Morgunblaðið - 06.12.2001, Qupperneq 20

NEYTENDUR
20 FIMMTUDAGUR 6. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
HVAÐ þurfum við að borða til að fá
ráðlagðan dagskammt af öllum nær-
ingarefnum? Hvernig lítur matseð-
illinn út ef ráðleggingum um fitu og
sykur, prótein og trefjar, vítamín og
steinefni er fylgt út í ystu æsar?
Hollustukarfan er svarið, segir
Laufey Steingrímsdóttir, forstöðu-
maður Manneldisráðs. „Hingað til
hafa næringarráðleggingar aðallega
einskorðast við magn og hlutfall
næringarefna, frekar en magn af
mat og drykk og maður nánast þurft
próf í næringarfræði til að geta skilið
til hlítar manneldismarkmið, sem
byggjast á hlutfallareikningi fyrir
fitu, prótein og sykur,“ segir Laufey.
Til þess að einfalda málið hefur
Manneldisráð sett saman svokallaða
hollustukörfu, sem er nokkurs konar
útfærsla á ráðlögðum dagskömmt-
um og manneldismarkmiðum. Mat-
urinn í körfunni gefur 2.000 hitaein-
ingar á dag að jafnaði og hefur þá
eiginleika að fullnægja öllum kröfum
og ráðleggingum um hollustu og
næringarlega samsetningu, segir
Laufey ennfremur.
Að jafnaði er gert ráð fyrir að
kjöt- og fiskmáltíðir séu á borðum
tvisvar til þrisvar í viku hvor um sig
og að grænmetis-, pasta- eða bauna-
réttir séu í matinn tvisvar í viku.
„Þessi skipan mála þarf þó ekki að
vera neitt náttúrulögmál, til dæmis
er hægt að borða minna af kjöti og fá
samt öll nauðsynleg næringarefni.
Þá þarf hins vegar að gæta þess að
borða oftar baunarétti, hnetur og/
eða fisk. Í öllum máltíðum er hins
vegar gert ráð fyrir að hrísgrjón,
kartöflur eða pasta sé stærri hluti
máltíðar en flestir eiga að venjast,
samanber tilgreinda skammta í
heilsukörfu, að ógleymdu grænmet-
inu, sem er að minnsta kosti þriðj-
ungur hverrar aðalmáltíðar,“ segir
hún.
Aukin neysla á grænmeti
lækkar heimilisútgjöldin
Á dögunum var birt verðkönnun
sem Manneldisráð og ASÍ stóðu
sameiginlega fyrir þar sem verð holl-
ustukörfunnar í mánuð (fjórar vikur)
var borið saman við matarkörfu
meðaljónsins, sem er ætlað að end-
urspegla algenga neyslu Íslendinga.
„Mörgum að óvörum reyndist holl-
ustan ódýrari en meðalkarfan, jafn-
vel þótt þar væri tvöfalt magn af
grænmeti og einnig meira af ávöxt-
um, ávaxtasafa, brauði og öðrum
kornvörum. Ástæðan var sú, að á
móti sparaðist önnur vara, sem hefur
ekki síður áhrif á matarútgjöld heim-
ilanna. Þar skipti hvað mestu máli
heldur minni kjötskammtur, en kjöt
er almennt mjög dýr matvara, einnig
var minna af sykruðum, unnum
mjólkurvörum, sem eru yfirleitt mun
dýrari en hliðstæðar ósykraðar
vörur, og minna af kökum, gos-
drykkjum og sætindum. Eins kemur
berlega fram að grænmeti hefur
ekki þau sligandi áhrif á útgjöld
heimilanna sem margir virðast
halda,“ segir Laufey jafnframt.
Í umræddri könnun reyndist
grænmetiskostnaðurinn vera 36
krónur á mann á dag í meðalkörfu en
72 krónur í hollustukörfunni. Þar var
gert ráð fyrir blöndu af öllu algengu
grænmeti og að neyslan væri 200
grömm á dag sem er í samræmi við
ráðleggingar Manneldisráðs. Tekið
skal fram að til að geta borðað tvö
hundruð grömm af grænmeti þarf
yfirleitt að kaupa heldur meira, þar
sem stönglar, hýði og ystu blöð telj-
ast ekki æt, og var sá kostnaður inni-
falinn í 72 krónunum, segir Laufey
Steingrímsdóttir að endingu.
SJÁ BLAÐSÍÐU 22.
Manneldismarkmið
í einni hollustukörfu
Hollustukarfa sem inniheldur
2.000 hitaeiningar og felur með-
al annars í sér kjöt og fisk tvisv-
ar í viku hvort fyrir sig.
BÓNUS
Gildir fimmtud. og föstud. eða á m. birgðir endast
Bónus brauð ......................................... 109 159 109 kg
Bezt hamborgarhryggur .......................... 899 1.398 899 kg
Jólasíld, 600 ml .................................... 395 nýtt 658 ltr
Jólasmjör, 500 g ................................... 147 nýtt 294 kg
Ömmu laufabrauð, ósteikt, 20 stk.í
pakka ...................................................
699 899 35 st.
SS pylsur, 20 st + jólageisladiskur .......... 1.258 nýtt 1.258 pk.
ESSÓ-stöðvarnar
Gildir til 31. des. nú kr. áður kr. mælie.
