Morgunblaðið - 01.11.2001, Síða 63

BRÉF TIL BLAÐSINS
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 1. NÓVEMBER 2001 63
um í þágu ljóðlistarinnar. Þá væri að
sjálfsögðu lesið úr ljóðum Jónasar.
Ætli „Gunnarshólmi“ sé ekki á með-
al bestu ljóða, sem ort hafa verið á
okkar tungu? Einnig mætti hugsa
sér að hver nemandi kæmi með sitt
ljóð eða lausavísur og læsi í sínum
bekk. Slíkt yrði mjög áhugaverð
kynning meðal nemenda og síðan
yrði spjallað um ljóðlist fyrr og síðar.
Það heyrist stundum talað um að
nemendur á æðri skólastigum búi yf-
ir býsna takmarkaðri málhæfni.
Einnig er upplýst að þeir sem ekki
njóta sómasamlegrar kennslu á móð-
urmálinu bíði þess aldrei bætur!
Við skulum því vona að mikil um-
skipti verði í viðhorfi til ljóðagerð-
arinnar og að í stað þess að brjóta
allar hefðir í tilraunum við að vera
frumlegir, taki menn að virða lág-
marks leikreglur ljóðhefðar og ís-
lensk ljóðagerð skipi áfram heiðurs-
sess í sál og vitund þjóðarinnar.
GUÐMUNDUR
GUÐMUNDARSON,
fyrrverandi frkvstj.,
Lynghaga 22, 107 Rvk.
Á DÖGUM Jónasar Hallgrímssonar
nutu rímur og reyndar volaður
rímnakveðskapur talsverðra vin-
sælda hér á landi. Jónas sagði þess-
um kveðskap stríð á hendur: „Leir-
skáldum á ekki að vera vært.“
Samtímis komu fram mörg önnur
snjöll ljóðskáld og rímurnar voru
kveðnar í kútinn!
Því miður virðist sagan hafa end-
urtekið sig, vegna margskonar mis-
þyrminga á ljóðhefðinni. Ljóð eru
stuðluð allt frá landnámsöld.
Óstuðlaður kveðskapur er prósi.
Hann er kominn til að vera en það er
fáránlegt að hann gangist ekki við
nafngift sinni. Sífellt er prósinn að
falsa sína tilveru og þykjast vera
Ljóð! Bæði eiga að fá að spjara sig
en skilyrðislaust undir réttum nöfn-
um. Blöð og aðrir fjölmiðlar eiga hér
stóra sök með því að taka þátt í þess-
um fölsunum. Lífvænleg ljóðagerð
er og verður með bundnum hætti
stuðlamáls. Skörp aðgreining við
prósann, sem er erlend eftiröpun,
þolir enga bið!
Í merku erindi, sem Sigurður heit-
in Nordal flutti, segir meðal annars:
„Heilbrigt íhald hefur bjargað mikl-
um kröftum frá því að fara forgörð-
um og það er ómetanlegt fyrir fá-
menna þjóð. Við megum ekki við því
að rithöfundar vorir svigni eins og
strá fyrir hverjum goluþyt bók-
menntatísku er um norðurálfu
blæs“!
Þetta er snjöll, djörf og sígild hug-
vekja, sem á brýnt erindi við okkur
enn í dag! Þjóðin er að týna öndveg-
isskáldum sínum m.a. vegna þess að
börnum og unglingum er talin of-
raun að læra nokkur af þeirra snjöllu
ljóðum í skólum landsins. Vorkunn-
semi virðist allsráðandi í stað metn-
aðarfullra kennslu á þessu sviði.
„Að flagga frá“
Mér kemur í hug að á æskuárum
mínum á Eyrarbakka kom það fyrir,
þegar bátar voru á sjó og óveður
skall skyndilega á, var „flaggað frá“,
sem var viðvörun um að ólendandi
væri og bátarnir héldu þá slysalaust
til Þorlákshafnar.
Það sem einkennir fjölda list-
greina nú um stundir er að allskonar
fáránleiki er talinn athyglisverður í
ljóðagerð, myndlist og fjölda ann-
arra listgreina. Oft er um að ræða lé-
lega erlenda eftiröpun í leit að frum-
leika, sem virðist mikil tískubóla hér
og listgagnrýnendur gleyma alveg
að „flagga frá“.
