ég verð hluti af henni.“ Orðin „að vera hluti af“ voru einmitt dæmigerð fyrir Pálma. Hann notaði faðmlög á þann hátt sem enginn ann- ar gerði. Og fólk sem hann faðmaði að sér varð eðlilegur hluti af honum og hann jafn eðlilegur hluti af því. Þess vegna varð hann jafn eðlileg- ur hluti af heimi mínum og fjölskyldu minnar. Hann var ekki aðeins kær gestur þegar hann kom í heimsókn til Danmerkur. Hann var öll þessi ár svo sannarlega hluti af okkur. Hann heimsótti okkur fyrir mánuði og sem fyrr ræddum við um bæði smátt og stórt. Ekkert var heilagt í þeim sam- ræðum, ekkert var of stórt eða of lítið til að ræða. Pálmi hafði í samskiptum við okkur mestan áhuga á grund- vallaratriðum og því sem snerti fólk. Það gerði hann líka í þetta sinn, við töluðum um að láta þakklæti sitt í ljós við aðra. Seint um kvöldið langaði mig innst inni til að þakka honum hjartanlega fyrir allt það góða og fallega í sam- verustundum okkar og fjölskyldna okkar, allt sem við höfðum séð og fundið fyrir í sameiningu. En það var eins og hann vildi segja: „Lífið er fyrst að byrja núna. Nú munum við uppskera eins og við höfum sáð.“ Eins og áður horfði hann fremur fram á við en aftur. En við vorum báðir þakklátir fyrir allt það fagra sem lífið hafði fært okkur. Okkur fannst báðum að við hefðum verið heppnir – og að við gætum með sanni sagt að við hefðum reynt eftir bestu getu. Og nú er Pálmi látinn og við sem þekktum hann sitjum eftir með sorg í hjarta en einnig vitum við að það er skylda mannsins að vera hamingju- samur. Orð sem túlka í reynd trúna á að ríkidæmi lífsins sé takmarkalaust og staðfesta þau sannindi um leið. Lífið er eins auðugt og við getum skilið. Getum við krafist meira? Þeg- ar við gerum það samt sem áður er ástæðan allt hið óskiljanlega, allt sem við getum ekki meðtekið. Þess vegna skil ég alls ekki það sem hefur gerst. Ég og fjölskylda mín erum sorgmædd vegna ótíma- bærs andláts Pálma og samt verðum við að leggja okkur fram um að verða aftur glöð. Við eigum öll að grafa sorg okkar í birtunni miklu sem Pálmi veitti okkur. Við verðum ávallt að muna eftir honum vegna jákvæðr- ar lífsýnarinnar og gleðinnar sem hann veitti okkur. Við verðum að við- urkenna að lífið er hið eina sem hugs- anlegt er innan um allt það sem ekki er hægt að hugsa. Fjölskylda mín og ég erum stolt af því að hafa getað kallað Pálma vin okkar og ég er þakklátur því að Pálmi skyldi líta á mig sem vin. Blessuð sé minning hans. Jacob, Anders, Jytte og Carl Sørensen, Silkeborg. Danmörku. Kveðja frá samstarfsfólki Suðurlandsbrautarútibúi Okkur berast fregnir dag hvern, sem betur fer eru þær oftar en ekki til að gleðjast yfir. Þannig var um þá frétt að Pálmi, okkar gamli yfirmað- ur en þó fyrst og fremst vinnufélagi og vinur, hefði ákveðið að fara á eft- irlaun og njóta lífsins. Að sama skapi er fregn eins og sú er okkur barst sunnudaginn 22. júlí sl. harmafregn. Það telst ekki til sanngirni að Pálmi hafi verið kallaður burt frá fjölskyldu og vinum jafn snemma og raun ber vitni. Það er hreint ótrúlegt að hann Pálmi, Pálmi okkar eins og við viljum kalla hann, sé dáinn. Hann sem loks- ins var kominn á þau tímamót að geta einbeitt sér að því að gera bara það sem hann langaði til. Ekki skemmdi það fyrir að hún Stella hans var einn- ig að komast á sömu tímamót. Fram- undan voru sælustundir í dalnum þeirra, þar sem þau ásamt börnum sínum og fjölskyldum þeirra voru byrjuð á langtíma verkefni, sem fólst í því að gera landið okkar aftur skógi vaxið á milli fjalls og fjöru. Þarna stóð til að vera á sumrin, og á veturna átti svo að sinna öðrum hugðarefn- um. En svona er lífið, það er ekki allt- af sanngjarnt. Það var mjög gott að vinna með Pálma, eiginlega má segja að það hafi verið sérstök forréttindi. Hann var mikill sómamaður sem hugsaði vel um samstarfsfólk sitt og leit á það sem vini sína. Dæmi getum við nefnt, um tíma sáum við sjálf um hádegismatinn okkar í Suðurlands- brautarútibúinu og þegar svo lá við munaði Pálma ekkert um að elda súpu handa okkur eða skella blöndu í brauðgerðarvélina, svo að við fengj- um heitt brauð með súpunni öðru hvoru. Það sem viðkom eldamennsku var auðvelt mál fyrir Pálma. Hann munaði ekki um að bjóða okkur heim til þeirra heiðurshjóna í hlaðborð svo svignaði undan öllum kræsingunum sem að sjálfsögðu voru heimalagað- ar, og oftar en ekki óhefðbundnar að gerð. Það var auðséð að þau Stella höfðu þá átt annasaman dag við mat- argerð en samt skein af öllu þeirra fasi gestrisni og ánægja yfir því að geta deilt kvöldinu með samferða- fólki. Pálmi vildi alltaf vera í góðum tengslum við okkur sem með honum unnu og var honum afar umhugað um okkur á allan hátt. Þegar hann færði sig yfir í Miklubrautarútibú gerði hann sér far um að halda góðu sambandi við okkur áfram. Þær voru ófáar símhringingarnar sem mörg okkar fengu þar sem nafnið okkar var fyrst nefnt og síðan fylgdi við- skeytið mín eða minn á eftir. Hann átti og mun ávallt eiga hvert bein í okkur. Elsku Stella, Gísli, Atli, El- ísabet og fjölskyldur. Við sendum ykkur okkar innilegustu samúðar- kveðjur á sorgartímum. Megi styrk hönd almættisins styrkja ykkur. Blessuð sé minning vinar okkar Pálma. PÁLMI SIGURÐUR GÍSLASON

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.