Morgunblaðið - 01.11.2001, Blaðsíða 48

UMRÆÐAN
48 FIMMTUDAGUR 1. NÓVEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Fasteignasalan Valhöll, sími 588 4477
Nýkomin falleg 2ja herb. 57 fm
íbúð á jarðhæð í fallegu litlu
fjölbýli á mjög góðum stað í
Seljahverfi. Mjög gott skipulag.
Útg. á hellulagða verönd.
Góðar innréttingar. Parket. Áhv.
4,7 millj. Verð 8,0 millj. 6641.
Kambasel - Jarðhæð
AÐ undanförnu hafa
í fjölmiðlum verið birt-
ar fréttir og saman-
burður á raunávöxtun
lífeyrissjóðanna. Ljóst
er að samanburður á
hreinni raunávöxtun
milli lífeyrissjóða getur
verið mjög villandi,
þegar litið er til
skamms tíma, m.a.
vegna þess að mismun-
andi samsetning í
eignasöfnum sjóðanna
gerir samanburðinn yf-
irleitt ekki marktækan.
Raunávöxtun lífeyr-
issjóðanna á undan-
förnum árum hefur
verið vel yfir þeim mörkum sem
tryggingafræðingar styðjast við
þegar fjárhagsleg staða lífeyrissjóð-
anna er metin. Hin góða raunávöxt-
un sem sjóðirnir hafa almennt búið
við á síðustu árum hefur jafnframt
að fullu skilað sér í auknum lífeyr-
isréttindum sjóðfélaga.
Lífeyrissjóðir á almennum vinnu-
markaði byggja á fullri sjóðssöfnun
og að jafnvægi sé milli eigna ásamt
núvirtum framtíðariðgjöldum og
heildarlífeyrisskuldbindingum.
Leiði tryggingafræðileg athugun í
ljós að meira en 10% munur er milli
eignarliða og lífeyrisskuldbindinga
er hlutaðeigandi lífeyrissjóði skylt
samkvæmt lögum að gera nauðsyn-
legar breytingar á samþykktum
sjóðsins. Sama gildir er munurinn
hefur haldist meiri en 5% samfellt í
fimm ár. Þessar aðgerðir geta anna-
hvort þýtt að réttindin eru aukin eða
minnkuð.
Samkvæmt nýbirtri skýrslu Fjár-
málaeftirlitsins kemur í ljós að líf-
eyrissjóðir á almennum vinnumark-
aði eru allir reknir í jafnvægi með
tilliti þeirra skilyrða sem sett eru
samkvæmt lögum og trygginga-
fræðilegum athugunum vegna árs-
ins 2000. Sé tekið mið af heildar-
skuldbindingum sjóðanna eru
sjóðirnir að meðaltali reknir með
1,6% afgangi.
Sem dæmi um trausta fjárhags-
lega og tryggingafræðilega stöðu líf-
eyrissjóðanna þarf enginn lífeyris-
sjóður að minnka lífeyrisréttindi
sjóðfélaga, þrátt fyrir að ekki náðist
nægjanlegan góður fjárfestingarár-
angur í fyrra. Þvert á móti munu
nokkrir lífeyrissjóðir, sem reknir
voru með meira en 10% afgangi milli
eignaliða og lífeyrisskuldbindinga
auka lífeyrisréttindi sjóðfélaganna.
Þessi trausta fjárhagsstaða lífeyris-
sjóðanna vekur ekki síst athygli í
ljósi þess að sjóðirnir hafa eins og
áður segir almennt verið að auka líf-
eyrisréttindi sjóðfélaga á undan-
förnum árum.
Lífeyrissjóðir sem eru með bak-
ábyrgð ríkis, sveitarfélaga eða
banka á skuldbinding-
um sínum, eru undan-
skildir ákvæðum laga
um fulla sjóðssöfnun.