Mér finnst býsna kaldhæðnislegt,
að á sama tíma og verið er að vernda
gömul hús 100 ára og þaðan af eldri
ásamt gömlum gripum, sem full
ástæða til að fagna, þá erum við að
glutra niður 1000 ára menningararf-
leifð í blessaðri ljóðagerðinni, án
þess að menningarvitarnir taki
hendur úr vösum!
Það ber vissulega að fagna því að
hæstvirt menntamálaráðuneyti hafi
ákveðið að fæðingardagur Jónasar
Hallgrímssonar, 16. nóvember, skuli
vera „dagur íslenskrar tungu“ ár
hvert.
Það væri mjög ánægjulegt, ef
hægt væri t.d. að hagnýta eina
kennslustund þann dag í öllum skól-
Hremmingar
í ljóðagerð
Frá Guðmundi Guðmundarsyni:
AFMÆLISTILBOÐ
fimmtudag til sunnudags
Í tilefni af 2 ára afmæli
bjóðum við
20%
afslátt
Kringlunni – Sími 581 2300
af öllum haust- og vetrarvörum
Dragtadagar
fim., fös., lau. og sun.
20% afsláttur
af öllum drögtum
FYRIR skömmu var ég á ferð á Þing-
eyri við Dýrafjörð. Þessi fallegi stað-
ur hefur alla tíð heillað mig mjög og
þá einkanlega sú mikla kyrrð og nátt-
úrufegurð sem þar er að finna. Það
vakti þó óneitanlega athygli mína að
lítið lífsmark virtist vera á staðnum,
a.m.k. virtust hjól atvinnulífsins ekki
snúast mjög hratt þar um slóðir og er
það af sem áður var þegar allt iðaði í
lífi á Þingeyri. Erindi mitt á Þingeyri
var þó ekki aðeins að njóta náttúru-
fegurðar og friðsældar, sem enginn
skortur er á, heldur ekki síður að
heimsækja listakonuna og miðilinn
Ragnheiði Ólafsdóttur, sem ég hafði
heyrt mikið af. Hún sérhæfir sig í að
smíða fallega hluti úr náttúrusteinum
sem finnast á Vestfjörðum. Á vinnu-
stofu Ragnheiðar er m.a. fágætt
steinasafn auk fjölda listmuna sem
hún vinnur úr gleri, málmum og
steinum. Listakonan sagði mér að í
Dýrafirði væri að finna elstu eldstöð
landsins og því hefðu steinarnir þar
um slóðir mikla orku til að bera. Einn
liðurinn í framleiðslu Steina og
málma, en svo heitir fyrirtæki Ragn-
heiðar, eru svokallaðir óskasteinar
sem hún slípar niður og selur í fal-
legum gjafapoka. Þessi litli gripur
vakti óskipta athygli mína – enda hef
ég ekki tekið hann úr vasanum síðan
ég fékk minn eigin óskastein.
Þarna gat líka að líta ótölulegan
fjölda listaverka úr orkumiklum
steinum Vestfjarða, gleri og málm-
um; listaverk sem bera hugmynda-
auðgi og frumleika listakonunnar
glöggt merki. Eftir að hafa skoðað
þetta litla og metnaðarfulla fyrirtæki
á Þingeyri áttaði ég mig á að þar er á
ferðinni eitt best varðveitta leyndar-
málið í listsköpun á landinu – og bar
hrifning útlendinga, sem þarna voru
á sama tíma og ég, þess glöggt merki.
Okkur hættir oft til að sjá ekki og
líta langt yfir skammt þegar við leit-
um að atvinnutækifærum á lands-
byggðinni og væri nær að gefa meiri
gaum að því sem hæfileikaríkt lands-
byggðarfólk er að gera heima í hér-
aði.
RAGNHEIÐUR DAVÍÐS-
DÓTTIR,
Urðarstíg 15, Reykjavík.
Athyglisvert
framtak á Þingeyri
Frá Ragnheiði Davíðsdóttur: