Morgunblaðið - 23.11.2001, Qupperneq 6

FRÉTTIR
6 FÖSTUDAGUR 23. NÓVEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
MARGAR ríkisstofnanir hafa ekki
virt fjárheimildir sínar og enn má
finna dæmi um stofnanir sem árum
saman hafa komist upp með að virða
ekki fjárheimildir. Þetta kemur fram
í skýrslu Ríkisendurskoðunar um
endurskoðun ríkisreiknings ársins
2000.
,,Að mati Ríkisendurskoðunar er
brýnt að tekið sé á þessu vandamáli,“
segir í skýrslunni. Minnir stofnunin á
ábyrgð forstöðumanna og stjórna
samkvæmt fjárreiðulögum og lögum
um réttindi og skyldur starfsmanna
ríkisins í þessu samhengi. ,,Það er að
sjálfsögðu Alþingis að ákveða hvort
stofnanir skuli veita meiri og dýrari
þjónustu en núverandi fjárheimildir
þeirra gera ráð fyrir. Það getur með
engum hætti talist eðlileg fjármála-
stjórn né í samræmi við gildandi lög
að samþykkja ár eftir ár viðbótar-
fjárheimildir til umræddra stofnana
löngu eftir að þær hafa stofnað til
heimildarlausra útgjalda,“ segir í
skýrslu Ríkisendurskoðunar.
Óeðlilegt þegar rekstur stofn-
unar skilar afgangi ár eftir ár
Einnig er á það bent í skýrslunni
að í tilvikum nokkurra stofnana og
fjárlagaliða hafi safnast upp ónotaðar
fjárheimildir, jafnvel yfir nokkurra
ára tímabili. Ríkisendurskoðun telur
að þó ýmsar ástæður geti verið fyrir
því að rekstur stofnana skilar afgangi
þá geti ekki talist eðlilegt að rekstur
skili afgangi ár eftir ár. ,,Í slíkum til-
vikum þarf að fara fram mat á því
hvort rekstrargrunnur hlutaðeigandi
stofnunar hafi verið ofáætlaður,“
segir í skýrslu Ríkisendurskoðunar.
Fram kemur við endurskoðun Rík-
isendurskoðunar að fjárheimildir
skv. fjárlögum síðasta árs námu rúm-
lega 206 milljörðum kr. en samanlögð
gjöld námu 229 milljörðum. Rekstur
ríkisins fór því um 26,1 milljarð kr.
fram úr fjárheimildum á árinu 2000.
Sótt var um fjárheimildir að fjárhæð
28,3 milljarðar í frumvarpi til loka-
fjárlaga fyrir síðasta ár eða um 2,2
milljarða umfram heildargjöld árs-
ins.
Ríkisendurskoðun vekur sérstaka
athygli á fjárhagsstöðu framhalds-
skóla og heilbrigðisstofnana á síðasta
ári. Nokkrir framhaldsskólar virðast
eiga í erfiðleikum með að laga rekst-
ur sinn að fjárheimildum, skv. skýrsl-
unni og er sérstaklega bent á
Menntaskólann í Kópavogi, Fjöl-
brautaskólann í Breiðholti og Fjöl-
brautaskóla Norðurlands vestra í því
sambandi.
Þörf á aðgerðum vegna vanda
nokkurra framhaldsskóla
,,Í tilviki Menntaskólans í Kópa-
vogi og Fjölbrautaskólans í Breið-
holti er um umtalsverðar fjárhæðir
að ræða og verður ekki annað séð en
til þurfi að koma mjög ákveðnar að-
gerðir af hálfu stjórnenda til að snúa
þróuninni við,“ segir í skýrslunni.
Einnig er bent á að nokkrir fram-
haldsskólar hafi safnað ríflegum af-
gangi síðustu ár og eru Menntaskól-
inn í Reykjavík og Menntaskólinn við
Hamrahlíð sérstaklega tilgreindir í
því sambandi. ,,Í þessu sambandi má
benda á að á sama hátt og það telst
óviðunandi ef halli safnast upp hjá
stofnunum, getur það ekki talist eðli-
legt að afgangur sé af rekstri ár eftir
ár nema það þjóni ákveðnum til-
gangi, sé t.d. liður í langtímaáætlun-
um um breytingar eða framkvæmdir
af einhverju tagi,“ segir í skýrslunni.
Áhyggjur af hallarekstri
nokkurra heilbrigðisstofnana
Í umfjöllun sinni um heilbrigðis-
stofnanir tekur Ríkisendurskoðun
fram að þegar rekstrarniðurstaða
þeirra er skoðuð komi í ljós að í
mörgum tilvikum hafi tekist að koma
fjárhagsstöðu þeirra í viðunandi horf.
Á því eru þó undantekningar og vek-
ur Ríkisendurskoðun sérstaklega at-