Emmess jólaís, 1,5 ltr ............................ 599 740 399 ltr
After Eight súkkulaði, 200 g.................... 299 349 1.500 kg
Kit Kat súkkulaði, 48 g........................... 69 80 1.440 kg
Nói piparpúkar/hlauppúkar, 55 g ........... 69 80 1.260 kg
Pepsí, 0,5 ltr í plasti............................... 130 109 260 ltr
Stjörnu paprikustjörnur, snakk, 90 g........ 175 195 1.950 kg
Stjörnu ostastjörnur, snakk..................... 175 195 1.950 kg
Crac A Nut (Stjörnu), snakk, 125 g ......... 109 130 880 kg
11–11-búðirnar
Gildir frá 6.–12. des. nú kr. áður kr. mælie.
Kútter marineruð síld, 565 g................... 259 345 459 kg
Kútter jólasíld, 565 g ............................. 259 349 459 kg
KEA léttreyktur lambahryggur, 25% afsl.
á kassa ................................................
962 1.283 962 kg
SS pylsur + myndband........................... 799 nýtt 799 st
FDB rauðkál, 580 g ............................... 99 119 170 kg
FDB agúrkusalat, 550 g ......................... 119 149 216 kg
Jólapakki, 4x2 l kók og 3 Coca Cola glös
frítt með ...............................................
916 nýtt 229 ltr
Chicago Town örb. pítsur, 2 stk................ 419 519 210 st
HAGKAUP
Gildir 6.–12. des.
SS VSOP koníakslambal......................... 1.069 1.528 1.069 kg
Óðals reyktur svínabógur ........................ 599 759 599 kg
Óðals ungnautahakk.............................. 699 998 699 kg
Drottningarskinka .................................. 1.695 1.895 1.695 kg
Jólaklementínur..................................... 199 289 199 kg
Kjarnafæði kindabjúgu........................... 399 487 399 kg
Kjarnafæði reykt medisterpylsa............... 597 697 597 kg
La Cremeria ítalski hátíðarísinn ............... 429 569 429 ltr
McCain súkkulaðikaka, 510 g ................ 349 419kr 684 kg
NETTÓ
Gildir á meðan birgðir endast Nú kr. Áður kr. Mæliei.
Rúbín, rauður, kaffi, 500 g ..................... 299 359 598 kg
Lambaframp. ½, sagaður í poka ............. 399 678 399 kg
Nettó konfekt, 1 kg ................................ 1.499 1.598 1.499 kg
Lambahryggur, frosinn ........................... 799 1.119 799 kg
KEA bayonne-skinka .............................. 1.092 1.366 1.092 kg
Mónu konfekt, 550 g ............................. 1.299 1.459 2.362 kg
Kristjáns laufabrauð, 20 st. ósteikt.......... 699 733 35 st
Kalkúnn ................................................ 599 699 599 kg
SELECT-verslanir
Gildir til 19. des. nú kr. áður kr. mælie.
Pepsí, 2 ltr ............................................ 199 245 99 ltr
Toblerone, 100 g ................................... 129 160 1.290 kg
Mozart kúlur.......................................... 49 60
Risahraun ............................................. 59 80
Duc d’o belgískt konfekt, 250 g .............. 599 870 2.396 kg
Stjörnu ostapuffs, snakk, 130 g.............. 149 188 1.146 kg
Stjörnu beikonbitar, snakk, 150 g ........... 219 278 1.460 kg
BKI kaffi, 500 g ..................................... 359 417 718 kg
10–11-búðirnar
Gildir 7.–9. des. nú kr. áður kr. mælie.
Pågen jólasmákökur, 350 g .................... 229 279 797 kg
Egils Orka, 0,5l ..................................... 99 126 198 ltr
Freschetta Pizza Supreme/Royal............. 439 579 1.155 kg
Freschetta pitsa Pepperoni/Cheese ........ 439 579 1.416 kg
Queen hvítlauksbrauð ............................ 89 129 508 kg
„Kjötvinnsla Akureyrar“ úrb. hangil. 30%
afsl.v/k.................................................
1.475 2.107 1.475 kg
„Kjötvinnsla Akureyrar“ úrb. hangifrp.
30% afsl. v/k. .......................................
1.140 1.628 1.140 kg
Jólasíld með afslætti,
hangikjöt á tilboðsverði.
Helgartilboð
Verðupplýsingar sendar frá verslunum
BÓNUS býður Bezt hamborgar-
hrygg frá Ferskum kjötvörum á
sérstöku kynningarverði, segir
Guðmundur Marteinsson fram-
kvæmdastjóri Bónuss. Kynning-
arverðið er 899 krónur kílóið, en
alla jafna kostar þessi hamborg-
arhryggur 1.398 krónur kílóið,
segir Guðmundur, sem er um 35%
hærra verð.
Guðmundur segir ekki um tak-
markað magn að ræða heldur 20
tonn og fullyrðir að „aldrei áður
hafi jafnmikið magn af kjöti verið
boðið á jafngóðu verði“.
Sunnudagar eru kökudagar hjá
11-11 en þá býður verslunin tvær
Myllukökur fyrir eina, segir
Bjarki Jakobsson innkaupastjóri
hjá verslunum 11-11.
Tvær sjónvarpskökur
á verði einnar hjá 11–11
Kökudögunum verður haldið
áfram á sunnudögum næstu mán-
uði, segir Bjarki ennfremur, og á
sunnudaginn kemur verða tvær
sjónvarpskökur frá Myllunni á
verði einnar hjá 11-11. Mismun-
andi gerðir Myllu-kaka eru á til-
boði í hverri viku og skipt um teg-
und hvern sunnudag.
Athygli lesenda er vakin á því
að tilboð verslana taka gildi á mis-
munandi tímum og þau standa
jafnframt misjafnlega lengi.
Hamborgarhryggur
með 35% afslætti