Þessir lífeyrissjóðir
taka ekki við nýjum
sjóðfélögum utan
þriggja sem hafa nýtt
sér heimild í lögum til
að stofna nýjar deildir
sem byggja á fullri
sjóðsöfnun. Þannig
hefur veruleg breyting
orðið á starfsumhverfi
þessara sjóða miða við
það sem áður var enda
munu hinar nýju deild-
ir sjóðanna taka á
næstu árum við eldra
fyrirkomulagi. Í því sambandi má
nefna sem dæmi að meirihluti rík-
isstarfsmanna greiðir nú þegar í A-
deild Lífeyrissjóðs starfsmanna rík-
isins, en sú deild byggir á fullri
sjóðssöfnun og er í tryggingafræði-
legu jafnvægi. Þá ber ennfremur að
vekja athygli á að auk hefðbundinn-
ar greiðslu ríkisins til sjóðsins þá
hefur ríkisvaldið á undanförnum ár-
um greitt til viðbótar verulega fjár-
muni til þess að efla hina fjárhags-
lega stöðu sjóðsins. Þannig er ljóst
að markvisst er unnið að því að
byggja upp lífeyriskerfi með fullri
sjóðssöfnun fyrir opinbera starfs-
menn.
Þegar mat er lagt á fjárfesting-
arárangur eða lífeyrisskuldbinding-
ar sjóðanna er ekki litið til nokkurra
ára heldur til mjög langs tíma, jafn-
vel nokkurra áratuga. Okkur Íslend-
ingum hefur lánast að byggja upp
lífeyrissjóðakerfi, sem er í senn
ódýrt í rekstri, fjárhagslega traust
og skilvirkt. Við megum því ekki láta
skammtímasjónarmið villa okkur
sýn, þó raunávöxtun lífeyrissjóð-
anna hafi ekki verið eins góð og þeg-
ar best lét, því þegar á heildina er
litið er fjárhagsstaða sjóðanna mjög
traust.
Staða lífeyrissjóð-
anna er traust
Hrafn
Magnússon
Lífeyrisréttindi
Hin góða raunávöxtun
sem sjóðirnir hafa al-
mennt búið við á síðustu
árum, segir Hrafn
Magnússon, hefur jafn-
framt að fullu skilað sér
í auknum lífeyrisrétt-
indum sjóðfélaga.
Höfundur er framkvæmdastjóri
Landssamtaka lífeyrissjóða.
SÆNSKA sjón-
varpsstöðin SVT2
sendi sl. þriðjudags-
kvöld út upptöku frá
tónleikum sem haldnir
voru í Tívolísalnum í
Kaupmannahöfn í
október í fyrra. Þar
spilaði Orkester Nor-
den sinfóníu nr. 2 eftir
Rachmaninof undir
stjórn ungs stjórn-
anda, Stefan Solyom.
Danska sjónvarpið
hefur einnig sent út
þessa tónleika og væri
fróðlegt að vita hvað
íslenska sjónvarpið
ætlar að gera varðandi þetta efni.
Hvað er Orkester
Norden?
Árið 1993 kom saman hljómsveit
undir þessu nafni í fyrsta sinn í
Tónlistarháskólanum í Ingesund í
Svíþjóð og hefur það verið árviss
viðburður síðan. Starfið byrjar með
ströngum æfingum í u.þ.b. viku
undir leiðsögn kennara sem allir
starfa við tónlistarháskóla á Norð-
urlöndunum. Síðustu æfingarnar
eru svo undir stjórn aðalstjórnanda
sem stjórnar tónleikum sem haldn-
ir eru í beinu framhaldi af æfinga-
vikunni. Þeir tónleikar hafa verið
haldnir víða á Norðurlöndum, í
Eystrasaltsríkjum, Póllandi,
Þýskalandi, á Bretlandseyjum og
einu sinni í Reykjavík. Á næsta ári
er fyrirhuguð tónleikaferð til Kína
og um haustið er hljómsveitinni
boðið að halda „gala“-tónleika í
Helsingfors í sambandi við 50 ára
afmælishátíð Norðurlandaráðs.
Þegar sendiráðabyggingar Norð-
urlanda í Berlín voru vígðar var
hljómsveitinni boðið að halda tón-
leika í stærsta tónleikahúsi borg-
arinnar að viðstöddum öllum þjóð-
höfðingjunum og fékk hljómsveitin
frábæra dóma.
