Morgunblaðið - 01.11.2001, Blaðsíða 12

FRÉTTIR
12 FIMMTUDAGUR 1. NÓVEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
landamærin. Undanfarin tuttugu
ár hefði mikill fjöldi Afgana komið
yfir til Pakistans, allt að 2,5 millj-
ónir manna, og enginn vafi væri á
því að þetta fólk veitti ættingjum
sínum húsaskjól.
Sagðist Sólveig hins vegar sjálf
hafa verið í héraðinu Peshawar í
Pakistan um síðustu helgi og í sam-
tölum við aðflutta Afgana þar
hefði komið berlega í ljós að sam-
félag þeirra gæti vart tekið við
fleira fólki.
Brynhildur Ólafsdóttir mun
leysa Sólveigu af hólmi
Sólveig sagði að fólkið frá Afg-
anistan hefði slæma sögu að segja,
mjög kalt væri nú um stundir og að
menn gerðu ráð fyrir afar hörðum
vetri. Ýmsar hjálparstofnanir
heimamanna reyndu þó að koma til
aðstoðar, þannig starfrækti af-
ganski Rauði hálfmáninn 48 heilsu-
gæslustöðvar með aðstoð Alþjóða-
sambands Rauða krossins.
Alþjóðasamtök RK reyndu jafn-
framt að halda uppi sinni starfsemi
í Afganistan eftir mesta megni.
„Hættan er hins vegar sú að þegar
fer að snjóa lokist margar byggðir
af og það þýðir bæði að fólk kemst
ekki leiðar sinnar og að ekki verð-
ur hægt að koma hjálpargögnum
til þeirra.“
Sólveig mun dveljast í Pakistan
til 7. nóvember en heldur þá til
sinna starfa í Harare í Zimbabwe
sem upplýsingafulltrúi svæð-
isskrifstofu Alþjóðasambands
Rauða krossins. Íslendingar hafa
þó ekki sagt sitt síðasta orð austur
í Pakistan því Brynhildur Ólafs-
dóttir, fréttamaður á Stöð 2, mun
leysa Sólveigu af hólmi í nóvember
og dveljast í um mánuð.
SÓLVEIG Ólafsdóttir, starfsmaður
Alþjóðasambands Rauða krossins,
segir erfitt að átta sig á ástandinu
innan landamæra Afganistan, en
hún hefur undanfarna daga verið
við störf í Pakistan. Rauði krossinn
reyni hins vegar að
tryggja að hægt verði
að bregðast við ef
flóttafólk fer að
streyma þaðan í tug-
þúsundum eins og tal-
ið hefur verið líklegt
að myndi gerast.
Sólveig hefur und-
anfarna daga haft að-
setur í Íslamabad í
Pakistan en hún gegn-
ir starfi upplýsinga-
sendifulltrúa Alþjóða-
sambands Rauða
krossins. Hefur hún
unnið að því að safna
upplýsingum fyrir
Rauða krossinn,
skrifa efni á netsíður samtakanna
sem og skýrslur fyrir ýmsa bak-
hjarla, er fjármagna tiltekin verk-
efni Rauða krossins á þessum slóð-
um.
Sólveig sagði nú allt kapp lagt á
að tryggja að hægt verði að koma
upp flóttamannabúðum hratt og
örugglega á svæðinu og er þar
einkum horft til ríkjanna Tadjík-
istans, Pakistans og Írans sem öll
eiga landamæri að Afganistan. Öll
landanna lokuðu hins vegar landa-
mærum sínum þegar hernaðar-
aðgerðir Bandaríkjamanna hófust
og standa enn yfir samninga-
viðræður af hálfu Flóttamanna-
hjálpar Sameinuðu
þjóðanna við stjórn-
völd í löndunum þrem-
ur um að þau heimili
að reistar verði flótta-
mannabúðir í landi
þeirra.
Sólveig var spurð
að því hvort ekki hefði
verið gert ráð fyrir að
hreyfing kæmist á
Afgana mun fyrr. Hún
svaraði því játandi og
sagði að Flótta-
mannahjálpin hefði
t.a.m. gert ráð fyrir
rúmri milljón flótta-
manna til Pakistans
ein og sér.
Margt væri hins vegar óljóst.
Lítið væri vitað um ástand mála á
yfirráðasvæði talibana í Afganist-
an, hvort fólk þar væri að hugsa
sér til hreyfings eður ei, og hvort
það fengi e.t.v. ekki leyfi til að
flýja landið. Þá mætti ekki gleyma
því að landamæri Afganistans
hefðu verið lokuð.
