Morgunblaðið - 21.10.2001, Blaðsíða 25

(1930–1972). Þótti afburðakennari.
V.
Frá bænum Bæ í Króksfirði var
einnig hægt að fá fylgd og hesta
norður yfir Þorskafjarðarheiði. Þar
bjó Magnús G. Ingimundarson
(1901–1982) vegaverkstjóri. Lýður
Jónsson (1897–1982) vegaverkstjóri
hafði unnið að vegagerðinni yfir
Þorskafjarðarheiði að norðan frá
Langadal að Högnafjalli, en þar tók
við Magnús í Bæ, sem fyrr er nefnd-
ur, og stjórnaði verkinu niður í
byggð að Kollabúðum. Vegagerðin
yfir Þorskafjarðarheiði stóð yfir á
árunum 1940–1946. Hótel Bjarkar-
lundur hafði verið í smíðum 1945–
1947 og gistu menn þá að mestu þar,
þótt Kinnarstaðasystur yrðu að
hýsa þá gesti, sem ekki komust fyrir
í Bjarkarlundi. Eins var alltaf inn-
hlaup í Bæ, ef allt var fullt á hinum
stöðunum. Fjölmennasti flokkur,
sem fluttur var á hestum yfir
Þorskafjarðarheiði var fimleika-
flokkur úr Glímufélaginu Ármanni í
júlí 1944. pantaðir höfðu verið 36
hestar frá Bæ og fóru þrír fylgd-
armenn undir forystu Lúðvíks
Magnússonar frá Bæ með hestana
daginn áður og geymdu þá í Efra-
bólsrétt, sem er andspænis Bakka-
seli. Lúðvík er fæddur árið 1925 og
býr nú í Reykjavík, en hinir fylgd-
armennirnir voru Hákon Sveinsson
frá Hofsstöðum í Þorskafirði, f.
1924, nú blikksmiður í Borgarnesi
og Sigurður Þorbjarnarson frá
Fjarðarhorni í Kollafirði, f. 1927, nú
búsettur í Reykjavík.
Fimleikaflokkur þessi hafði lagt
af stað með Súðinni frá Reykjavík
hinn 2. júlí áleiðis til Stykkishólms,
þar sem flokkurinn sýndi, en síðan á
Patreksfirði, Sveinseyri, Þingeyri,
Núpi, Suðureyri, Ísafirði, Bolungar-
vík, Hnífsdal, Súðavík og Reykja-
nesi. Í viðtali við blaðið Vesturland
sagði Jens Guðbjörnsson (1903–
1978) fararstjóri: „Þetta er ánægju-
legasta ferð, sem ég hefi farið.“
„Góða ferð suður Þorskafjarðar-
heiði, Jens minn, næst þegar þú
kemur með Ármenningana þína að
Djúpi, kemurðu í bíl yfir heiðina.“
„Það vil ég heyra,“ segir Jens við
blaðamann Vesturlands og svo er
hann farinn til Súðavíkur.
VI.
Ég hefi farið tvisvar sinnum
gamla bílveginn yfir Þorskafjarðar-
heiði, í fyrra skiptið sumarið 1954,
en í seinna skiptið sumarið 1969.
1954 fór ég og félagar mínir frá
Bjarkarlundi yfir heiðina að Arn-
gerðareyri og sömu leið til baka
samdægurs. 1969 vorum við fjöl-
skyldan á afar frumlegu ferðalagi.
Frá Hafnarfirði með Lagarfossi II.
til Patreksfjarðar, þaðan á Volks-
wagen Variant-bifreið árgerð 1965,
til Bolungarvíkur, þar sem gist var
hjá þeim heiðurshjónum Hildi Ein-
arsdóttur og Benedikt kaupmanni
Bjarnasyni í 3 daga. Síðan til Ísa-
fjarðar, þar sem búið var að panta
flutning á bílnum til Ögurs. Frá
Ögri var haldið í Botn í Mjóafirði,
þar sem beini var þeginn hjá þeim
heiðurshjónum Jóni Fannberg
(1893–1988) og Guðbjörgu Árna-
dóttur (1896–1986). Við vorum fjög-
ur í þessu ferðalagi, Halldóra kona
mín, Bergljót dóttir okkar (f. 1964)
og Árni E. Árnason (1888–1975)
tengdafaðir minn, mágur Jóns
Fannberg. Eftir að við Árni höfðum
gengið upp að arnarhreiðrinu
skammt frá Botni, héldum við suður
yfir Þorskafjarðarheiðina í Hótel
Bjarkarlund og vorum þeirri stund
fegnust, er við komum niður að
Kollabúðum. Þoka og stórrigning
var á heiðinni og setti ég mig óneit-
anlega í spor þeirra ferðamanna,
sem brutust þetta á hestum í svip-