Fyrst og fremst er það Norræna
ráðherranefndin og
NOMUS sem bera
kostnað af þessari
starfsemi auk nor-
rænu félaganna, Nor-
diska Konservato-
rierådet, Jeunesses
Musicales, og síðast
en ekki síst hafa
Lionsklúbbarnir á
Norðurlöndumstyrkt
sérstaklega ferðir
ungmennanna. Þar er
mér bæði ljúft og
skylt að nefna frábær
störf Katrínar S.
Árnadóttur fiðlukenn-
ara á þessu sviði, en af
skiljanlegum ástæðum er ferða-
kostnaðurinn stærra mál fyrir Ís-
lendinga en aðra Norðurlandabúa.
Auk þessa leggja ýmsir styrktarað-
ilar málinu lið og ber þar hæst
Norræni fjárfestingarbankinn.
Íslenskir
tónlistarnemar
Hljómsveitina skipa tónlistar-
nemar frá öllum Norðurlöndunum
á aldrinum 15 til 25 ára. Eru þeir
nú valdir eftir prufuspil í hverju
landi. Engin samanburðartala sam-
kvæmt íbúafjölda landanna er við-
höfð, aðeins kunnátta og frammi-
staða unga fólksins ræður. Það er
skemmst frá að segja að íslensku
nemarnir eru í fremstu röð. Sl.
sumar tóku 10 íslenskir tónlistar-
nemar þátt í þessu starfi; 6 fiðlu-
leikarar sem allir sátu í 1. fiðlu og
var einn þeirra gerður að kons-
ertmeistara þegar í ljós kom
hversu frábær fiðluleikari Ari Þór
Vilhjálmsson er. Víóluleikararnir
voru með þeim allra bestu, kontra-
bassaleikarinn sat við 1. púlt og
hornleikararnir léku á 1. og 2.
horn. Þá ber þess að geta að hlut-
verk 1. hornleikara í sinfóníu nr. 5
eftir Mahler gerir kröfur sem ekki
er á færi allra atvinnuhornleikara.
En það leysti Stefán Jón Bern-
harðsson svo glæsilega af hendi að
þess var sérstaklega getið í um-
mælum gagnrýnenda eftir tón-
leikana. Eftir síðustu tónleikana
fór íslenski hópurinn til Berlínar
og tók þátt í tónleikum Strengja-
sveitar Tónlistarskólans í Reykja-
vík. Sveitin fékk frábæra dóma og
má sérstaklega benda á að eftir
flutning á nýju verki eftir Stefán
Arason fékk hann fyrstu verðlaun
fyrir verk sitt.
Hver er
skýringin?
Hvar er skýringa að leita á þess-
ari glæsilegu frammistöðu ís-
lenskra tónlistarnema á erlendum
vettvangi?
Undirritaður hefur starfað að
menntun ungra tónlistarmanna
hérlendis og erlendis í nærri hálfa
öld og veit að íslensk æska er í einu
orði sagt frábær. En gáfur, hæfi-
leikar og dugnaður unga fólksins
er ekki nóg til þess að ná þessum
frábæra árangri. Stuðningur full-
orðinna og leiðsögn hámenntaðra
kennara verða að vera fyrir hendi.
Íslenskir tónlistarkennarar hafa
unnið þrekvirki.
En hvað er nú að gerast?
Er réttlátt að stjórnvöld vanmeti
þau störf sem þetta fólk hefur ver-
ið og er að vinna?
Er árangurinn einskis virði?
Við heyrum fjölmiðla túlka mál-
stað tónlistarkennara þannig að
þeir krefjist hárra launahækkana
nú í samningaviðræðum. Þetta er
alrangt, tónlistarkennarar eru að
biðja um leiðréttingu. Þeir hafa
dregist aftur úr og hafa nú miklu
lægri laun en þær kennarastéttir
sem höfðu sambærileg laun áður.
Góðir tónlistarunnendur, stönd-
um nú saman um að styðja réttláta
beiðni þessarar kennarastéttar um
réttlátt mat á frábærum og árang-
ursríkum störfum.
Þrekvirki íslenskra
tónlistarkennara
Ingvar Jónasson
Tónlist
Tónlistarkennarar eru
að biðja um leiðréttingu,
segir Ingvar Jónasson.
Þeir hafa dregist aftur
úr og hafa nú miklu
lægri laun en þær kenn-
arastéttir sem höfðu
sambærileg laun áður.
Höfundur er víóluleikari.