Hitt væri einnig staðreynd, að
margir hefðu laumast ólöglega yfir
Sólveig Ólafsdóttir er við störf fyrir Rauða krossinn í Pakistan
Ljósmynd/Sólveig Ólafsdóttir
Rauði krossinn vinnur að því í Pakistan að tryggja að hægt verði að taka
við flóttafólki frá Afganistan.
Sólveig Ólafsdóttir
Erfitt að átta
sig á ástandinu
í Afganistan
BYGGÐAMÁL, alþjóðavæðing og
samvinna, innanlands sem utan, var í
brennidepli á ráðstefnu er Byggða-
stofnun og iðnaðarráðuneytið efndu
til í Eldborg, móttökuhúsi Hitaveitu
Suðurnesja hf. í Svartsengi, á þriðju-
dag. Meginmarkmið ráðstefnunnar
var að fjalla um þróun byggðamála
og möguleika á því sviði á tímum al-
þjóðavæðingar og aukinnar sam-
vinnu einstakra landa.
Margir erlendir sérfræðingar á
vegum Evrópusambandsins og
OECD héldu erindi, svo og íslenskir
aðilar sem koma að byggðarmálum.
Sérstök áhersla var lögð á byggða-
stefnu og alþjóðasamvinnu og kom
fram í erindum margra að íslensk yf-
irvöld ættu í auknum mæli að sækja
sér reynslu hvað varðar byggða-
stefnu til Evrópu og þá sérstaklega
til nágrannalanda, sem falla undir
skilgreininguna jaðarsvæði í norðri.
Anna Guðrún Björnsdóttir, for-
stöðumaður Sambands íslenskra
sveitarfélaga, ræddi fyrir hönd Gísla
Gíslasonar, bæjarstjóra á Akranesi,
er forfallaðist, um nauðsyn þess að
ríkið mótaði framtíðarsýn varðandi
sveitarfélög því hugmyndir um hlut-
verk sveitarfélaga væru á reiki.
Ákveðna stefnu vantaði í sveita-
stjórnamálum en taka yrði tillit til
þess að sveitafélög á Íslandi væru
mjög misjöfn að gerð og stærð. Í er-
indi Gísla voru kynntar tillögur
byggðanefndar Sambands íslenskra
sveitafélaga sem meðal annars fela í
sér frekari sameiningu sveitafélaga
og hugmyndir um stofnun ráðuneyt-
is byggða- og sveitarstjórnamála. Þá
er lagt til að markvisst verði unnið að
því að byggja upp tvö til þrjú öflug
kjarnasvæði á landsbyggðinni sem
valkost við höfuðborgarsvæðið.
Hvetur Gísli til aukinnar þátttöku
sveitarstjórna í Evrópumálum.
Alþjóðlegt samstarf ein af
undirstöðum hagvaxtar
Elísabet Benediktsdóttir, fram-
kvæmdastjóri Þróunarstofu Austur-
lands, tók í sama streng og Gísli og
sagði alþjóðlegt samstarf vera eina
af undirstöðum hagvaxtar í heimin-
um og að smáþjóðir gætu notið góðs
af því.
Theodór A. Bjarnason, forstjóri
Byggðastofnunar, sleit ráðstefnunni
og sagði við það tækifæri mikilvægt
að gera sér grein fyrir því að bú-
setuþróun skýrðist af breyttum kröf-
um fólks um tækifæri til atvinnu og
afþreyingar.
Ráðstefna Byggðastofnunar og iðnaðarráðuneytisins
Hugmyndir um stofnun
ráðuneytis byggða- og
sveitarstjórnarmála
Morgunblaðið/Þorkell
Baldur Pétursson, sendiráðunautur í Brussel, sagði m.a. að alþjóðavæð-
ing skapaði nýjar og breyttar ógnir jafnt sem tækifæri.
Lyfið Remi-
cade hættu-
legt hjarta-
sjúkum
UM TUTTUGU íslenskir sjúkling-
ar taka lyfið Remicade, en frum-
niðurstöður erlendrar rannsóknar
á sjúklingum með hjartabilun
benda til hærri dánartíðni og fleiri
sjúkrahúsinnlagna vegna versn-
andi hjartabilunar hjá þeim hópi
sjúklinga sem meðhöndlaðir voru
með lyfinu. Rannsóknin var gerð
til að meta áhrif Remicade á
hjartabilun og kanna hvort það
gæti gagnast hjartasjúklingum.
Lyfið kom á markað á síðasta ári
og hefur verið notað til meðhöndl-
unar á alvarlegum Chrons-sjúk-
dómi, sem er meltingarsjúkdómur,
svo og alvarlegum gigtarsjúkdóm-
um.