hygli á hallarekstri Landspítala – há-
skólsjúkrahúss, Heilsugæslunnar í
Reykjavík, Sjúkrahússins og heilsu-
gæslunnar á Akranesi, Heilbrigðis-
stofnunar Suðurnesja og St. Jósefs-
spítala.
,,Stjórnendum þessara stofnana
virðist ekki enn hafa tekist að laga
reksturinn að fjárheimildum og veld-
ur það vissulega nokkrum áhyggj-
um,“ segir í skýrslu Ríkisendurskoð-
unar.
Ríkisendurskoðun gagnrýnir umframútgjöld stofnana
við endurskoðun ríkisreiknings 2000
Dæmi um stofnanir
sem virða ekki fjár-
heimildir árum saman
STAÐFEST var í gær aðalskipulag
fyrir Biskupstungnahrepp og Laug-
ardalshrepp til ársins 2012. Er það í
báðum tilvikum fyrsta heild-
arskipulag fyrir þessa hreppa. Und-
irritun skipulagsplagganna fór
fram á hverasvæðinu við Geysi í
Haukadal.
Skipulagsvinna hreppanna hefur
staðið síðustu fimm árin og var unn-
in af Milli fjalls og fjöru – skipulags-
ráðgjöfum. Skipuðu ráðgjafahópinn
þeir Pétur H. Jónsson, skipulags-
fræðingur og arkitekt, Oddur Her-
mannsson, landslagsarkitekt og
Haraldur Sigurðsson, skipulags-
fræðingur og sagnfræðingur. Helsti
tilgangur skipulagsvinnunnar var
hjá báðum hreppum að samræma
uppbyggingu þéttbýlis, landbún-
aðar, nytjaskógræktar, ferðaþjón-
ustu, sumarhúsabyggða og verndun
náttúru- og menningarminja.
Í skipulagi Laugardalshrepps er
gert ráð fyrir að styrkja Laug-
arvatn sem þéttbýli og bjóða þar ný
íbúðarsvæði og stuðla að fjöl-
breyttum búskaparháttum, einnig
að skólastarf og ferðaþjónusta á
Laugarvatni verði efld.
Í Biskupstungnahreppi er gert
ráð fyrir eflingu þéttbýlis í Laug-
arási og Reykholti og að miðstöð
ferðamanna í uppsveitum Árnes-
sýslu verði við Geysi, en skipulagið
gerir ráð fyrir auknu svigrúmi til
uppbyggingar þar.
Við undirritunina sagði Siv Frið-
leifsdóttir umhverfisráðherra að
árið 2008 skuli öll sveitarfélög hafa
staðfest aðalskipulag og fagnaði
hún þessum áfanga hjá hreppunum
tveimur. Sagði hún aðalskipulag
þeirra gott tæki til að stýra upp-
byggingu, ekki síst hvað varðaði
mikla frístundabyggð þeirra.
Morgunblaðið/Golli
Sveinn Sæland, oddviti Biskupstungnahrepps, Guðmundur Rafnar Val-
týsson, oddviti Laugardalshrepps, Siv Friðleifsdóttir umhverfisráð-
herra og Ingimar Sigurðsson, skrifstofustjóri umhverfisráðuneytis,
undirrituðu aðalskipulag hreppanna á hverasvæðinu við Geysi í gær.
Laugardalur og Biskupstungur
staðfesta aðalskipulag
LAUNAVÍSITALA Hagstofu Ís-
lands hefur hækkað um 9,1% síðustu
tólf mánuði tæpu prósentustigi
meira en vísitala neysluverðs sem
hefur hækkað um 8,1%. Samkvæmt
þessum tölum hefur kaupmáttur að
meðaltali heldur vaxið á þessu tíma-
bili eða um 0,9% þrátt fyrir meiri
hækkun verðlags en undanfarin ár.
Þann fyrirvara þarf að gera í
þessu sambandi að tímabil þessara
tveggja vísitalna falla ekki alveg
saman. Þar munar mánuði. Vísitala
neysluverðs sýnir verðlag eins og
það er í byrjun hvers mánaðar, en
launavísitalan miðast við meðallaun í
næsta mánuði fyrir birtingu. Miðast
launavísitala sem birt var um miðjan
nóvember við meðallaun í október.
Hins vegar hefur dregið úr kaup-
máttaraukningunni undanfarna
mánuði ef marka má tölur Kjara-
rannsóknanefndar um kaupmátt-
arþróunina eins og hún var um mitt
þetta ár. Þá var niðurstaðan sú að
kaupmáttur dagvinnulauna hefði
vaxið um 3,4% milli annars ársfjórð-
ungs í ár, og sama tímabils í fyrra. Á
tímabilinu hækkuðu dagvinnulaun
starfsstétta innan ASÍ um 9,6% að
meðaltali, en vísitala neysluverðs
hækkaði um 6% á sama tímabili.
Síðustu tólf mánuðir
Kaupmáttur óx um
tæpt 1% að meðaltali
 

