Morgunblaðið - 01.11.2001, Blaðsíða 37

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 1. NÓVEMBER 2001 37
Kringlunni,
sími 588 1680
v/Nesveg, Seltjarnarnesi,
sími 561 1680.
iðunn
tískuverslun
Úrval af
ullarjökkum
og kápum
Opið í kvöld
í Kringlunni
til kl. 21
Lagersala á Laugavegi 67
70% afsláttur af samkvæmisfatnaði
Kápur
Úlpur
Dragtir
Kjólar
Buxur
Pils
Toppar
Skór
Nýbýlavegi 12, Kóp., s. 554 4433.
Mikið af fatnaði í
stórum númerum
Jakkar frá kr. 4.500
Stuttir jakkar frá kr. 5.900
Síðir jakkar frá kr. 6.900
Pils frá kr. 2.900
Buxur frá kr. 1.690
Bolir frá kr. 990
Kjólar stuttir og síðir
Blússur
Alltaf eitthvað nýtt
HINN 28. septem-
ber sl. bauð sam-
gönguráðherra til
hringborðsumræðna í
tilefni af 50 ára af-
mæli Alþjóðasiglinga-
málastofnunarinnar,
IMO. Þátttakendur
voru frá:
Slysavarnafélaginu
Landsbjörg, Vélskóla
Íslands, Stýrimanna-
skólanum í Reykjavík,
Sjómannasambandi
Íslands, Samtökum ís-
lenskra kaupskipaút-
gerða, Siglingastofnun
Íslands, Farmanna-
og fiskimannasambandi Íslands,
Vélstjórafélagi Íslands, auk full-
trúa frá samgönguráðuneytinu.
Í ávarpi, sem William A. ÓNeil,
framkvæmdastjóri IMO sendi að-
ildarlöndunum lagði hann til að
umræðuefni dagsins yrði „Hnatt-
væðing og hlutverk sæfarenda“ og
var þetta yfirskrift umræðnanna
hér á landi. Í ávarpinu rakti fram-
kvæmdastjórinn sögu IMO og þær
miklu breytingar sem orðið hafa í
siglingum á þeim 50 árum sem lið-
in eru frá því IMO var stofnuð árið
1948. Þá var bæði tímafrekt og
dýrt að ferðast um heiminn. Skip
voru mun minni en þau eru í dag,
hömlur voru á gjaldeyrisviðskipt-
um og alþjóðleg risa-skipafélög
voru ekki til. Í dag er hnattvæð-
ingin staðreynd með tilheyrandi
frelsi í viðskiptum. Sameinuðu
þjóðirnar, en IMO er ein sérstofn-
ana þeirra, standa frammi fyrir því
verkefni að tryggja að hnattvæð-
ingin komi öllum jarðarbúum til
góða, allt kapp er lagt á að hún
verði ekki forréttindi fárra heldur
njóti allt mannkynið góðs af.
Bylting hefur orðið í efnahagslífi,
fjarskiptum og tækni í heiminum á
undraskömmum tíma. Kostir
hnattvæðingar eru vissulega til
staðar og tækniframfarir og þekk-
ing breiðast hratt út um heiminn.
Viðskipti eru án landamæra og
bæði einstaklingar og þjóðir geta
notið góðs af. Gallarnir eru aftur á
móti þeir að hnattvæðingin getur
vakið spurningar hjá fólki sem
upplifir sig oftar en ekki háð öflum
sem það getur engin áhrif haft á.
Siglingar og
hnattvæðing
Þáttur siglinga í hnattvæðing-
unni er mikilvægur. Ef litið er til
fortíðar má sjá að saga siglinga er
saga landvinninga og viðskipta á
milli landa, allt frá Fönikíumönn-
um og víkingum til okkar daga.
Í efnaminni löndum eru störf
tengd siglingum mikilvægur hluti
þjóðartekna. Þar er stór hluti
kaupskipaflotans skráður, má
nefna lönd eins og Panama, Líb-
eríu, Möltu, Bahamaeyjar, Kýpur
og Filippseyjar. Mikill meirihluti
sjómanna í alþjóðlegum siglingum
er frá hinum svokölluðum þróun-
arlöndum, auk þess sem þau eru
ráðandi í skipasmíðum og viðgerð-
um. Þess vegna er mjög mikilvægt
að þessi lönd taki þátt í að auka
menntun, þjálfun og öryggi sæfar-
enda sem er eitt af höfuðverkefn-
um IMO.
Aðildarþjóðir IMO hafa sam-
þykkt tvær alþjóða-
gerðir sem segja má
að hafi brotið blað í
menntun, þjálfun og
öryggi sæfarenda.
Árið 1990 var sam-
þykktur alþjóðakóði
um öryggisstjórnun
skipa og mengunar-
varnir. Reglurnar lúta
að ábyrgð stjórnenda
skipafélaga á því að
skipafloti á þeirra
vegum uppfylli
ströngustu öryggis-
kröfur og sé búinn
fullkomnustu mengun-
arvörnum. Kóðinn
kveður einnig á um að innan hvers
skipafélags, bæði í landi og á skip-
um, sé gæðakerfi sem nær til ör-
yggisstjórnunar og mengunar-
varna. Kóðinn tók gildi 1. júlí 1998
gagnvart farþegaskipum, búlka-
skipum, tankskipum og háhraða-
förum. Markmiðið er að hún nái til
kaupskipaflotans 1. júlí 2002.