uðu veðri.
VII.
Menn gengu líka yfir Þorska-
fjarðarheiði, ef bílfært var ekki orð-
ið, t.d. rakst ég nýlega á frásögn í
tímaritinu „Heima er bezt“, 6. tbl.
51. árgangs, þar sem Kristmundur
Jóhannesson (f. 1923) frá Giljalandi
í Haukadal ritar um gönguferð sína
frá Kirkjubóli í Langadal í júníbyrj-
un 1948 yfir Þorskafjarðarheiði nið-
ur að Kollabúðum og þaðan að Bæ í
Króksfirði, þar sem hann gisti.
Kortlaus og áttavitalaus braust
Kristmundur þessa erfiðu heiði án
leiðarlýsingar, en vörðurnar góðu
björguðu og allt fór vel að lokum.
Hann var þá aðeins 14 ára gamall og
hafði nýlokið gagnfræðaprófi frá
Núpsskóla í Dýrafirði. Hann varð
síðan kennari í Dalasýslu og Norð-
ur-Þingeyjarsýslu. Hannibal Valdi-
marsson var skólastjóri Gagnfræða-
skólans á Ísafirði árin 1938–1954.
Hann hélt sjóleiðis til Reykjavíkur
með fyrstu gagnfræðingana, sem
hann útskrifaði vorið 1941. Eftir
Reykjavíkurdvölina tóku þeir sér
far með Dala-Brandi til Kinnar-
staða, en gengu síðan yfir Þorska-
fjarðarheiði til Arngerðareyrar, þar
sem þeir komust með Djúpbátnum
til Ísafjarðar.
VIII.
Síðan vegurinn var lagður yfir
Steingrímsfjarðarheiði fara æ færri
yfir Þorskafjarðarheiði, nema rétt
um hásumarið, enda liggur vegur-
inn á öðrum slóðum en fyrrum.
Samt er hollt að minnast að lokum
þess fjölda manna, sem unnu að
þessari vegagerð og þeirra merku
heimila, sem sáu um fylgd og beina
á þessum árum. Kinnarstaðir og
Bær eru enn í byggð, en Arngerð-
areyri ekki. Frá vegamótum á
Steingrímsfjarðarheiðinni eru 45
km til Reykhóla. Þá leið ætlaði ég
mér í sumar, en varð að hætta við þá
fyrirætlun og fljúga frá Ísafirði til
Reykjavíkur.
Eftirmáli
Gott væri, ef einhver íþróttasögu-
fræðingur tæki sig nú til og ritaði
um hina fræknu för Ármenninganna
um Vestfirði í júlí 1944, en ekki eru
tiltök að gera henni full skil í þessari
grein. Þeim var hvarvetna tekið
fagnandi og er för þessi enn í minni
margra Vestfirðinga, þótt 57 ár séu
síðan. T.d. sagðist Tómas Helgason
(f. 1918) hinn kunni bókamaður frá
Hnífsdal, glöggt muna eftir sýningu
Ármenninganna í „Nátthaganum“
við kirkjugarðinn í Hnífsdal.
Heimildir:
1. Landnáma I, 1: Hið íslenzka fornrita-
félag, Reykjavík, MCMLXVIII.
2. Harðar saga – Þorskfirðinga saga, Ís-
lenzk fornrit XIII., Hið íslenzka fornrita-
félag, Reykjavík, MCMXCI.
3. Árbók Ferðafélags Íslands, Barða-
strandarsýsla MCMLIX eftir Jóhann
Skaptason sýslumann, Ísafoldarprentsmiðja
1959.
4. „Heima er bezt“, 6. tbl. 51. árg., Skjald-
borg 2001, Ingólfsprent/Hagprent.
5. Landið þitt Ísland, bls. 35 í A-G 1980, og
bls. 221 í U-Ö 1984. Bókaútgáfan Örn & Ör-
lygur hf.
6. Íslenzka alfræðiorðabókin, Bókaútgáfan
Örn & Örlygur hf. 1990.
7. Islands Kortlægning, Ejnar Munksga-
ard, Köbenhavn, 1944 eftir N.E. Nørlund.
8. Jarðabók Árna Magnússonar og Páls
Vídalín, VI. og VII. bindi Kaupmannahöfn,
prentað hjá S.L. Möller, 1938 og 1940.
9. Ómar Ragnarsson, Stiklur nr. 4, Mynd-
bandaþjónusta Sjónvarpsins, RÚV. 1983.
Fyrst útgefið af RÚV 1987.
10. Vesturland, 24 tbl. 15. júlí 1944.
11. Skutull, 26. tbl., 15. júlí 1944.
Efrabólsrétt í Langadal. Fimleikafólkið að ferðbúast.
Áning á Þorskafjarðarheiði.
Farið að halla suður af Þorskafjarðarheiði, Vaðalfjöll í fjarska.
Höfundur er lögfræðingur í Reykjavík.