Í fréttatilkynningu frá Lyfja-
stofnun Íslands segir að á grund-
velli niðurstaðnanna sé nauðsyn-
legt að grípa til varúðarráðstafana
samkvæmt tilmælum frá Evrópsku
lyfjastofnuninni (EMEA) þar til
frekari upplýsingar um verkan
lyfsins liggja fyrir. Mælst er til
þess við lækna er íhuga að setja
sjúklinga á Remicade að hefja ekki
meðferð sjúklinga með hjartabilun
og einnig er mælst til þess að með-
ferð með Remicade verði stöðvuð
hjá sjúklingum sem þegar taka lyf-
ið og eru hjartveikir.
Þorbjörg Kjartansdóttir lyfja-
fræðingur hjá Lyfjastofnun segir
að lyfið Remicade sé aðeins gefið
sjúklingum er liggja á sjúkrahús-
um hér á landi undir eftirliti lækna
sem muni fara að tilmælum Evr-
ópsku lyfjastofnunarinnar og að-
gæta hvort þeir sjúklingar sem
taki lyfið séu með hjartabilun.
AÐALFUNDUR Tannlæknafélags
Íslands hefur samþykkt að óska
eftir því við heilbrigðisráðherra og
landlækni að þeir hlutist til um að
bæta samskipti Tryggingastofnun-
ar ríkisins og tryggðra sjúklinga.
Þórarinn Jónsson, formaður fé-
lagsins, segir að þörf sé á því að
reglugerðir um endurgreiðslurétt
tryggðra sjúklinga verði endur-
skoðaðar. Hann segir þær tak-
marka mjög möguleika á að sinna
forvörnum og takmarka rétt þeirra
sem þurfa sérstaklega að passa
upp á tennurnar. Hann segir að
verulega sé dregið úr flúornotkun
með reglugerðunum og að einnig
sé notkun skorufyllinga, til að
vernda tennur fyrir skemmdum,
takmörkuð, t.d. sé ekki endurgreitt
fyrir skorufyllingar í barnatönnum.
TR endurgreiðir samkvæmt
þriggja ára gömlu verðlagi
Þórarinn segir að endurgreiðsla
fyrir tannlækningar tryggðra sjúk-
linga hafi ekki verið breytt frá
árinu 1998. Heilbrigðis- og trygg-
ingaráðuneytið hafi ekki uppfært
þá gjaldskrá sem þá var í gildi í
samræmi við verðlagsbreytingar.
Þetta þýði að fólk greiði sína reikn-
inga hjá tannlæknum á núvirði, en
fái endurgreitt hjá TR miðað við
þriggja ára gamalt verðlag. „Fólk
er alltaf að fá minna og minna end-
urgreitt, það getur ekki verið rétt,“
segir Þórarinn.
Hann segir að suma sjúklinga sé
erfitt að skoða án þess að svæfa og
hingað til hafi tíðkast að gera við
það sem nauðsynlegt er um leið og
sjúklingurinn er skoðaður. Sam-
kvæmt reglugerð er nú nauðsyn-
legt að svæfa sjúklinginn til að
skoða hann, vekja hann svo og
senda umsókn til TR með grein-
argerð þar sem fjallað er um að-
gerðina sem nauðsynlegt er að
gera. Síðan þarf að svæfa sjúkling-
inn aftur til að gera aðgerðina.
Þetta segir Þórarinn út í hött og
óviðunandi.
Í greinargerð sem fylgdi álykt-
uninni segir einnig að TR hafi tví-
vegis á undanförnum tveimur árum
verið staðin að því að mistúlka
reglugerðir um réttindi aldraðra
og þroskaheftra, sjúklingum í
óhag. Í fjöldamörgum tilfellum hafi
aðstandendur barna og fatlaðir
þurft að standa í deilum til að geta
notið réttinda sinna.
Loks segja tannlæknar að oft
hafi komið í ljós að innan TR skorti
faglega þekkingu til að taka á um-
sóknum sjúklinga um endur-
greiðslu fyrir tannlækningar.
Einnig skorti úrskurðaraðila sem
sjúklingar og tannlæknar geti bor-
ið faglegt traust til. Þá orki tví-
mælis að stefnumörkun og fram-
kvæmd hennar séu á einni og sömu
hendi. Reglugerðir sem ákvarði
endurgreiðslurétt sjúklinga séu
samdar af aðilum innan TR og
þeirra hlutverk sé einnig að fram-
fylgja þeim. Þessu þurfi að breyta.
Tannlæknafélag Íslands með tilmæli
til heilbrigðisráðherra og landlæknis
Vilja bætt
samskipti TR
og sjúklinga