Árið 1995 var samþykkt breyting
á alþjóðasamþykkt um menntun og
þjálfun, skírteini og vaktstöður far-
manna á kaupskipum. Hún miðar
að því að um allan heim séu gerðar
sömu kröfur til þeirra sem starfa í
siglingum, um menntun, þekkingu
og slysavarnir á sjó. Með þessum
breytingum var innleiddur svokall-
aður „Hvítlisti“ en á listanum er að
finna þau ríki sem uppfylla kröfur
alþjóðasamþykktarinnar. Ísland
var skráð á þennan lista á síðasta
ári og gilda því prófskírteini frá
t.d. Vélskóla Íslands og Stýri-
mannaskólanum í Reykjavík um
allan heim. Markmiðið er að 1.
febrúar 2002 hafi sæfarendur alls
staðar að hlotið skírteini sam-
kvæmt þessari alþjóðasamþykkt.
Óhætt er að segja að þessar al-
þjóðagerðir séu einn merkasti ár-
angur af starfi IMO undanfarin ár.
Með þeim hafa verið lögleiddar
reglur um lágmarksöryggi og
menntun sjómanna, sem gilda í öll-
um aðildarlöndum Alþjóðasiglinga-
málastofnunarinnar. Enginn vafi
leikur á því að þessi löggjöf hefur
leitt til framfara í siglingum, aukn-
ar og samræmdar menntunarkröf-
ur sem gerðar eru til áhafna skipa
hafa leitt til aukins öryggis í sigl-
ingum.
Í lok ávarpsins hvatti William
ÓNeil framkvæmdastjóri IMO að-
ildarþjóðirnar til að leggja áherslu
á að fjölga þeim sem mennta sig á
sviði siglinga. Hann bendir á að
ekkert eitt stuðli jafn mikið að
auknu öryggi í siglingum eins og
vel menntaðir og hæfir sjómenn.
Því er það skylda stjórnvalda að
sjá til þess að ávallt standi til boða
góð menntun á sviði siglinga.
Þátttakendur í hringborðsum-
ræðunum þann 28. september sl.
samþykktu svohljóðandi ályktun:
Miklar breytingar hafa orðið í
siglingum á alþjóðavettvangi á
þeim 50 árum sem liðin eru frá því
að Alþjóðasiglingamálastofnuninni,
IMO, var komið á fót. Nú er svo
komið að stór hluti kaupskipaflot-
ans ásamt hluta fiskiskipaflotans
er skráður í öðrum ríkjum en hjá
hefðbundnum siglinga- og fisk-
veiðiþjóðum.
Aukin hnattvæðing kallar á sam-
ræmdar kröfur í menntun og ör-
yggi sjómanna.
Þátttakendur í hringborðsum-
ræðum þeim er fram fóru í tilefni
af alþjóðlega siglingadeginum, telja
því mjög mikilvægt, að það höf-
uðmarkmið IMO nái fram að ganga
að öll lönd taki þátt í að auka
menntun, þjálfun, slysavarnir og
þar með öryggi og aðbúnað sæfar-
enda.
Þátttakendur í hringborðsum-
ræðunum fagna samþykkt Alþjóða-
siglingamálastofnunarinnar um
menntun og þjálfun, skírteini og
vaktstöður sjómanna á kaupskip-
um, svokallaðriSTCW-samþykkt.
Hluti hennar er svonefndur „Hvít-
listi“. Á þeim lista er að finna þau
ríki sem uppfylla kröfur alþjóða-
samþykktarinnar. Ísland var skráð
á þennan lista á síðasta ári og gilda
því um allan heim, atvinnuskírteini
gefin út hér á landi, í samræmi við
ákvæði samþykktarinnar.
Þátttakendur í hringborðsum-
ræðunum telja þessa alþjóðasam-
þykkt einn merkasta árangur
starfs Alþjóðasiglingamálastofnun-
arinnar á síðari árum. Enginn vafi
leikur á því að samþykktin hefur
leitt til framfara í siglingum, því
auknar og samræmdar menntunar-
kröfur, sem gerðar eru til áhafna
skipa, auka öryggi sæfarenda.
Þátttakendur í hringborðsum-
ræðunum eru jafnframt sammála
um að stefna beri að fullgildingu
Íslands á STCW-F samþykktinni.
Þar er að finna lágmarkskröfur um
menntun og þjálfun, skírteini og
vaktstöður áhafna fiskiskipa.
Þátttakendur í hringborðsum-
ræðunum samþykktu tillögu Hilm-
ars Snorrasonar skólastjóra Slysa-
varnaskóla sjómanna þess efnis að
alþjóðlegi siglingadagurinn verði
hér eftir haldinn hátíðlegur sem al-
mennur öryggisdagur íslenskra
sjómanna. Þá munu áhafnir verða
hvattar til að efla eigið öryggi, ör-
yggi áhafna og skips.
Öryggisvika
sjómanna
Ég hef gert það að tillögu minni
að lokavika septembermánaðar ár
hvert verði tileinkuð öryggi sjó-
manna á Íslandi. Ætlunin er, að sú
vika verði nýtt til að vekja menn til
umhugsunar um öryggismál sjó-
manna, hvetja áhafnir íslenskra
skipa til björgunaræfinga á sjó og
umræðna um hvar úrbóta sé þörf í
þjálfun og meðferð öryggisbúnaðar
skipa. Hef ég falið Siglingaráði að
sjá um framkvæmdina.
Á þessum tímamótum Alþjóða-
siglingamálastofnunar færi ég sjó-
farendum kveðjur og óska þeim
farsældar á hafinu.
Hnattvæðingin og
hlutverk sæfarenda
Sturla Böðvarsson
IMO
Lokavika september-
mánaðar ár hvert, segir
Sturla Böðvarsson,
verði tileinkuð öryggi
sjómanna á Íslandi.
Höfundur er samgönguráðherra.