 
 


   
 



 
  






 









  

  

 
 

 

    
  




          
  

 
 
  
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 21. OKTÓBER 2001 25
...ferskir vindar í umhirðu húðar
Byltingarkennd nýjung frá Karin Herzog
Vítamín H krem sem inniheldur einnig
B1, B2, B6, B12 vítamín ásamt betakarotin
Stórkostlegur árangur fyrir allar húðtegundir.
Kynningar í vikunni:
Mánudagur:
Debenhams,
Hagkaup Kringlunni
Þriðjudagur:
Apótekið Iðufelli
Miðvikudagur:’
Apótekið Spönginni
Fimmtudadur:
Lyfja Smáralind,
Debenhams
Föstudagur:
Lyf og heilsa Smiðjuvegi,
Hagkaup Smáralind,
Hagkaup Kringlan,
Debenhams
Laugardagur:
Hagkaup Smáralind,
Hagkaup Kringlan,
Debenhams
Súrefnisvörur
Karin Herzog
Switzerland
Nú býðst
þér ótrúlegt tækifæri til þessarar heillandi borgar. Þú bókar tvö sæti til
Prag, en greiðir bara fyrir eitt, og kemst til einnar fegurstu borgar Evr-
ópu á frábærum kjörum. Allar ferðir í október eru nú uppseldar og þér
bjóðast nú síðustu sætin þann 28. október á einstökum kjörum. Hjá
Heimsferðum getur þú valið um gott úrval 3ja og 4 stjörnu hótela og
fararstjórar Heimsferða bjóða þér spennandi kynnisferðir meðan á
dvölinni stendur.
Skógarhlíð 18, sími 595 1000. www.heimsferdir.is
Verð kr. 16.850
Flugsæti á mann, m.v. 2 fyrir 1.
33.700/2 = 16.850.-
Skattar kr. 3.350, ekki innifaldir.
Gildir eingöngu 28. okt., 4 nætur.
Ferðir til og frá flugvelli kr. 1.800.
Forfallagjald, kr. 1.800.
Verð hótela:
Verð á mann
Hotel Korunek – 3 stjörnur,
kr. 3.890 nóttin
í tveggja manna herbergi.
Quality Hotel
kr. 3.900 nóttin
í tveggja manna herbergi.
Expo – 4 stjörnur,
kr. 4.900 nóttin
í tveggja manna herbergi.
Síðustu sætin til Prag í október - 4 nætur
2 fyrir 1 til
Prag
28. október
frá kr. 16.850