  

  


 





   

        
       
         


 




  
  

 



 
  !  
""
#
EVRÓPUSAMBANDIÐ hefur auk-
ið samráð sitt við Rússa á sviði ör-
yggis- og varnarmála. Í máli Hall-
dórs Ásgrímssonar utanríkis-
ráðherra í Morgunblaðinu í fyrradag
kom fram að samráð ESB við Rúss-
land væri jafnvel orðið meira en við
þau sex evrópsku aðildarríki Atl-
antshafsbandalagsins, sem standa
utan ESB.
Frá því að ákvarðanir voru teknar
um að þróa „Evrópustoð“ NATO á
vettvangi ESB, hafa NATO-ríkin Ís-
land, Noregur og Tyrkland lagt ríka
áherzlu á að sem nánast samráð yrði
haft við þau um ákvarðanir ESB á
sviði öryggis- og varnarmála. Ung-
verjaland, Tékkland og Pólland eru
einnig evrópsk NATO-ríki utan ESB
en hafa fengið vilyrði um aðild að
sambandinu á næstu árum og verða
þá í innsta hring ákvarðanatöku.
Á leiðtogafundi Evrópusambands-
ins í Nice í desember í fyrra var sam-
þykkt að haldnir yrðu að lágmarki
fjórir samráðsfundir með ríkjunum
sex á hverju ári, en fleiri ef þurfa
þætti vegna ástandsins í öryggismál-
um. Þá er í niðurstöðum fundarins
kveðið á um að haldnir verði tveir
ráðherrafundir á ári með evrópsku
NATO-ríkjunum, sem standa utan
sambandsins.
Efla samráðið við Rússland
Á leiðtogafundi Vladimírs Pútíns,
forseta Rússlands, og Guy Verhof-
stadts, forsætisráðherra Belgíu, sem
situr nú í forsæti ráðherraráðs ESB,
í síðasta mánuði var ákveðið að efla
enn samráð ESB og Rússlands í ör-
yggismálum. Þannig verða haldnir
einstakir fundir formanns utanríkis-
og öryggismálanefndar ESB og hátt
settra sendimanna Rússlands í
Brussel til að bregðast við sérstök-
um viðburðum á sviði öryggismála.
Þar að auki verður haldinn mánaðar-
legur fundur þriggja ríkja forystu
utanríkis- og öryggismálanefndar-
innar og fulltrúa Rússlands.
Þannig er ljóst að ESB heldur
a.m.k. 12 samráðsfundi á ári með
Rússlandi um öryggismálin, en að
lágmarki fjóra með NATO-ríkjunum
sex sem standa utan ESB.
Öryggismálasamráð ESB við
Rússland meira en við NATO-ríki
Tólf fundir á
móti fjórum
HÆSTIRÉTTUR hefur dæmt
mann til þriggja mánaða fang-
elsisvistar fyrir að aka ölvaður
og án réttinda. Rétturinn féllst
ekki á að honum hefði verið
nauðugur kostur að aka bílnum
til að forða lífi sínu, limum og
eignum vegna ógnunar „eitur-
lyfjagengis“ um að hann yrði
beittur ofbeldi ef hann hefði sig
ekki á brott innan klukkustund-
ar, eins og maðurinn hélt fram.
Maðurinn hefur hlotið 31
refsidóm fyrir ýmisleg brot, þar
á meðal kynferðisbrot gegn
börnum og ungmennum, auðg-
unarbrot og ölvunarakstur.
Hann bar því við í þessu máli að
„eiturlyfjagengi“ hefði veist að
sér á bílastæðinu við Stýri-
mannaskólann, þar sem hann
hafði lagt óskráðri sendibifreið
sinni.
Héraðsdómi fannst hæpið að
hann hefði enn verið á flótta á
Vesturlandsvegi, 10 km frá
Stýrimannaskólanum, en þar
var för hans stöðvuð. Hæstirétt-
ur tók í sama streng og staðfesti
þriggja mánaða fangelsisdóm.
Ölvaður naut ekki
neyðarréttar